Hiệu quả điều trị cao
Remdesivir là một tiền chất được chuyển đổi thành dạng hoạt chất Remdesivir Triphosphat trong cơ thể. Sau đó, Remdesivir Triphosphat hoạt động như một chất tương tự của Nucleotide Adenosine Triphosphate (ATP), thành phần quan trọng virus như SARS-CoV-2 cần để sao chép bộ mã di truyền.
Nếu Remdesivir Triphosphate được kết hợp vào RNA của virus thay vì ATP, chuỗi sẽ bị đứt và quá trình sao chép của virus bị dừng lại. Về cơ chế hoạt động, điều trị bằng Remdesivir đặc biệt hữu ích trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng SARS-CoV-2.
Thuốc Remdesivir bắt đầu được biết đến rộng rãi từ sau cuộc điều trị COVID-19 của một nhà lãnh đạo cấp cao của Mỹ. Chỉ ba ngày sau khi điều trị tại Trung tâm y tế quân sự Walter Reed, nhà lãnh đạo cấp cao của Mỹ đã ra viện.
Theo các chuyên gia, sự hồi phục thần tốc của nhà lão đạo cấp cao ở Mỹ xuất phát từ biện pháp điều trị mà ông này tiếp nhận. Theo đó, ngoài liệu pháp kháng thể thử nghiệm, bệnh nhân được cho dùng Remdesivir và dexamethasone. Đội ngũ y tế Nhà Trắng tiết lộ nhà lãnh đạo này dùng remdesivir ngay trong đêm đầu tiên nhập viện chữa COVID-19. Vào thời điểm đó, Remdesivir đã được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép sử dụng khẩn cấp nhưng chỉ cho các bệnh nhân COVID-19 nhập viện trong tình trạng rất nặng.
Khoảng hơn 2 tuần sau khi xuất viện, Remdesivir chính thức được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt điều trị cho bệnh nhân COVID-19 từ 22/10/2020. Đây cũng là loại thuốc COVID-19 đầu tiên chính thức được phê duyệt điều trị bệnh nhân ở Mỹ.
Remdesivir hoạt động bằng cách làm gián đoạn quá trình sản xuất virus. nCoV có bộ gen được tạo thành từ axit ribonucleic (RNA). Remdesivir can thiệp vào một trong những enzym quan trọng mà virus cần để sao chép RNA. Điều này ngăn không cho virus sinh sôi. Do Remdesivir dùng để tiêm vào tĩnh mạch nên buộc phải sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của y khoa.
 |
Thuốc Remdesivir được đánh giá có hiệu quả cao trong điều trị COVID-19.Ảnh minh họa |
Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí y học New England, thời gian hồi phục trung bình của các bệnh nhân sử dụng Remdesivir là 10 ngày so với 15 ngày của nhóm dùng giả dược. Nghiên cứu cũng cho thấy Remdesivir làm giảm khả năng bệnh nhân phải dùng đến trợ thở oxy.
"Các phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng remdesivir là phương pháp điều trị có lợi cho những bệnh nhân mắc COVID-19. Nó cũng có thể giúp tiết kiệm các nguồn lực chăm sóc sức khỏe khan hiếm, chẳng hạn như máy thở trong đại dịch này", Tiến sĩ John Beigel - tác giả của nghiên cứu cho hay.
Tuy nhiên, Beigel và các cộng sự cho biết chỉ dùng riêng lẻ thuốc Remdesivir sẽ không đủ để điều trị bệnh nhân COVID-19. Trong khi đó, Gilead khẳng định Remdesivir giúp cải thiện hiệu quả chữa trị cho bệnh nhân mắc COVID-19, và cho kết quả tốt khi được sử dụng trong giai đoạn đầu của phác đồ điều trị.
Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) thông tin, Remdesivir được sử dụng cho những bệnh nhân nhập viện với tình trạng mắc COVID-19 nặng, cần bổ sung oxy. Nhờ các thông số ấn tượng này, Remdesivir hiện được sử dụng ở 50 quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Singapore, Australia...
