Thời gian gần đây, khi ca nhiễm Covid-19 có dấu hiệu gia tăng, nhiều đối tượng lợi dụng tình hình này “thừa nước đục thả câu” kinh doanh thuốc điều trị không rõ nguồn gốc xuất xứ để trục lợi trên nỗi hoang mang, lo sợ của người dân.
Vào cuối tháng 1 vừa qua, Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an TP Hồ Chí Minh đã phối hợp với Cục Quản lý thị trường thành phố kiểm tra căn nhà tại thị trấn Nhà Bè, huyện Nhà Bè của Trần Thanh Thảo (trú tại huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre). Tại đây, lực lượng chức năng ghi nhận có 555 hộp thuốc các loại được quảng cáo là điều trị Covid-19 nhưng chưa được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam như Molnupiravir Capsules Molnatris Mylan; Molnupiravir 800mg Tablets; Moluzen 400; Molnupiravir Capsules 200mg; Molaz Azista... Đáng chú ý, đây không phải lần đầu cơ quan chức năng phát hiện các trường hợp buôn bán thuốc điều trị Covid-19 không rõ nguồn gốc.
Thậm chí, ngay trên các mạng xã hội như Facebook, Zalo, thuốc điều trị Covid-19 cũng được bán với nhiều mức giá, dao động từ 500.000 đồng đến hơn 1 triệu đồng/ hộp.
Trước hiện tượng thuốc điều trị Covid-19 không rõ nguồn gốc bày bán tràn lan trên thị trường, các cơ quan chức năng đã lên tiếng cảnh báo. Vừa qua, Sở Y tế Nghệ An có văn bản yêu cầu các cơ sở kinh doanh dược phẩm trên địa bàn không được mua, bán thuốc chứa hoạt chất Molnupiravir và xử lý kịp thời trường hợp vi phạm. Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cũng có văn bản gửi Sở Y tế TP Hồ Chí Minh về việc tăng cường kiểm tra, xác minh việc mua bán thuốc điều trị Covid-19 đang thử nghiệm lâm sàng, thuốc chưa được cấp phép lưu hành, trên mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến.
Cũng theo Cục Quản lý dược, việc mua, bán, sử dụng các thuốc chưa được phép lưu hành trên thị trường là vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Dược và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân, giảm hiệu quả phòng, chống dịch, nguy cơ thuốc giả, thuốc nhập lậu.
Trước đó, Bộ Y tế đã có một số văn bản đề nghị các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm trong sản xuất, kinh doanh, thông tin quảng cáo thuốc dùng trong phòng, chống Covid-19, trong đó có thuốc Molnupiravir và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt trường hợp kinh doanh thuốc không rõ nguồn gốc, tăng giá thuốc bất hợp lý.
Tháng 12/2021, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 5666/QĐ-BYT về sửa đổi, bổ sung một số điểm của hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19, trong đó nêu rõ danh mục 3 loại thuốc kháng vi-rút trong điều trị Covid-19 gồm Remdesivir dùng cho bệnh nhân có triệu chứng trung bình, nặng; Favipiravir dùng cho trường hợp không triệu chứng, triệu chứng nhẹ, trung bình; Molnupiravir dùng cho bệnh nhân mức độ nhẹ... và do các cơ sở y tế cấp phát thuốc.
Còn theo một dược sĩ, khi bị mắc Covid-19, người bệnh cần liên hệ với cơ sở y tế để được cấp phát thuốc điều trị. Tuy nhiên, không ít người có tâm lý hoang mang, mua thuốc về trữ trong nhà phòng trường hợp nhiễm bệnh. Chưa kể, việc cấp phát thuốc cũng không đồng đều dẫn đến việc thị trường thuốc “chợ đen” có cơ hội phát triển. Một điều đáng lo ngại là ngoài một số thuốc được “xách tay” từ nước ngoài về, trên thị trường cũng xuất hiện rất nhiều loại thuốc giả. Với những loại thuốc này, người dùng không chỉ không chữa được bệnh mà còn “tiền mất tật mang”...
Theo Nghị định số 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, sản xuất, kinh doanh thuốc chữa bệnh chưa được phép lưu hành hoặc mới thử nghiệm, chưa được phép sản xuất, nhập khẩu có thể bị phạt tiền từ 60 triệu đến 80 triệu đồng.
Ngoài ra, trong trường hợp gây chết người hoặc tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe người khác, người vi phạm có thể bị xử lý hình sự. Hành vi bán thuốc điều trị Covid-19 không rõ nguồn gốc cũng có thể bị xử lý hình sự với hành vi buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.
