ThS Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế, nhấn mạnh rằng Luật BHYT đã tạo nền tảng pháp lý quan trọng để thể chế hóa quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển BHYT toàn dân, chia sẻ gánh nặng giữa người khỏe và người ốm, người giàu và người nghèo, cũng như giữa các thế hệ.
 |
| Ngày 1/7 - ngày BHYT Việt Nam năm nay, cũng đồng thời tròn 15 năm triển khai thực hiện Luật BHYT đầu tiên của Việt Nam. |
Tỷ lệ bao phủ BHYT và số lượt khám chữa bệnh tăng mạnh
Kể từ khi Luật BHYT được thực hiện, tỷ lệ bao phủ BHYT đã tăng mạnh. Năm 2009, tỷ lệ bao phủ BHYT là 58% dân số, tăng 11% so với năm 2008. Đến năm 2015, khi Luật BHYT được sửa đổi và bổ sung, số người tham gia BHYT đạt 68,5 triệu người, tương đương 74,9% dân số. Đến năm 2019, con số này đã tăng lên 85,7 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 89,1% dân số. Tính đến ngày 31/12/2023, số người tham gia BHYT là hơn 93,307 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 93,35% dân số.
Số lượt người có thẻ BHYT đi khám chữa bệnh cũng tăng nhanh qua từng năm. Năm 2010, có 102 triệu lượt người đi khám chữa bệnh BHYT, trong đó 93,7 triệu lượt là khám chữa bệnh ngoại trú và 8,3 triệu lượt là điều trị nội trú. Đến năm 2015, số lượt người khám chữa bệnh BHYT đã tăng lên 130,2 triệu lượt, với 118,2 triệu lượt khám chữa bệnh ngoại trú và 12 triệu lượt khám chữa bệnh nội trú. Năm 2019, số lượt khám chữa bệnh BHYT đạt 184 triệu lượt, với 166,9 triệu lượt khám chữa bệnh ngoại trú và 17,1 triệu lượt khám chữa bệnh nội trú.
Giai đoạn 2020 - 2022, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, số lượt khám chữa bệnh BHYT giảm so với giai đoạn 2015 - 2019. Tuy nhiên, năm 2022, khi tình hình dịch bệnh COVID-19 đã ổn định hơn, số lượt khám chữa bệnh BHYT tăng lên 150,4 triệu lượt, tăng 24 triệu lượt so với năm 2021.
BHYT - Nguồn tài chính chủ yếu cho chăm sóc sức khỏe
Cùng với sự gia tăng về tỷ lệ người tham gia BHYT, số thu, chi BHYT qua từng năm cũng gia tăng nhanh chóng, thể hiện BHYT đã trở thành nguồn tài chính chủ yếu cho chăm sóc sức khỏe nhân dân. Nếu như số thu quỹ BHYT năm 2010 đạt 25.540 tỷ đồng, thì đến ngày 31/12/2015, tổng số tiền đóng từ người tham gia BHYT đã tăng lên 59,7 nghìn tỷ đồng. Trong giai đoạn 2015 - 2019, số thu BHYT từ các đối tượng tăng qua các năm, đặc biệt tăng mạnh nhất vào năm 2017 khi Quyết định số 1167/QĐ-TTg điều chỉnh giao chỉ tiêu bao phủ BHYT tới từng tỉnh được thực hiện. Số thu BHYT hàng năm tăng do tăng tỷ lệ bao phủ BHYT và tăng mức đóng do tăng mức lương cơ sở.
Giai đoạn 2020 - 2022, mặc dù gặp nhiều khó khăn do tác động của dịch COVID-19, số tiền đóng BHYT vẫn gia tăng nhưng ở mức độ hạn chế. Cụ thể, năm 2020, tổng số tiền đóng BHYT là 108,7 nghìn tỷ đồng, tăng 6,7 nghìn tỷ đồng so với năm 2019. Năm 2021, tổng số tiền đóng BHYT là 110,0 nghìn tỷ đồng, tăng 1,3 nghìn tỷ đồng so với năm 2020. Năm 2022, tổng số tiền đóng BHYT là 113,8 nghìn tỷ đồng, tăng 3,8 nghìn tỷ đồng so với năm 2021.
