Ai vi phạm Hợp đồng mua bán số 17?
Liên quan đến thương vụ mua bán 105 lô đất dự án Tam Anh Nam, Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 của TAND tỉnh Quảng Nam mâu thuẫn với Kết luận Thanh tra số 6116/KL-CTQNA ngày 22/08/2023 của Cục Thuế tỉnh Quảng Nam (nay là Chi cục Thuế khu vực XII) khiến các bên đang lúng túng trong việc xuất hóa đơn GTGT và kê khai thuế.
Bởi theo Hợp đồng mua bán số 17 ngày 07/10/2020, bên bán 105 lô đất dự án Tam Anh Nam là Công ty TNHH Phú Long còn bên mua là Công ty DAC (Công ty CP Thương mại dịch vụ văn hóa sự kiện Việt D.A.C). Nếu thực hiện theo Bản án phúc thẩm thì Công ty DAC không có hóa đơn đầu vào để kê khai thuế đối với khoản tiền đã chi gần 76 tỷ đồng cho Công ty TNHH Phú Long.
Một trong nhiều phiên tòa xét xử thương vụ mua bán 105 lô đất
Mặt khác, Công ty TNHH Phú Long không ký thỏa thuận hay trách nhiệm với Công ty VGROUP (Công ty CP đầu tư bất động sản VGROUP), cũng không nhận tiền từ Công ty này. Nếu thực hiện theo Bản án phúc thẩm: ra sổ đỏ và xuất hóa đơn trực tiếp cho khách hàng không chỉ ảnh hưởng quyền lợi của Công ty DAC mà ảnh hưởng đến thu ngân sách của Nhà nước đối với giá trị thực tế mà Công ty VGROUP đã thu từ khách hàng…
Tại Kết luận thanh tra số 6116/KL-CTQNA ngày 22/08/2023, Cục Thuế tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh, việc Công ty TNHH Phú Long (chủ đầu tư dự án – bên bán) lập 19 hóa đơn GTGT cho 19 khách hàng đối với 19 lô đất là vi phạm tại điểm e khoản 1 Điều 4 Thông tư 39 của Bộ Tài chính. Do đó, cơ quan Thuế xử phạt Công ty TNHH Phú Long 16,5 triệu đồng, buộc phải điều chỉnh 19 hóa đơn đúng tên Công ty DAC và kê khai đúng giá trị đã bán đã ghi trong phụ lục giá 19 lô đất.
Kết luận thanh tra buộc Công ty TNHH Phú Long phải lập hóa đơn GTGT cho Công ty DAC đối với số tiền 75.695.912.820 đồng đã nhận của công ty này từ trước tháng 5/2021. Thời hạn khắc phục hậu quả trong 10 ngày kể từ ngày nhận quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Thế nhưng cho đến nay Công ty TNHH Phú Long không chấp hành.
Kết luận thanh tra của cơ quan Thuế đã xác định rõ Công ty TNHH Phú Long đã vi phạm nghĩa vụ của Hợp đồng mua bán số 17 ngày 07/10/2020 như: không xuất hóa đơn GTGT đúng thời điểm, hóa đơn không đúng tên cho Công ty DAC đối với số tiền gần 76 tỷ đồng. Kéo theo đó, không ra sổ đỏ con đúng tên cho Công ty DAC, đồng thời không giao sản phẩm (lô đất) tương ứng với số tiền đã nhận gần 76 tỷ đồng.
Ý kiến của các bên liên quan đến thương vụ mua bán 105 lô đất
Kết luận thanh tra của cơ quan Thuế không bị khiếu nại, khiếu kiện, được ban hành trước khi xét xử phúc thẩm hơn 1 tháng. Hơn nữa, thời điểm Công ty TNHH Phú Long khởi kiện để công nhận Thông báo đơn phương chấm dứt Hợp đồng mua bán số 17 ngày 07/10/2020, thì cũng chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính dự án Tam Anh Nam.
