Sáng 10/6, chúng tôi có mặt tại các cánh đồng ở thôn 1, Vân Tiên, thuộc xã Bình Đào, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Tại đây, nhiều người dân địa phương đang tất bật thu hoạch các cây như ngũ gia bì, dây chạc chiều, dủ dẻ, sim, lá mơ, lá lốt, lá bạc hà, ổi sẻ, lá đậu sen, tía tô, ngải cứu, mã đề, đinh lăng, bầu đường, rẻ quạt, hoắc hương, đại tướng quân,… để đem về phơi khô, dùng nấu nước uống hay đem đến chợ và các điểm thu mua bán cho tiểu thương.
Theo người dân địa phương, những loại lá cây nêu trên là các loại thuốc nam, nấu nước uống đem lại công dụng chữa bệnh, rất tốt cho sức khỏe. Như lá đinh lăng uống ngủ được, tăng sức khỏe; lá ngải cứu, mã đề trị nhức mỏi…
Bà Trần Thị Phú, ở thôn 1 cho biết: “Gia đình tôi trồng 3 sào với các loại cây hoa khóm, hoắc hương để bán ra thị trường dịp Tết Đoan Ngọ. Bắt đầu từ tháng giêng là tôi đã gieo trồng, chăm sóc đến cuối tháng 4 là tôi có thể thu hoạch được”.
Theo bà Phú, nghề trồng cây lấy lá để bán mùng 5 đã có từng lâu đời, từ khi bà con nhỏ đã thấy ông bà, cha, mẹ trồng các loại cây này. Việc trồng các loại cây này không nặng nhọc mà năng suất cao hơn trồng bắp. Đặc biệt chi phí bỏ ra chăm sóc, làm cỏ, tưới nước cũng ít hơn.
Bà Phạm Thị Lan ở xã Bình Đào cho hay: “Hiện hoa khóm tươi có giá từ 15 đến 17 nghìn đồng/kg, hoắc hương 8 nghìn đồng/kg, tía tô 10 nghìn đồng/kg. Lá khô tùy theo loại được bán với giá từ 40 đến 70 nghìn đồng/kg. Sau khi thu hoạch về được chia thành từng bó và thương lái đến nhà để thu mua, chở ra chợ bán lại cho mọi người. Trung bình một đợt này tôi bán được hơn 10 triệu đồng”.
Ông Đỗ Văn Lại, ở xã Bình Đào nói: “Lá mùng 5 được tổng hợp từ rất nhiều loại lá như: chùm đường, đinh lăng, hoắc hương; hoa khóm;... được người dân đi hái trên rừng, đồi núi. Đây là những vị thuốc đông y điều trị bệnh rất tốt. Người dân cũng có thói quen đem lá phơi đúng ngọ ngày mùng 5 tháng 5, đây là thời điểm trời nắng gắt, có được tinh túy của đất trời, có công dụng chữa được nhiều thứ bệnh”.
Bà Phạm Thị Liên, thương lái thu mua các loại cây mùng 5 ở xã Bình Đào cho hay: “Từ đầu tháng 5 đến nay, trung bình mỗi ngày tôi thu mua được hơn 100kg các loại cây mùng 5. Hiện tôi mua tại ruộng của bà con với giá từ 7 đến 8 nghìn đồng/kg cây tía tô, 15 nghìn đồng/kg hoa khóm. Rồi chở ra chợ bán lại 15 nghìn đồng/kg tía tô, còn hoa khóm từ 18 đến 20 nghìn đồng/kg. Lá mùng 5 ở Bình Đào vẫn là những loại cây như hoắc hương, hoa khóm, rẽ quạt... Đây là các loại thảo dược đặc hữu có mùi thơm ngát, tác dụng thanh nhiệt, mát gan”.