Những điều cần lưu ý khi sử dụng
Theo TS.DS Tạ Thanh Sơn (Tiến sĩ tại Viện công nghệ dược sinh học, Đại học Marburg, CHLB Đức), không nên sử dụng Remdesivir cho những bệnh nhân có chức năng thận kém (eGFR dưới 30 ml/phút). Chức năng gan nên được theo dõi trước và trong khi điều trị. Nếu mức men gan Alanine Aminotransferase (ALT) cao gấp 5 lần giới hạn bình thường hoặc hơn, người bệnh không nên tiêm Remdesivir. Các phản ứng quá mẫn có thể xảy ra trong quá trình truyền dịch, nhân viên y tế cần chuẩn bị sẵn sàng và có thể phản ứng nhanh chóng.
Theo dữ liệu in vitro (thí nghiệm trong ống nghiệm), thuốc có tiềm năng cho tương tác dược động học khác nhau vì nó là cơ chất (chất tham gia phản ứng do enzym xúc tác) cho enzym CYP và các hệ thống vận chuyển tế bào. Tuy nhiên, điều này không quá quan trọng trong lâm sàng vì thời gian điều trị ngắn.
Thuốc này cũng khuyến cáo không sử dụng đồng thời các chất cảm ứng P-glycoprotein mạnh như Rifampicin. Điều này có thể làm giảm nồng độ Remdesivir trong huyết tương. Đối với Dexamethasone, chất đã được chứng minh là chất cảm ứng CYP3A4 và P-glycoprotein vừa phải thì sự tương tác không thể hiện.
Remdesivir không nên được sử dụng trong thời kỳ mang thai trừ khi tình trạng lâm sàng của bệnh nhân yêu cầu như vậy. Trong thời gian cho con bú, bạn cần cân nhắc khi đưa ra quyết định xem có nên ngắt quãng cho con bú hoặc điều trị bằng Remdesivir hay không.
Sử dụng thuốc Remdesivir cũng có nhiều tác dụng phụ như tăng Transaminase, đau đầu, buồn nôn và phát ban. Nhịp tim chậm cũng đã được đưa vào như một tác dụng phụ tiềm ẩn trong thông tin sản phẩm sau một thông cáo gần đây của Ủy ban Cảnh giác Dược của Cơ quan Dược phẩm Châu Âu EMA.
Mùa hè 2020, Gilead Sciences, Inc (công ty dược phẩm sinh học của Mỹ) đã nhận được sự chấp thuận tạm thời cho thuốc kháng virus Remdesivir để điều trị SARS-CoV-2. Trong trường hợp của Covid-19, các bác sĩ hiện có ít sự lựa chọn tốt hơn Remdesivir để chống lại virus. Tuy nhiên, để nói về một sự đổi mới mang tính nhảy vọt sẽ là sự phóng đại. Bởi đến nay, Remdesivir vẫn chưa đáp ứng hết những hy vọng của nó như khi được công bố.
Remdesivir đã rút ngắn thời gian bị bệnh trong các nghiên cứu nhưng tác động lên tỷ lệ tử vong vẫn còn nhiều tranh cãi. Dù vậy, những dữ liệu mới nhất về Remdesivir rất đáng hy vọng. Cần lưu ý rằng hoạt chất này rõ ràng chưa phải là chất tối ưu chống lại SARS-CoV-2. Remdesivir từng được thiết kế như một loại thuốc chữa bệnh Ebola, không hoạt động đặc biệt chống lại virus Corona.
Remdesivir khi được truyền tĩnh mạch cũng không phải là lý tưởng nhất. Một thành phần hoạt chất được dùng dưới dạng xịt hoặc viên nén chắc chắn sẽ tốt hơn với bệnh nhân ngoại trú trong giai đoạn đầu sau khi nhiễm bệnh.
Theo VietQ
