Giá xét nghiệm COVID-19 phụ thuộc nhiều yếu tố
Trước những dư luận xã hội về giá xét nghiệm COVID-19 đang ở mức cao và đặt ra nhiều câu hỏi về tính minh bạch về giá của các loại xét nghiệm, ngày 29/9, Bộ Y tế đã có những thông tin lý giải. Cụ thể, theo Bộ Y tế, không thể đánh đồng tất cả các loại test kit với nhau, cũng như không thể so sánh giá test kit xét nghiệm ở các thời điểm khác nhau và phải phụ thuộc cả vào các yếu tố chất lượng (độ nhạy, độ đặc hiệu), tình hình diễn biến của dịch bệnh và nhu cầu mua sắm test xét nghiệm trong nước và quốc tế.
Theo Bộ Y tế, giá xét nghiệm phụ thuộc vào các yếu tố cấu thành như: Giá của các test kit, vật tư xét nghiệm, chi phí thực hiện xét nghiệm... Có thể thấy, giá các loại test xét nghiệm khác nhau phụ thuộc vào chủng loại, tiêu chuẩn, nguồn gốc xuất xứ, số lượng mua, thời điểm và diễn biến của dịch bệnh cũng như sự khan hiếm của thị trường, giá tại thời điểm mua.
Ví dụ như các loại test xét nghiệm đạt tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới, châu Âu, Hoa Kỳ hoặc có xuất xứ từ châu Âu hay từ Hoa Kỳ thường có giá cao hơn mặt bằng chung giá test kit của các nước khác, việc mua test kit vào thời điểm dịch bệnh có diễn biến phức tạp, căng thẳng ở nhiều nước, thị trường khan hiếm thì giá test kit xét nghiệm thường cao, số lượng mua càng lớn thì giá càng giảm...
Vì vậy nên không thể đánh đồng tất cả các loại test kit với nhau, cũng như không thể so sánh giá test kit xét nghiệm ở các thời điểm khác nhau và phải phụ thuộc cả vào các yếu tố chất lượng (độ nhạy, độ đặc hiệu), tình hình diễn biến của dịch bệnh và nhu cầu mua sắm test xét nghiệm trong nước và quốc tế.
 |
Bộ Y tế cho biết mức giá xét nghiệm COVID-19 phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Ảnh minh họa |
Đề nghị đưa test xét nghiệm COVID-19 vào mặt hàng bình ổn giá
Bộ Y tế đã có văn bản hướng dẫn các đơn vị y tế công lập thực hiện xét nghiệm điều chỉnh giá xét nghiệm theo từng giai đoạn. Ở thời điểm năm 2020 khi dịch bệnh trên thế giới có diễn biến phức tạp ở nhiều nước, nguồn cung và chủng loại các loại test xét nghiệm COVID rất hạn chế, nhu cầu ở thị trường các nước rất lớn khiến cho giá các loại test xét nghiệm còn ở mức cao (test xét nghiệm khoảng 200.000đồng/test, test Real-time PCR gần 1.000.000đồng/test), Bộ Y tế đã báo cáo Chính phủ đưa ra hướng dẫn về giá xét nghiệm test nhanh là 238.000 đồng/1 mẫu nghiệm, test Real-time PCR là 734.000 đồng/1 mẫu nghiệm.
Mức giá này được áp dụng cho tới trước ngày 1/7/2021, được đề xuất trên cơ sở các quy định tại Thông tư số 14/2019/TT-BYT ngày 5/7/2019 của Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung một số Điều của Thông tư số 37/2018/TT-BYT ngày 30/11/2018 của Bộ Y tế quy định mức tối đa khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ bảo hiểm y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước và hướng dẫn áp dụng giá, thanh toán chi phí khám bệnh chữa bệnh trong một số trường hợp.
Từ ngày 1/7/2021, đối với test nhanh, do nhiều công ty nhập test và trong nước cũng đã sản xuất được test xét nghiệm nên dải giá test rất khác nhau, Bộ Y tế đã có yêu cầu thực hiện thực thanh thực chi: thanh toán theo kết quả đấu thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật đấu thầu.