Đặc biệt, tại Quyết định số 01/QĐ-VKS-DS ngày 14/6/2023, Viện trưởng Viện KSND huyện Núi Thành kháng nghị đề nghị hủy Bản án sơ thẩm của TAND huyện Núi Thành do vi phạm cả về tố tụng và nội dung do nhập vụ án không cùng bị đơn và tính chất tranh chấp khác nhau.
Cụ thể: Trong vụ án kinh doanh thương mại thụ lý số 05/2021 ngày 20/8/2021 về “Tranh chấp hợp đồng kinh doanh bất động sản”, Công ty TNHH Phú Long kiện Công ty DAC liên quan đến Hợp đồng mua bán số 17 ngày 07/10/2020. Các bên ký kết hợp đồng trên cơ sở Luật Thương mại và Luật kinh doanh bất động sản.
Trong khi đó, các vụ án dân sự “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất do 12 nguyên đơn (thụ lý từ số 103 đến 112 ngày 6/10/2021 và số từ 153 – 154 ngày 9/12/2021) khởi kiện Công ty TNHH Phú Long. Các bên ký kết với nhau hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên cơ sở Bộ luật dân sự và Luật đất đai điều chỉnh.
Đáng chú ý, hầu hết những khách hàng khởi kiện dân sự này đều cho biết đã ký hợp đồng công chứng chuyển nhượng và hoàn thành nghĩa vụ tài chính đối với Công ty TNHH Phú Long (liên quan 19 lô đất) hoặc ký “hợp đồng đặt mua” với Công ty VGROUP và hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho công ty này.Công ty DAC đã nộp gần 76 tỷ đồng/105 tỷ đồng nhưng chưa nhận được bất kỳ một lô đất nào tại dự án Tam Anh Nam
 |
Công ty DAC đã nộp gần 76 tỷ đồng/105 tỷ đồng nhưng chưa nhận được bất kỳ một lô đất nào tại dự án Tam Anh Nam
Mặc dù không phải là bên mua của Hợp đồng mua bán số 17 nhưng Công ty VGROUP yêu cầu Công ty Phú Long ra 15 sổ đỏ cho khách hàng của mình. Tuy nhiên yêu cầu này đã bị Công ty Phú Long từ chối tại văn bản ngày 7/8/2021 vì không ký bất cứ thỏa thuận hay trách nhiệm nào với Công ty VGROUP. Công ty Phú Long cũng kháng nghị không đồng ý giao 15 dổ đỏ cho Công ty VGROUP.
Theo người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Phú Long, việc ra sổ đỏ cũng như xuất hóa đơn GTGT cho khách hàng sẽ ảnh hưởng đến thu ngân sách của Nhà nước đối với giá trị thực tế mà Công ty VGROUP đã thu từ khách hàng.
Đồng quan điểm này, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty DAC cũng khẳng định: Công ty VGROUP chỉ là một trong những nhà phân phối Công ty DAC, được hưởng hoa hồng phân phối khoảng 8%. Do đó, Công ty này không có quyền được nhận chuyển nhượng và được hưởng lợi trực tiếp từ Hợp đồng mua bán số 17.
Việc nhập cả hai quan hệ tranh chấp này vào cùng một vụ án là không phù hợp với khoản 1 Điều 42 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, gây xáo trộn tư cách đương sự, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, nghĩa vụ pháp lý độc lập của các bên. Một chủ thể không thể vừa là nguyên đơn vừa là bị đơn trong cùng một vụ án, vì điều này vi phạm nguyên tắc tố tụng, làm mất tính khách quan, công bằng của quá trình xét xử.
