Trong số 12 bị cáo hầu tòa, 8 bị cáo bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, gồm: Trần Lục Lang (cựu Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Quản lý rủi ro, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư), Đoàn Ánh Sáng (cựu Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Khách hàng doanh nghiệp, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư); Kiều Đình Hòa (cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh);
Lê Thị Vân Anh (cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV chi nhánh Hà Tĩnh), Ngô Duy Chính (cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (cựu Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Phạm Hồng Quang (cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp I - BIDV chi nhánh Hà Thành) và Đặng Thành Nam (cựu cán bộ quản lý khách hàng - BIDV chi nhánh Hà Thành).
Bốn bị cáo còn lại bị truy tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản”, gồm: Đoàn Hồng Dũng (cựu Giám đốc Công ty Trung Dũng), Trần Anh Quang (cựu Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (cựu Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Nguyễn Thị Thanh Sơn (thành viên góp vốn Công ty Trung Dũng, cựu Giám đốc Công ty Hà Nam).
HĐXX sơ thẩm gồm 5 người, do thẩm phán Vũ Quang Huy làm chủ tọa. Giữ quyền công tố và kiểm sát xét xử là 3 kiểm sát viên thuộc Viện KSND TP Hà Nội.
Phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra trong 10 ngày, làm việc cả thứ 7, chủ nhật.
Ngân hàng BIDV tham dự phiên tòa với tư cách là bị hại. Có tổng số 29 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, bị hại và đương sự tại phiên tòa.
HĐXX cũng triệu tập 80 cá nhân, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, 34 người làm chứng đến tham dự phiên tòa.
Ưu ái công ty “sân sau”, gây thiệt hại hơn 1.600 tỷ đồng
Nội dung vụ án cho thấy, từ năm 2008 - 2016, ông Trần Bắc Hà giữ chức vụ chủ tịch HĐQT BIDV, đại diện 40% vốn Nhà nước tại ngân hàng. Lợi dụng chức vụ và quyền hạn của mình, ông Hà đã có hàng loạt sai phạm, lấy danh nghĩa BIDV trực tiếp thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư tại Hà Tĩnh cho các doanh nghiệp “sân sau” của mình.
Cụ thể, ông Hà chỉ đạo BIDV cho các Công ty Bình Hà và Trung Dũng vay tiền dù cả 2 doanh nghiệp này không đủ điều kiện cấp tín dụng. Được cho vay, 2 doanh nghiệp đã chiếm đoạt tiền để sử dụng cá nhân đồng thời tiếp tục gian dối chứng minh vốn tự có - đối ứng với BIDV để được tiếp tục giải ngân. Đến nay, cả hai công ty Bình Hà và Trung Dũng đều bị thua lỗ, phải dừng hoạt động.
Cơ quan điều tra xác định, việc cho vay nói trên gây thiệt hại cho BIDV hơn 1.600 tỷ đồng. Trong vụ án, ông Trần Bắc Hà phải chịu trách nhiệm chính, xuyên suốt trong việc chỉ đạo, thẩm định, phê duyệt và cấp tín dụng cho Bình Hà, Trung Dũng vay tiền dẫn tới thiệt hại cho BIDV.
Con trai ông Hà là Trần Duy Tùng giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu trong việc chỉ đạo 3 cổ đông của Bình Hà lợi dụng sự tin tưởng của BIDV để chiếm đoạt tiền, gây thiệt hại cho BIDV nhưng hiện bỏ trốn và bị truy nã quốc tế. Ông Trần Bắc Hà đã tử vong vào tháng 7/2019 tại trại tạm giam nên CQĐT ra quyết định đình chỉ điều tra với ông.
Theo kết quả điều tra bổ sung, do Trung Dũng là khách hàng có nợ xấu nên BIDV đã bán khoản nợ của doanh nghiệp này cho Công ty TNHH MTV quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) với giá trị hơn 779 tỷ đồng; thanh toán bằng trái phiếu kỳ hạn 5 năm. Sau đó, VAMC ủy quyền cho BIDV thu hồi, đòi nợ; quản lý nợ xấu và giám sát bảo đảm có liên quan; xử lý tài sản đảm bảo…
Giai đoạn 2017 - 2018, BIDV đã mua lại khoản nợ nói trên từ VAMC do số tiền thu hồi nợ và dự phòng rủi do đã trích cho trái phiếu của VAMC lớn hơn mệnh giá trái phiếu. Trước khi mua lại nợ, BIDV đại diện VAMC đã kiện Trung Dũng ra TAND quận Hoàn Kiếm để yêu cầu trả toàn bộ số nợ gồm hơn 999 tỷ đồng tiền gốc và lãi.
Tháng 12/2017, BIDV đã thỏa thuận được với Trung Dũng về việc doanh nghiệp này cam kết trả cả gốc và lãi là hơn 1.089 tỷ đồng. TAND quận Hoàn Kiếm đã công nhận thỏa thuận này giữa các bên.
Cũng trong tháng 12/2017, BIDV chi nhánh Hà Thành đại diện cho BIDV tiếp tục kiện Trung Dũng tại tòa án Hoàn Kiếm nhằm yêu cầu doanh nghiệp này phải trả khoản nợ khác. Sau khi tòa án thụ lý, các bên lại thỏa thuận thành công với nhau, Trung Dũng cam kết trả 429 tỷ đồng và hơn 372 nghìn USD. TAND quận Hoàn Kiếm cũng ra quyết định công nhận thỏa thuận này.
Ngày 18/8/2020, Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội kháng nghị, yêu cầu Hội đồng thẩm phán hủy các quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm công nhận thỏa thuận giữa BIDV và Trung Dũng.
TAND Cấp cao tại Hà Nội sau đó xử Giám đốc thẩm, đồng ý kháng nghị từ Viện kiểm sát. Do các quyết định hòa giải thành bị hủy, cơ quan truy tố giữ nguyên quan điểm đề nghị xử lý hình sự 12 bị cáo trong vụ án này.