Bên cạnh đó, với hình thức gộp mẫu nhằm đẩy nhanh tốc độ xét nghiệm, cũng như tiết kiệm chi phí, Bộ Y tế đã có văn bản hướng dẫn về mức giá của gộp mẫu, cụ thể: Mức giá của việc lấy và bảo quản bệnh phẩm: 100.000 đồng/mẫu. Ví dụ: mức giá việc thực hiện xét nghiệm bằng 634.000 đồng chia cho số mẫu gộp. (nếu gộp 5 mẫu vào 1 xét nghiệm thì chia 5, gộp 10 mẫu thì chia 10...).
Hiện nay, Bộ Y tế đã hoàn thiện các loại định mức xét nghiệm và đã dự thảo Thông tư về mức giá xét nghiệm xin ý kiến các Bộ, đơn vị để ban hành. Đồng thời, Bộ Y tế đang tổng hợp ý kiến để đề nghị đưa test xét nghiệm COVID-19 vào mặt hàng bình ổn giá do chưa được quy định trong luật.
Sẽ tăng nguồn cung, công khai giá đảm bảo minh bạch
Bộ Y tế cho biết thời gian qua đã chủ động triển khai các giải pháp nhằm tăng nguồn cung test xét nghiệm. Theo đó, Bộ Y tế chủ động liên hệ hoặc thông qua kênh ngoại giao để họp, trao đổi, đàm phán trực tuyến với các nhà sản xuất test kit có uy tín trên thế giới để có thể mua lại test xét nghiệm với số lượng lớn và giá thấp nhất có thể.
Bộ Y tế vận động các Tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong nước mua test kit chất lượng cao từ các nhà sản xuất uy tín trên thế giới và bán lại cho các địa phương, đơn vị trong nước với giá phi lợi nhuận, bằng với giá nhà sản xuất bán ra.
Bên cạnh đó cũng vận động các Tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong nước tiếp cận để tiếp nhận chuyển giao công nghệ sản xuất test kit từ các nhà sản xuất ở châu Âu, Hoa Kỳ để có thể sản xuất ngay tại Việt Nam các sản phẩm có chất lượng cao với giá thấp để đáp ứng nhu cầu phòng chống dịch và chủ động nguồn cung trong nước.
Bộ triển khai đấu thầu tập trung (thông qua Bệnh viện Nhi Trung ương) để có thể mua số lượng lớn với giá thấp nhất, qua đó làm cơ sở để các địa phương, đơn vị nghiên cứu, tham khảo trong việc đấu thầu, mua sắm test xét nghiệm. Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng cho biết, hiện mới chỉ tiếp nhận vật tư, sinh phẩm y tế, test kit xét nghiệm nhanh, test Real- time PCR qua các nguồn tài trợ, viện trợ hợp pháp.
 |
Bộ Y tế đang triển khai các giải pháp nhằm tăng nguồn cung test xét nghiệm, vận động doanh nghiệp tiếp nhận chuyển giao công nghệ sản xuất test. Ảnh minh họa |
Để đảm bảo tính công khai, minh bạch và tạo điều kiện cho các đơn vị đăng ký tạo cạnh tranh giảm giá, hàng tuần, Bộ Y tế tổng hợp và thường xuyên cập nhật và thực hiện công bố danh sách sinh phẩm/trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm SARS-CoV-2 đã được cấp số đăng ký lưu hành, cấp giấy phép nhập khẩu kèm theo thông tin về: đơn vị sản xuất/nhập khẩu, thông tin tóm tắt hiệu năng sản phẩm, khả năng cung ứng và giá bán do đơn vị sản xuất, cung ứng tự công bố và chịu trách nhiệm. Bộ Y tế đã công bố và cập nhật 9 lần (Lần gần nhất tại công văn số 7878/BYT-TB-CT ngày 21/9/2021).
Tính đến nay, Bộ Y tế đã cấp phép cho 97 test xét nghiệm SARS-CoV-2, trong đó 35 test xét nghiệm Real-time PCR, 39 test xét nghiệm kháng nguyên (33 test nhanh và 06 test chạy cùng máy xét nghiệm), 23 test xét nghiệm kháng thể (4 test nhanh và 19 test chạy máy).
