Trong 3 tháng đầu năm 2021, số lượng gạo xuất khẩu từ Ấn Độ sang Việt Nam tăng đột biến so với cùng kỳ năm 2020. Đã xuất hiện sự chênh lệch rất lớn giữa nhập khẩu và xuất khẩu gạo giữa hai nước, những tháng đầu năm nay Việt Nam chỉ xuất khẩu 76 tấn gạo sang Ấn Độ, nhưng theo chiều ngược lại lượng gạo Ấn Độ được các doanh nghiệp Việt Nam nhập về tới 46.700 tấn.
Bên cạnh đó, giá gạo giữa hai nước cũng xuất hiện dấu hiệu "lạ". Trong tháng 5 giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ cũng luôn thấp hơn khoảng 100 USD so với các sản phẩm gạo cùng loại tại Việt Nam, lần lượt ở mức 382 USD/tấn và 493 USD/tấn.
Nhận thấy những vấn đề này là bất thường, do đó Bộ Công Thương đã lập đoàn kiểm tra đối với 5 doanh nghiệp: Công ty Cổ phần tập đoàn Tân Long; Công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Thuận Minh; Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời; Công ty Cổ phần Tân Đồng Tiến để làm rõ những khúc mắc về kim ngạch nhập khẩu gạo nêu trên.
 |
| Xuất hiện nhiều dấu hiệu "lạ" liên quan đến gạo nhập từ Ấn Độ. Ảnh minh họa. |
Để phục vụ cho quá trình kiểm tra, Bộ Công Thương đề nghị các doanh nghiệp có tên trong danh sách trên chuẩn bị trình báo cáo về tình hình nhập khẩu, kinh doanh, tiêu thụ gạo Ấn Độ tại văn bản số 435 ngày 22/6 của Cục Xuất nhập khẩu về việc nhập khẩu gạo từ Ấn Độ, làm tài liệu để trao đổi với đoàn kiểm tra. Địa điểm làm việc sẽ diễn ra ở Trụ sở Bộ Công Thương tại Tp.HCM.
Được biết, những nghi vấn về xuất khẩu gạo cũng đã được các cơ quan hải quan cảnh báo, trong khoảng thời gian từ cuối năm 2020 đến hết tháng 5, phát hiện được một số công ty nhập khẩu gạo từ Ấn Độ về Việt Nam vi phạm về nhãn mác, xuất xứ.
Trước đó vào ngày 24/6/2021, Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã có công văn hỏa tốc gửi các thương nhân xuất nhập khẩu gạo với nội dung nêu rõ: Thực hiện yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát tình hình xuất nhập khẩu gạo trong khoảng thời gian đầu năm 2021, Bộ Công Thương đã thành lập Đoàn công tác kiểm tra thi hành pháp luật đối với các thương nhân kinh doanh, xuất nhập khẩu mặt hàng này.
Cục đề nghị các đơn vị cử phối hợp, sắp xếp và cử đại diện tới làm việc với đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương vào ngày 25/6 và có báo cáo về tình hình kinh doanh, thu mua và tiêu thụ gạo có nguồn gốc từ Ấn Độ. Tất cả các thương nhân có nghĩa vụ cung cấp các thông tin, tài liệu chính xác, đầy đủ theo yêu cầu của cơ quan và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của chúng.
Thời gian trước đây, giai đoạn từ năm 2019 trở về trước, Việt Nam chỉ nhập gạo Ấn Độ với số lượng khiêm tốn từ 500 tấn cho đến vài nghìn tấn mỗi năm. Gạo nhập khẩu gạo ồ ạt thời gian gần đây có dấu hiệu tiềm ẩn nhiều nguy cơ đòi hỏi các cơ quan chức năng sớm vào cuộc làm rõ. Chẳng hạn là nguy cơ ảnh hưởng đến tính cạnh công bằng với các sản phẩm trong nước; một số gian thương đánh bóng, rồi pha trộn gạo Ấn với gạo trắng nội địa để xuất khẩu ra nước ngoài với mác nguồn gốc Việt Nam sẽ gây ảnh hưởng lớn đến uy tín trên thị trường quốc tế...
