Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa gửi ý kiến phản biện về Dự thảo Nghị định xây dựng và quản lý hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu nhà ở và thị trường bất động sản. Đây là văn bản được xem là bước quan trọng nhằm chuẩn hóa dữ liệu, tăng tính minh bạch và hỗ trợ cơ quan quản lý đưa ra chính sách sát thực tiễn hơn. Tuy nhiên, theo VCCI, một số quy định trong dự thảo hiện chưa đủ rõ ràng, dễ gây lúng túng khi triển khai.
 |
| Thị trường bất động sản còn nhiều nút thắt cần tháo gỡ. Ảnh minh họa |
Ở điểm c khoản 3 Điều 38, dự thảo nêu rằng cơ quan quản lý có thể trực tiếp hoặc giao cho tổ chức có đủ điều kiện, năng lực để quản lý, vận hành hệ thống công nghệ, máy chủ và hạ tầng kết nối. Quy định này nhằm tạo sự linh hoạt và huy động nguồn lực xã hội trong vận hành hệ thống. Tuy nhiên, VCCI cho rằng dự thảo chưa xác định cụ thể thế nào là “đủ điều kiện, năng lực”, cũng không làm rõ các tổ chức được giao là tổ chức kinh tế hay có thể bao gồm các đơn vị sự nghiệp công lập hoặc tổ chức khác. Việc thiếu tiêu chí rõ ràng có thể dẫn đến cách hiểu khác nhau và khó khăn khi lựa chọn đơn vị vận hành.
Một điểm nữa khiến VCCI băn khoăn là cơ chế khai thác thông tin được quy định tại Điều 39 dự thảo. Theo nội dung, các cá nhân và tổ chức được khai thác dữ liệu công bố miễn phí, đồng thời có thể khai thác “bằng văn bản” đối với phần dữ liệu không công bố. Tuy nhiên, ở khoản 2 Điều 39 về các phương thức khai thác, dự thảo không đề cập hình thức khai thác bằng văn bản mà chỉ nêu hình thức cấp tài khoản để truy cập. Như vậy, hai quy định này đang mâu thuẫn nhau về cơ chế khai thác dữ liệu, có thể gây rối cho người dùng và cơ quan quản lý trong thực thi.
Tại khoản 4 Điều 39, dự thảo nêu yêu cầu tổ chức, cá nhân muốn khai thác dữ liệu chuyên sâu phải làm thủ tục cấp quyền truy cập. Điều này hợp lý với những dữ liệu nhạy cảm hoặc cần kiểm soát. Tuy nhiên, theo VCCI, cơ chế này cần được làm rõ hơn về phạm vi dữ liệu “chuyên sâu”, tránh tình trạng mở rộng quá mức khiến việc khai thác thông tin trở nên khó khăn, làm giảm hiệu quả sử dụng dữ liệu.
VCCI cho rằng dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản là một trong những loại thông tin có tác động mạnh đến quyền tài sản của người dân và hoạt động của thị trường. Vì vậy, Nghị định cần đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp khai thác thông tin chính thống. Việc quy định không nhất quán có thể dẫn đến nhiều cách hiểu và giảm hiệu quả của hệ thống dữ liệu.
Thực tế nhiều năm qua, thị trường bất động sản liên tục xuất hiện tình trạng thông tin phân mảnh, thiếu đồng bộ, thậm chí sai lệch. Việc thiếu một hệ thống dữ liệu thống nhất khiến giá cả dễ bị thao túng, phát sinh tranh chấp và gây khó cho cơ quan quản lý trong dự báo thị trường. Vì vậy, việc xây dựng hệ thống thông tin nhà ở và thị trường bất động sản được cộng đồng doanh nghiệp và chuyên gia đánh giá là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, để hệ thống hoạt động trơn tru, khung pháp lý cần được rà soát kỹ lưỡng, tránh các quy định chồng chéo.
Từ những vướng mắc trên, VCCI đề nghị Bộ Xây dựng điều chỉnh lại Điều 39 và các khái niệm liên quan, đảm bảo thống nhất giữa các khoản. Đồng thời, cần bổ sung tiêu chí năng lực, điều kiện của tổ chức được giao vận hành hệ thống ở Điều 38 nhằm bảo đảm tính minh bạch, cạnh tranh và tránh lạm quyền. Việc lựa chọn đơn vị vận hành cũng nên có cơ chế công khai, lựa chọn theo tiêu chuẩn kỹ thuật và năng lực công nghệ thông tin thực tế.
VCCI cũng khuyến nghị tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương nhưng đồng thời phải có cơ chế kết nối dữ liệu liên thông để đảm bảo hệ thống được cập nhật thống nhất trên phạm vi toàn quốc. Cơ sở dữ liệu nhà ở và thị trường bất động sản khi hoàn thiện sẽ là nền tảng quan trọng để người dân tra cứu thông tin pháp lý, doanh nghiệp nghiên cứu thị trường và cơ quan nhà nước hoạch định chính sách.
Việc hoàn thiện dự thảo Nghị định, theo VCCI, không chỉ giúp đảm bảo quyền khai thác thông tin của người dân mà còn góp phần làm lành mạnh hóa thị trường bất động sản trong bối cảnh ngành này đang cần minh bạch hóa mạnh mẽ hơn.
Nguồn: Báo Đại đoàn kết