Số chi của quỹ BHYT cũng tăng mạnh. Năm 2010, số chi của quỹ BHYT là 19.666 tỷ đồng. Đến năm 2015, số chi khám chữa bệnh BHYT đã tăng lên 47,9 nghìn tỷ đồng. Số chi khám chữa bệnh BHYT năm 2018 là 96,5 nghìn tỷ đồng, năm 2019 là 104,8 nghìn tỷ đồng. Như vậy, chỉ sau 3 năm, số chi khám chữa bệnh BHYT đã cao gấp hơn 2 lần so với năm 2015.
Giai đoạn 2020 - 2021, do tác động của dịch COVID-19, số lượt khám chữa bệnh BHYT giảm mạnh, dẫn đến số chi khám chữa bệnh BHYT giảm mạnh so với năm 2019. Năm 2020, số chi khám chữa bệnh BHYT là 101,7 nghìn tỷ đồng, giảm 3,1 nghìn tỷ đồng so với năm 2019. Năm 2021, số chi giảm 17,9 nghìn tỷ đồng so với năm 2019. Đến năm 2022, khi dịch bệnh COVID-19 đã ổn định, hoạt động khám chữa bệnh trở lại bình thường, số chi khám chữa bệnh BHYT của năm 2022 là 105,8 nghìn tỷ đồng, tăng gần 19 nghìn tỷ đồng so với năm 2021 và đã cao hơn mức chi của năm 2019.
Quyền lợi của người tham gia BHYT ngày càng được mở rộng
Theo Vụ trưởng Trần Thị Trang, phạm vi quyền lợi của người tham gia BHYT ngày càng toàn diện, bao gồm chi phí dịch vụ kỹ thuật khám chữa bệnh, thuốc, máu, dịch truyền, vật tư y tế, hóa chất khi đi khám chữa bệnh, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ, sinh con tại cơ sở khám chữa bệnh. Ngoài ra, quỹ BHYT còn chi trả chi phí vận chuyển người bệnh từ tuyến huyện lên tuyến tỉnh và tuyến trung ương đối với một số đối tượng ưu tiên như người thuộc hộ nghèo, người dân tộc thiểu số, người có công với cách mạng, trẻ em dưới 6 tuổi trong trường hợp cấp cứu hoặc khi đang điều trị nội trú phải chuyển tuyến chuyên môn kỹ thuật.
Trong 15 năm qua, nhiều người bệnh đã được Quỹ BHYT chi trả tiền tỷ khi đi khám chữa bệnh. Quỹ BHYT cũng trích một phần chi phí từ số thu BHYT cho các đơn vị trường học, cơ quan/tổ chức để phục vụ công tác khám chữa bệnh trong chăm sóc sức khỏe ban đầu. Hàng năm, bình quân quỹ BHYT chi trả từ 87% - 89% tổng chi phí khám chữa bệnh BHYT, người tham gia BHYT có trách nhiệm đồng chi trả từ 11% - 13%.
 |
| Trong 15 năm qua, nhiều người bệnh đã được Quỹ BHYT chi trả tiền tỷ khi đi khám chữa bệnh. |
Bà Trần Thị Trang nhấn mạnh, quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT có xu hướng ngày càng mở rộng nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người tham gia BHYT, sự thay đổi về mô hình bệnh tật, sự phát triển của khoa học công nghệ trong lĩnh vực y tế, khả năng cân đối quỹ BHYT và khả năng chi trả của người tham gia. Điều này nhằm giảm chi tiền túi từ hộ gia đình cho chi tiêu y tế. Danh mục thuốc (bao gồm cả thuốc tân dược và thuốc y học cổ truyền), vật tư y tế và dịch vụ kỹ thuật y tế luôn được rà soát và cập nhật phù hợp với phạm vi hoạt động chuyên môn và năng lực thực hiện dịch vụ kỹ thuật, vừa để đảm bảo quyền lợi của người có thẻ khi đến cơ sở y tế, vừa để nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của cơ sở y tế.
Việc mở rộng quyền lợi BHYT không chỉ là nỗ lực của các cơ quan quản lý mà còn là sự đóng góp của toàn thể người dân và hệ thống y tế trong việc đảm bảo chăm sóc sức khỏe toàn dân. Quyền lợi khám chữa bệnh BHYT sẽ tiếp tục được mở rộng và cải thiện để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân trong thời gian tới.
Theo Sức khỏe & Đời sống
