Trung Quốc hiện chiếm gần 70% thị trường xe điện toàn cầu và là nước xuất khẩu EV lớn nhất thế giới. Theo dữ liệu năm 2024 của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), xe điện Trung Quốc thống trị nhiều thị trường mới nổi như Brazil, Mexico, Indonesia hay Ai Cập. Thành công này đến từ chi phí năng lượng thấp, khả năng sản xuất lớn, ưu thế về công nghệ đất hiếm và các khoản trợ cấp mạnh mẽ của chính phủ.
 |
| Dây chuyền lắp ráp ô tô điện tại nhà máy ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc |
Tuy nhiên, vị thế thống trị này đang bắt đầu đối mặt với làn sóng cạnh tranh mới từ nhiều quốc gia. Ngành pin – yếu tố quan trọng nhất của xe điện – đang chứng kiến bước nhảy vọt công nghệ có thể làm thay đổi cục diện thị trường.
Nổi bật nhất là thế hệ pin EV mới có thể giúp xe chạy tới 800 km và chỉ cần 12 phút để sạc đầy. Điều quan trọng là công nghệ này không đến từ Trung Quốc mà từ LG Energy Solution (Hàn Quốc). Công ty này đã phát triển loại pin lithium–mangan (LMR), được xem là đối thủ mạnh của pin LFP – loại pin mà Trung Quốc đang dẫn đầu sản xuất. Pin LMR có mật độ năng lượng cao hơn 33% nhưng giá lại tương đương LFP, đồng thời an toàn hơn nhờ giảm nguy cơ quá nhiệt.
Trước đây, pin LMR gặp vấn đề về sụt áp và tuổi thọ nên không thể sản xuất đại trà. Nhưng theo LG Energy Solution, những hạn chế này đã được khắc phục nhờ quy trình sản xuất độc quyền. Điều này mở ra cơ hội lớn để công nghệ LMR trở thành lựa chọn phổ biến trong tương lai.
Các hãng xe cũng nhanh chóng nhập cuộc. General Motors (Mỹ) dự định đưa pin LMR vào các dòng SUV và xe tải điện từ năm 2028. Nhà máy của liên doanh Ultium Cells dự kiến sản xuất thử nghiệm vào năm 2027 và thương mại hóa vào năm 2028.
Châu Âu cũng đang đẩy nhanh nghiên cứu pin, đặc biệt sau khi EU ban hành các quy định khắt khe về vòng đời pin, phát thải carbon và tái chế. Một số công ty Anh như Anaphite hay Ilika đã công bố công nghệ giúp giảm chi phí sản xuất, tiết kiệm năng lượng và cải thiện độ an toàn của pin thể rắn.
Trong khi đó, xe điện Trung Quốc lại đang tràn vào châu Âu đúng lúc lục địa này muốn giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Điều này tạo áp lực lớn cho ngành ô tô truyền thống của châu Âu. Chỉ trong tháng 9/2025, BYD đã bán gần 25.000 xe tại châu Âu, tăng gấp năm lần so với cùng kỳ. Reuters cho biết thị phần xe điện Trung Quốc tại châu Âu trong nửa đầu 2024 đã tăng gấp đôi chỉ sau một năm.
EU hiểu rằng để cạnh tranh lâu dài, họ cần tự chủ công nghệ pin, sản xuất pin ngay trong khối và giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng Trung Quốc. Vì vậy, pin rẻ hơn – tốt hơn và sản xuất tại châu Âu đang trở thành ưu tiên chiến lược.
Tuy nhiên, Trung Quốc cũng không đứng yên. Nước này đang đầu tư mạnh vào pin thể rắn – công nghệ được kỳ vọng sẽ tạo bước nhảy vọt mới cho ngành EV. Dù chưa chắc thành công, nhưng chiến lược đầu tư dài hạn giúp Trung Quốc duy trì lợi thế trong tương lai.
Nhìn chung, dù Trung Quốc hiện vẫn dẫn đầu thị trường xe điện, cuộc đua công nghệ pin đang làm thay đổi thế cân bằng. Những đối thủ mới từ Hàn Quốc, Mỹ và châu Âu đang nổi lên, mở ra một cuộc cạnh tranh toàn cầu đầy thú vị trong ngành xe điện.
Nguồn: Thông tấn xã Việt Nam
