"Quá nguy hiểm", bác sĩ Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, đánh giá thuốc này, giải thích bệnh nhân tự ý dùng thuốc, không biết căn nguyên gây bệnh, chỉ điều trị triệu chứng nên không triệt để, bệnh dễ tái phát.
Kết quả xét nghiệm sau đó cho thấy chị Minh không bị nhiễm khuẩn tiết niệu như chẩn đoán của dược sĩ hiệu thuốc. Chị phải nhập viện để được điều trị với phác đồ hợp lý.
Gần đây, Khoa Nội tiết - Đái tháo đường tiếp nhận hàng chục trường hợp sử dụng đơn thuốc tương tự, mặc dù họ mắc những bệnh khác nhau. Từ bệnh viêm da, thấp khớp, hen phế quản đến bệnh phổi mạn tính, viêm tuyến giáp, sỏi thận, đái máu, dị ứng, đều uống 4 loại thuốc, gồm thuốc giãn cơ trơn, corticoid mạnh, kháng sinh và thuốc sát trùng. Bác sĩ Bảy gọi đây là "đơn thuốc quốc dân", được các nhà thuốc bán sau khi người mua kể triệu chứng.
"Lạm dụng đơn thuốc này, mọi người vừa không khỏi bệnh, vừa phải gánh thêm nhiều bệnh khác như thận, nội tiết, nhiễm trùng, thậm chí mất mạng", bác sĩ nhận định.
Đơn cử, tự ý dùng corticoid (thuốc kháng viêm) có thể gây loét dạ dày, loãng xương, đục thủy tinh thể, tăng huyết áp, đái tháo đường và suy thượng thận. Nhiều trường hợp từ trẻ em đến người già đã phải nhập viện do suy thượng thận, xuất phát từ việc lạm dụng corticoid.
Corticoid được bào chế thành thuốc giảm đau và một số thuốc kháng viêm khác. Thuốc này ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, dễ dẫn đến tác dụng phụ. Sử dụng và lạm dụng corticoid trong thời gian dài tăng nguy cơ xảy ra biến chứng về nội tiết như hội chứng Cushing (bệnh nội tiết ít gặp), suy tuyến thượng thận (tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone).
Bên cạnh đó, thuốc kháng sinh để diệt vi khuẩn nhưng thuốc sát trùng (trong đơn thuốc trên) lại làm giảm sức đề kháng của cơ thể, thúc đẩy vi khuẩn phát triển. Ngoài ra, kháng sinh cần dùng đủ liều lượng trong khi người bệnh thường tự cắt thuốc khi thấy hết triệu chứng dễ dẫn đến kháng kháng sinh, nhờn thuốc.
 |
| Đơn thuốc do nhân viên bán thuốc tại hiệu thuốc kê được người nhà đưa đến bác sĩ. Ảnh: Bác sĩ cung cấp |
Việc nhiều người dân tự đoán bệnh, kê đơn, uống thuốc không cần thăm khám và chỉ định của chuyên gia đã diễn ra nhiều năm nay. Hiện chưa có thống kê chính xác về số người tự điều trị dẫn đến hậu quả, nhưng các bệnh viện báo cáo tình trạng này ngày càng tăng.
Nguyên nhân chủ yếu do người dân tùy tiện, dễ dãi, chủ quan với sức khỏe. Hầu hết mang tâm lý không muốn đến viện để khám bệnh, "tốn tiền và thời gian", trong khi đơn thuốc "quốc dân" được bán khắp nơi, giá vài chục nghìn đồng, uống 2-3 ngày hết triệu chứng.
"Tự ý dùng thuốc hoặc phối hợp các thuốc khác nhau từ nhiều nguồn rất nguy hiểm vì người bệnh không thể nắm hết được tác dụng phụ khi dùng chung nhiều loại thuốc với nhau", bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y (Hà Nội), cho biết.
Chẳng hạn, người đàn ông 55 tuổi, bị đau họng, đi mua thuốc viêm họng, giá 50.000 đồng. Trong gói thuốc có hai loại kháng sinh cùng nhóm Cephalosporin, không có hướng dẫn sử dụng, không hóa đơn, không rõ nguồn gốc. Sau uống, ông có dấu hiệu ngộ độc, phải nhập viện truyền nước và điều trị theo phác đồ chống độc.
Ngoài ra, mỗi người có tình trạng sức khỏe, triệu chứng khác nhau, không thể dùng chung đơn thuốc. Uống thuốc không rõ nguồn gốc còn khiến người bệnh bỏ lỡ "thời gian vàng" điều trị, khiến bệnh diễn tiến nặng nề hơn.
Đặc biệt, tình trạng lạm dụng kháng sinh đã đưa Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. 1/3 số thuốc kháng sinh sử dụng ở nước ta được cho là "không phù hợp", dẫn đến kháng thuốc, theo nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock phối hợp cùng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương thực hiện, công bố năm 2022.
Các nhà khoa học nêu thực trạng phần lớn thuốc kháng sinh ở nước ta được bán không có đơn của bác sĩ, trong khi nhiều người bán không đủ trình độ và kinh nghiệm nhưng vẫn tự ý kê thuốc cho người dân. Nhiều trường hợp cảm lạnh thông thường tự mua kháng sinh về sử dụng. Thuốc kháng sinh rất cần thiết để điều trị và ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm. Khi vi khuẩn trở nên kháng thuốc, kháng sinh sẽ mất tác dụng, tính mạng bệnh nhân bị đe dọa.
Bác sĩ khuyến cáo người dân cần tỉnh táo, không mua các túi thuốc không có nguồn gốc, hướng dẫn. Nếu không hiểu, cần hỏi kỹ bác sĩ để nắm rõ liều lượng và tác dụng phụ. Nếu muốn thay đổi đơn thuốc hoặc thấy đơn thuốc không hợp lý, bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ, thay vì tự ý sử dụng.
Bệnh nhân không nên tin vào những lời quảng cáo như "đơn thuốc gia truyền" hay "đơn thuốc quốc dân trị bách bệnh" dẫn đến tránh tiền mất tật mang, lỡ thời gian vàng điều trị.
Theo vnexpress.net
