Theo thông tin từ Cục Tần số Vô tuyến điện (Bộ TT&TT), việc phóng vệ tinh thay thế VINASAT-1 và VINASAT-2 là đề án lớn của quốc gia, khối lượng công việc cần phải triển khai rất lớn, nhiều vấn đề phức tạp cần phải được xem xét kỹ lưỡng ở các cấp Trung ương.
Để đảm bảo tiến độ phóng vệ tinh thay thế VINASAT-1 và VINASAT-2, Cục Tần số Vô tuyến điện đề nghị lãnh đạo Bộ TT&TT chỉ đạo VNPT xây dựng đề án tiền khả thi, song song với quá trình Bộ TT&TT xây dựng báo cáo, đề án chung trình Bộ Chính trị, Chính phủ tới đây.
Trước đó, VNPT đã đầu tư xấp xỉ 560 triệu USD cho 2 vệ tinh VINASAT-1 và VINASAT-2. Ngày 18/4/2008, VINASAT-1 được phóng thành công lên quỹ đạo, khẳng định chủ quyền không gian vệ tinh của Việt Nam. Vệ tinh do hãng Lockheed Martin (Mỹ) sản xuất và được phóng lên quỹ đạo bằng tên lửa đẩy Adrian -5 (Pháp). Vị trí quỹ đạo là 1320E (132 độ đông). Vệ tinh có trọng lượng 2,8 tấn, tuổi thọ hoạt động 15 năm. Băng tần hoạt động: Băng C mở rộng và băng Ku với vùng phủ sóng rộng lớn gồm Việt Nam, Đông Nam Á, Đông Trung Quốc, Ấn Độ, Triều Tiên, Nhật Bản, Úc và Hawaii.
Đây là sự kiện lịch sử của ngành viễn thông Việt Nam, đánh dấu việc Việt Nam sẽ có chủ quyền trên quỹ đạo không gian, bắt đầu kỷ nguyên chinh phục vũ trụ của người Việt và Việt Nam hoàn thiện mạng lưới thông tin liên lạc quốc gia. VINASAT-1 có tổng giá trị đầu tư xấp xỉ 300 triệu USD, thời gian hoạt động 15 năm, được giao cho Tập đoàn VNPT làm chủ đầu tư xây dựng và triển khai.
Việt Nam đang lên kế hoạch chuẩn bị phóng vệ tinh thay thế 2 vệ tinh VINASAT-1 và VINASAT-2 vào cuối năm 2026. Ảnh: Viettimes
Việc phóng vệ tinh VINASAT-1 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc hoàn chỉnh hệ thống viễn thông Việt Nam, khi trước đó đã có thông tin vô tuyến, thông tin hữu tuyến, thông tin mặt đất, thông tin mặt biển và nay có thêm vệ tinh viễn thông. Nó có tác dụng chủ động trong kết nối với vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo mà trước đó chúng ta không thể thực hiện được bằng các hệ thống thông tin mặt đất.
Việc phóng VINASAT-1 giúp chúng ta chủ động được trong việc đảm bảo an ninh quốc phòng, đặc biệt là các nhiệm vụ ở vùng biên giới, hải đảo và trên biển. Phóng VINASAT cũng giúp chúng ta khẳng định được chủ quyền về quỹ đạo vệ tinh, về tần số vô tuyến điện.
Tiếp đó, vào lúc 5h13 phút ngày 16/5/2012, vệ tinh VINASAT-2 đã được phóng lên quỹ đạo. Vốn đầu tư cho VINASAT-2 xấp xỉ 260 triệu USD do VNPT làm chủ đầu tư và quản lý.
Vệ tinh VINASAT-2 có công suất lớn hơn, trọng lượng lớn hơn, số bộ phát đáp nhiều hơn, do đó có dung lượng băng tần nhiều hơn. Nếu như VINASAT-1 được thiết kế gồm 20 bộ phát đáp hoạt động trong đó có 8 bộ băng tần C mở rộng, 12 bộ băng tần Ku, với băng thông 36Mhz/bộ, 8 bộ phát đáp dự phòng (4 bộ băng Ku, 4 bộ băng C mở rộng), thì VINASAT-2 “hoành tráng” hơn với 30 bộ phát đáp băng tần Ku (24 bộ khai thác thương mại và 6 bộ dự phòng). Như vậy, có thể thấy VINASAT-2 nhiều hơn VINASAT-1 bốn bộ phát đáp, tương đương 20% dung lượng của VINASAT-1. Trong khi VINASAT-1 có vùng phủ sóng băng Ku tại: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan và một phần Myanmar, thì VINASAT-2 mở rộng vùng phủ hơn với việc phủ sóng cả một phần Malaysia và Myanmar.
Theo thiết kế, VINASAT-1 có tuổi thọ là 15 năm và ở thời điểm đó VNPT dự tính thu hồi vốn sau 10 năm, những năm còn lại sẽ có lãi. Còn với VINASAT-2 có thể có tuổi thọ lên tới 21,3 năm. Đây là thời gian cung cấp dịch vụ, không tính thời gian “sống” nhưng không có khả năng cung cấp dịch vụ.
Hiện thị trường dung lượng vệ tinh có sự cạnh tranh gay gắt về giá của các nhà khai thác vệ tinh khu vực, những khó khăn thách thức của kinh tế trong nước và với tính chất kinh doanh đặc thù, phụ thuộc rất nhiều vào đường lối chính trị của các quốc gia nằm trong vùng phủ sóng của hệ thống vệ tinh VINASAT.
