Qua thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng của tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2006-2017, TTCP đã chỉ rõ chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn hạn chế; một số dự án, công trình đã có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhưng chưa được thực hiện, nhất là những dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước.
Mặt khác, việc thu hút đầu tư vẫn chưa chủ động theo quy hoạch sử dụng đất, một số nhà đầu tư năng lực còn hạn chế, có biểu hiện chuyển nhượng dự án sau khi được giao đất, cho thuê đất mà không đầu tư… Không chỉ vậy, nhiều địa phương trong tỉnh để quỹ đất công ích phân tán, không quy hoạch thành khu, vùng tập trung mà để rải rác, xen kẹp trong khu dân cư không tách được phần đất công ích và đất giao ổn định lâu dài. Tình trạng để thôn tự ý ký hợp đồng giao thầu, cho thuê sử dụng đất công ích không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng, không đúng mục đích sử dụng và thời hạn theo quy định của pháp luật từ trước đây vẫn chưa được giải quyết triệt để.
Đáng chú ý, qua thanh tra còn phát hiện các huyện Hiệp Hòa, Lục Nam, Lục Ngạn và Tân Yên, Yên Thế, Yên Dũng tự ý chuyển mục đích sử dụng đất lúa sang đất nông nghiệp khác hoặc tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp. Tại một số huyện và thành phố Bắc Giang còn phát hiện hành vi giao đất trái thẩm quyền.
TTCP xác định, UBND và cơ quan tài nguyên và môi trường các cấp thuộc tỉnh Bắc Giang phải chịu trách nhiệm về những hạn chế trong công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cũng như việc quản lý và sử dụng đất công ích nêu trên.
Theo kết luận thanh tra, UBND tỉnh Bắc Giang chấp thuận đầu tư dự án Khu đô thị phía Tây thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang; Khu đô thị An Huy thị trấn Cao Thượng, huyện Tân Yên khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ về việc chuyển mục đích sử dụng đất lúa tại các dự án là vi phạm Luật Đất đai 2013. Trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường.
Vẫn theo kết luận thanh tra, từ năm 2002 - 2007, có 43 doanh nghiệp được chấp thuận và cấp phép đầu tư vào Khu công nghiệp (KCN) Đình Trám với tổng diện tích đất cho thuê là 662.068 m2, theo đơn giá tại thời điểm cho thuê thì số tiền là hơn 7 tỷ đồng nhưng UBND tỉnh Bắc Giang lại có văn bản cho phép không thu tiền. TTCP cho rằng việc UBND tỉnh Bắc Giang cho phép không thu tiền đối với các trường hợp nêu trên đã gây thất thoát ngân sách nhà nước, vi phạm Khoản 3, Điều 107 Luật Đất đai năm 2003.
Đặc biệt, qua thanh tra việc thu hồi đất có hạ tầng trong KCN để giao và cho thuê, cơ quan thanh tra xác định UBND tỉnh Bắc Giang đã thu hồi 9.160 m2 đất cho Công ty TNHH thương mại dịch vụ KK Bắc Giang thuê để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng chợ Hoàng Ninh là không phù hợp với quy hoạch đã được Bộ Xây dựng phê duyệt năm 2004.
"Thực tế khu đất đã xây dựng các dãy nhà liền kề từ 4 - 6 tầng. Trách nhiệm thuộc UBND tỉnh, BQL các KCN tỉnh, các Sở Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư; UBND huyện Việt Yên, Công ty Phát triển hạ tầng KCN Bắc Giang và Công ty TNHH thương mại dịch vụ KK Bắc Giang" - TTCP quy trách nhiệm và kiến nghị thu hồi để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án theo đúng quy định của pháp luật.
Vẫn theo TTCP, UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan còn phải chịu trách nhiệm trong việc cho một số công ty thuê đất tại KCN Đình Trám để xây dựng kinh doanh dịch vụ khách sạn, ki ốt cho thuê, vui chơi giải trí, karaoke, xông hơi nhưng lại tính giá thuê theo khung giá chung như các doanh nghiệp đầu tư vào KCN.
Cụ thể, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Quỳnh An, diện tích 4.068 m2 hiện trạng tại lô đất đã xây dựng khách sạn 7 tầng để kinh doanh; Công ty TNHH Vương Vỹ, diện tích 2.373 m2, hiện trạng đã xây dựng khách sạn 5 tầng để kinh doanh; Công ty TNHH VinaSolar Technologi, diện tích 1.922,58 m2, hiện trạng đã xây dựng khách sạn 9 tầng để kinh doanh.
Từ kết quả thanh tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang chỉ đạo kiểm tra, xem xét và xử lý đối với các đơn vị được giao đất, cho thuê đất trong KCN Đình Trám, nhưng chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục về đất đai theo quy định của pháp luật và xác định truy thu bổ sung tiền thuê đất có hạ tầng KCN, do các đơn vị này hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực dịch vụ, nhưng vẫn được cho thuê theo đơn giá chung của KCN.
"Ngoài ra thu hồi và tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đã có hạ tầng KCN phần diện tích đất sau khi điều chỉnh tách ra ngoài KCN Đình Trám theo đúng quy định của pháp luật, cần có biện pháp xử lý nghiêm minh, chấn chỉnh và khắc phục các sai phạm theo quy định và xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền" –TTCP yêu cầu.
Cùng với việc đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang tổ chức kiểm điểm, có biện pháp xử lý trách nhiệm của tập thế, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan vi phạm, khuyết điểm. Đồng thời, chỉ đạo xử lý về kinh tế hơn 34 tỷ đồng – đây là số tiền vi phạm phát hiện qua thanh tra