Kháng nghị hủy Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023
Tại các phiên tòa, Công ty TNHH Phú Long thừa nhận đã nhận của Công ty DAC gần 76 tỷ đồng, chiếm hơn 2/3 giá trị hợp đồng mua bán số 17 nhưng chưa ra sổ đỏ con (sổ lẻ) cho Công ty DAC tương ứng với số tiền đã nhận. Tuy nhiên Bản án thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 của TAND tỉnh Quảng Nam chỉ buộc Công ty TNHH Phú Long giao cho Công ty DAC 21 lô đất chỉ bằng 1/5 Hợp đồng mua bán số 17 và chỉ xuất 21 hóa đơn GTGT cho Công ty DAC đối với 21 lô đất (khoảng 21 tỷ đồng). Mặc dù, trước đó, Kết luận thanh tra của Cơ quan Thuế buộc Công ty Phú Long phải xuất hóa đơn GTGT cho Công ty DAC đối với số tiền gần 76 tỷ đồng.
3 Công ty đều kháng cáo bản án sơ thẩm. Công ty Phú Long không đồng ý ra sổ đỏ cho Công ty VGROUP; Công ty DAC kháng cáo hủy toàn bộ bản án sơ thẩm
Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 tiếp tục chấp nhận cho Công ty TNHH Phú Long giao 19 sổ đỏ con và hóa đơn GTGT trực tiếp cho khách hàng. Mặc dù trước đó, Kết luận thanh tra của Cơ quan Thuế số 6116/KL-CTQNA ngày 22/08/2023 đã xác định Công ty TNHH Phú Long xuất 19 hóa đơn này là trái quy định, phải điều chỉnh đúng đối tượng (Công ty DAC) và đúng giá trị của lô đất theo phụ lục ốp giá của Hợp đồng mua bán số 17.
Tương tự, Bản án thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 buộc Công ty TNHH Phú Long lập thủ tục chuyển nhượng và giao sổ đỏ cho 39 khách hàng được Công ty VGROUP chỉ định và xuất hóa đơn cho các khách hàng cụ thể do Công ty VGROUP chỉ định (có danh sách kèm theo bản án). Mặc dù Công ty VGROUP không phải là bên mua của hợp đồng mua bán số 17, cũng không có chứng từ nào thể hiện việc Công ty VGROUP chuyển tiền cho Công ty TNHH Phú Long.
Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 phạt Công ty DAC 20% tương đương 21 tỷ đồng trên tổng giá trị hợp đồng 105 tỷ đồng mặc dù Công ty này đã thanh toán cho Công ty Phú Long gần 76 tỷ đồng nhưng chưa được nhận hóa đơn, sổ đỏ tương ứng. Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty DAC cho rằng, quyết định phạt chậm thanh toán 20% trên tổng giá trị hợp đồng (phạt luôn cả số tiền đã thanh toán) là trái với quy định của pháp luật thương mại.
Kháng nghị hủy Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023
Đáng nói, Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 phạt Công ty DAC do chậm thanh toán, nhưng lại không phạt Công ty Phú Long chậm ra sổ đỏ cho Công ty DAC theo tiến độ thanh toán, quy định tại Hợp đồng mua bán số 17 là phạt 100% số tiền đã nhận. Mặt khác, Bản án phúc thẩm bác đề nghị của Công ty Phú Long giữ sổ đỏ của Công ty DAC để thi hành án (phạt 20 tỷ do chậm thanh toán). Tuy nhiên Công ty Phú Long vẫn giữ 21 sổ đỏ và cũng không lập hóa đơn giao cho Công ty DAC.
Bản án phúc thẩm giải quyết quyền lợi của đương sự bị chồng chéo gây khó khăn cho việc ra sổ đỏ, xuất hóa đơn GTGT, kê khai doanh thu, thuế của các doanh nghiệp, đặc biệt gây thất thoát ngân sách nhà nước hàng chục tỷ đồng nếu thực hiện theo bản án. Do đó, Công ty DAC, Công ty VGROUP và Cục Thuế tỉnh Quảng Nam đã đề nghị giám đốc thẩm.
Mới đây, ông Trần Huy Đức – Phó Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã ký Quyết định kháng nghị đối với Bản án kinh doanh thương mại phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 của TAND tỉnh Quảng Nam. Quyết định đề nghị Ủy ban thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm, hủy toàn bộ Bản án phúc thẩm số 08/2023; chuyển hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Quảng Nam xét xử lại.
