trong đó có dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An (phường An Phú, TP Thủ Đức), do SDI Corp làm chủ đầu tư.
Bất cập khi phê duyệt
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An do Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sài Gòn (gọi tắt là SDI Corp) làm chủ đầu tư và thực hiện giải phóng mặt bằng. Năm 2001, dự án này được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch là khu liên hợp sân golf - thể thao và nhà ở. Sau đó, ngày 15/2/2017, Thủ tướng có văn bản chấp thuận cho điều chỉnh thành dự án khu đô thị với tổng diện tích 1.174.221,9m². Đến thời điểm thanh tra, chủ đầu tư đã thực hiện xong việc đền bù giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, qua kết quả thanh tra cho thấy, ngày 30/11/2015, UBND TP HCM phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 Khu đô thị Sài Gòn Bình An, phường An Phú, Quận 2. Trong đó, phê duyệt tầng cao xây dựng tối đa là 30 tầng trước khi có văn bản số 305/TC-QC ngày 01/9/2016 của Cục Tác chiến, Bộ Tổng tham mưu về việc chấp thuận độ cao tĩnh không xây dựng công trình là không đúng trình tự, quy định tại khoản 5 Điều 4 Nghị định 20/2009/NĐ-CP của Chính phủ.
 |
Ngoài ra, UBND TP HCM không phê duyệt diện tích sàn dành cho đậu xe đối với khối nhà ở, nhà chung cư kết hợp thương mại, dịch vụ là chưa phù hợp quy định và đảm bảo diện tích đỗ xe được quy định tại điểm 3, khoản 2.8.6, Mục 2.8, Chương II của Quy chuẩn Xây dựng Việt Nam.
Cũng theo Thanh tra Chính phủ, do thay đổi hướng tuyến đường dẫn cao tốc Sài Gòn - Long Thành - Dầu Giây, dẫn đến việc chồng lấn ranh quy hoạch của dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An đã được Thủ tướng giao đất tại số 57/TTg-KTN ngày 12/1/2001. Trong đó, có 7.228,3m² thuộc dự án được UBND Quận 2 đền bù trước đó nhưng không sử dụng do thay đổi hướng tuyến đường. Đồng thời, UBND TP HCM đã thu hồi 35.773m² đất của dự án được chủ đầu tư đền bù, giải phóng mặt bằng, làm đường. Việc này dẫn đến làm thay đổi diện tích đất của dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An so với quyết định thu hồi và giao đất của Thủ tướng.
Do vậy, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND TP HCM xem xét để xử lý theo thẩm quyền, trong đó bồi thường cho chủ đầu tư dự án phần diện tích 35.773m² do thay đổi hướng tuyến đường cao tốc Sài Gòn - Long Thành - Dầu Giây và tiếp tục xem xét để giao cho nhà đầu tư 7.228,3m² đất thuộc quy hoạch của dự án đã được Thủ tướng chấp thuận tại văn bản 224/TTg-CN ngày 15/2/2017 do UBND Quận 2 thực hiện đền bù. Trên cơ sở đó, UBND TP HCM tính tiền sử dụng đất theo quy định, tránh kéo dài đầu tư xây dựng, lãng phí đất và tài sản của Nhà nước.
Chưa thu tiền sử dụng đất
Trong khi đó, liên quan đến vấn đề ký quỹ để bảo đảm thực hiện dự án, theo kết luận thanh tra: Đến ngày 19/6/2017, Công ty SDI và Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM mới ký thỏa thuận ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án đầu tư là chậm vì theo quy định ngày ký quý trước ngày 8/10/2016.
Còn về vấn đề quản lý môi trường, theo quy định, dự án do Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư thì phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc trách nhiệm của Bộ Tài nguyên Môi trường. Tuy nhiên, ngày 28/4/2016, Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM có quyết định số 1038/QĐ-TCMT-CCBVMT phê duyệt đánh giá tác động môi trường của dự án là không đúng thẩm quyền, vi phạm quy định tại khoản 1, Phụ lục số III, Nghị định 18/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ.
Bên cạnh đó, ngày 15/2/2017, Thủ tướng có văn bản số 224/TTg-CN chấp thuận đầu tư dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An, tuy nhiên đến thời điểm thanh tra, Sở Tài nguyên Môi trường và UBND TP HCM chưa thực hiện các thủ tục đầu và chưa tính, thu tiền sử dụng đất theo quy định với lý do: Việc đền bù, giải phóng mặt bằng kéo dài từ năm 2004 đến năm 2015 và trong thời gian đó, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản số 867/TTg-KTN ngày 18/6/2015 chấp thuận điều chỉnh quy hoạch sân golf thành dự án khu đô thị.