Bộ Y tế cũng yêu cầu các đơn vị sản xuất, phân phối, nhập khẩu và kinh doanh test xét nghiệm thực hiện công khai giá, cập nhật giá để các đơn vị và người dân dễ dàng tra cứu.
Trong các công văn công khai danh sách các sinh phẩm/trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm SARS-CoV-2 đã được cấp số đăng ký, giấy phép nhập khẩu, Bộ Y tế đã đề nghị các đơn vị sản xuất, nhập khẩu sinh phẩm/trang thiết bị y tế xét nghiệm SARS-CoV-2 chịu trách nhiệm về công bố giá và rà soát công bố giá theo quy định; xem xét giảm giá bán sinh phẩm/trang thiết bị y tế xét nghiệm SARS-CoV-2 để hỗ trợ cho các đơn vị chống dịch.
Bộ Y tế đã thực hiện tăng cường công tác hậu kiểm, kiểm tra, thanh tra để phát hiện các trường hợp vi phạm, trục lợi ảnh hưởng xấu đến công tác phòng, chống dịch bệnh. Vừa qua, Bộ đã yêu cầu các đơn vị chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra và kiểm soát các sản phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 trôi nổi trên thị trường và hiện tượng lợi dụng tình hình dịch COVID-19 để nâng giá, đội giá, đảm bảo chất lượng và giá cả thị trường.
Bộ Y tế đang lấy ý kiến của nhân dân về dự thảo Thông tư hướng dẫn mức giá thanh toán chi phí thực hiện xét nghiệm phát hiện virus SARS-CoV-2.
Theo dự thảo, chi phí test xét nghiệm nhanh kháng nguyên phát hiện virus SARS-CoV-2 thực hiện chi và thanh toán với từng đối tượng người bệnh theo số lượng xét nghiệm nhanh kháng nguyên thực tế sử dụng cho người bệnh và giá mua test theo kết quả đấu thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.
Mức giá xét nghiệm nhanh kháng nguyên phát hiện virus SARS-CoV-2 (không bao gồm test nhanh): a- Đối tượng thanh toán bảo hiểm y tế (BHYT) là 32.000 đồng/xét nghiệm; b- Đối tượng không thanh toán BHYT thực hiện theo mức giá được cấp có thẩm quyền phê duyệt, tối đa là 32.000 đồng/xét nghiệm.
Ví dụ: Đơn vị được cấp có thẩm quyền phê duyệt kết quả đấu thầu test nhanh là 135.000 đồng/test. Mức giá thanh toán BHYT là 135.000 đồng (chi phí test xét nghiệm) + 32.000 đồng (chi phí lấy mẫu và bảo quản mẫu) = 167.000 đồng/xét nghiệm. Nếu người có thẻ BHYT đủ điều kiện được thanh toán BHYT và là đối tượng được hưởng mức 80% chi phí khám bệnh, chữa bệnh thì được Quỹ BHYT chi trả theo phạm vi được hưởng và mức hưởng của một lần xét nghiệm nhanh là 167.000 x 80% = 133.600 đồng/xét nghiệm. Phần còn lại 33.400 đồng là phần cùng chi trả.
Đối với người không thanh toán BHYT, trường hợp được cấp có thẩm quyền phê duyệt mức giá dịch vụ là 32.000 đồng/mẫu thì mức giá của dịch vụ xét nghiệm nhanh là 135.000 đồng (chi phí test xét nghiệm) + 32.000 đồng = 167.000 đồng/xét nghiệm.
Về mức giá xét nghiệm kháng nguyên phát hiện virus SARS-CoV-2 trên máy miễn dịch, dự thảo quy định, chi phí test xét nghiệm thực hiện thực thanh thực chi: chi và thanh toán với từng đối tượng người bệnh theo số lượng test xét nghiệm miễn dịch thực tế sử dụng cho người bệnh và giá mua test theo kết quả đấu thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.
Mức giá xét nghiệm kháng nguyên phát hiện virus SARS-CoV-2 trên máy miễn dịch (không bao gồm test): a- Đối tượng thanh toán BHYT là 67.000 đồng/xét nghiệm; b- Đối tượng không thanh toán BHYT thực hiện theo mức giá được cấp có thẩm quyền phê duyệt tối đa là 67.000 đồng/xét nghiệm.