Đến thời điểm thanh tra, dự án đã và đang thực hiện đầu tư xây dựng hạ tầng, kỹ thuật và nhà ở. Do đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND TP HCM xem xét xử lý đối với các tồn tại, vi phạm. Đồng thời, chỉ đạo, thực hiện xác định để thu tiền sử dụng đất và xử lý các vấn đề còn tồn tại của dự án theo thẩm quyền và quy định của pháp luật. Trong đó, có việc thực hiện trình tự, thủ tục của dự án theo quy định sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tường tại văn bản 224/TTg- CN ngày 15/2/2017. Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý Cũng liên quan đến các sai phạm trong công tác quản lý Nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường tại các dự án nhà ở, khu đô thị, khu công nghiệp trên địa bàn TP HCM, ngày 6/7 vừa qua, Thanh tra Chính phủ đã có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành và UBND TP HCM thực hiện các công việc sau: Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính rà soát, xử lý để có hướng dẫn thực hiện đảm bảo sự thống nhất trong việc xác định, phê duyệt giá trị tiền sử dụng đất đối với các dự án về việc cho khấu trừ 10% VAT trong giá trị ước tính tổng doanh thu thuần chưa phù hợp với các quy định về thuế Giá trị gia tăng, làm giảm tương ứng giá trị tiến sử dụng đất phải nộp cho ngân sách Nhà nước. Phối hợp với UBND TP HCM kiểm tra, rà soát các dự án đã được Thanh tra Chính phủ nêu tại kết luận thanh tra để có biện pháp xử lý kịp thời, phù hợp quy định của pháp luật đối với các vi phạm, không làm thất thoát tài sản Nhà nước.
Về xử lý trách nhiệm, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP HCM tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm. Trường hợp vượt thẩm quyền hoặc có dấu hiệu hình sự thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.
Đặc biệt, kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, tổ chức liên quan đến các vi phạm trong việc chỉ định các nhà đầu tư dự án không qua đấu giá được phát hiện qua thanh tra. Trong quá trình thực hiện nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định…
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng đề nghị UBND TP HCM sớm chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số nội dung khác có liên quan đến các vi phạm đã nêu trong kết luận thanh tra.
Cụ thể, đối với sai phạm liên quan đến khu đô thị, Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý khắc phục hậu quả, thu hồi triệt để về kinh tế, thu hồi các khoản thu không hợp pháp từ việc vi phạm pháp luật và xử lý nghiêm về trách nhiệm theo quy định của pháp luật liên quan đến các vi phạm trong việc quản lý quy hoạch và đầu tư xây dựng.
Kiến nghị UBND TP HCM kiểm tra, rà soát việc xác định giá đất, việc thực hiện nghĩa vụ tài chính và nộp tiền sử dụng đất của chủ đầu tư, việc điều chỉnh quy hoạch không đúng quy định, khởi công công trình khi chưa được chấp thuận đầu tư, chưa có giấy phép xây dựng, chưa thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước…
Bóng dáng của Him Lam tại dự án Sài Gòn Bình An
Như đã đề cập, dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An do Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sài Gòn (SDI Corp) làm chủ đầu tư. Dự án này được quy hoạch trên tổng diện tích 117 ha, được chia thành hai khu vực gồm khu nhà ở 22 ha với 193 nền biệt thự, nhà liên kế sân vườn và 2 block chung cư với 132 căn hộ cao cấp, 8 căn penthouse; khu liên hợp sân golf rộng 92 ha với các công trình khu nghỉ dưỡng spa, sân golf 18 lỗ…
 |
Năm 1999, dự án này được UBND TP HCM chấp thuận chủ trương đầu tư cho Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Sản xuất Thiên Hải cùng các công ty liên doanh khác để thực hiện dự án trên khu đất có tổng diện tích 120ha nằm trên địa bàn phường An Phú. Sau đó, dự án được các cơ quan chức năng chấp thuận thêm phần tiện ích sân golf An Phú dẫn đến phần diện tích dự án tăng lên 137 ha vào năm 2000.
Đến năm 2001, Thủ tướng Chính phủ có c về việc thu hồi và giao đất cho SDI Corp thực hiện dự án. Lúc này, Khu đô thị Sài Gòn Bình An có tên gọi là Khu liên hợp sân Golf – Thể dục thể thao và nhà ở.
Sau nhiều lần điều chỉnh quy hoạch, tổng diện tích khu đất chỉ còn khoảng 117 ha theo Quyết định số 6296/QĐ-UBND về phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 ngày 30/11/2015. Sau hơn 20 năm triển khai, ngày 18/3/2021, dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An mới chính thức được khởi công. An Phong Construction và Tường Việt là nhà thầu thi công dự án.
Cũng theo tìm hiểu của phóng viên, SDI Corp do 1 pháp nhân và 6 cá nhân góp vốn sáng lập, gồm: Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Sản xuất Thiên Hải (nay là Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Thiên Hải) và các cá nhân: Lê Thu Hà, Nguyễn Thanh Mi, Nguyễn Việt Chi, Phùng thị Quỳnh Yến, Trần Thị Ý Chi, Vũ Thị Ngọc Anh.
Năm 2016, SDI tiến hành tăng mạnh vốn điều lệ từ mức 845 tỷ đồng lên thành 3.845 tỷ đồng, trong đó, phần lớn cổ phần thuộc sở hữu của Công ty CP Kinh doanh Địa ốc Him Lam (thuộc Tập đoàn Him Lam). Hiện trên một số website bán hàng đang giới thiệu dự án này dưới cái tên “Sài Gòn Bình An – Him Lam City”, hay “Him Lam Bình An”… do chính Him Lam làm chủ đầu tư.
