Hành trình khu đất đấu giá về tay Công ty Đông Mê Kông
Khu đất thực hiện đầu tư dự án khu nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh (tên thương mại là Park Vistar) do Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại Sản xuất và Xây dựng Đông Mê Kông (Công ty Đông Mê Kông) làm chủ đầu tư thuộc phân khu số 11 có diện tích 3,65 ha (là 1 trong 7 khu đất đấu giá dọc bên phải đường nguyễn Hữu Thọ, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè được UBND TP. HCM chấp thuận giao cho Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng Khoa học Kỹ thuật Truyền hình 0,3109 ha để xây dựng trụ sở.
Năm 2003, UBND TP. HCM đã chấp thuận chủ trương và ban hành Quyết định thu hồi đất để tạo quỹ đất dọc đường Nguyễn Hữu Thọ. Đồng thời, UBND huyện Nhà Bè đã tiến hành bồi thường giải phóng mặt bằng nhưng công tác tái định cư chưa thực hiện xong.
Tháng 2/2008, UBND TP đã giao Hội đồng đấu giá quyền sử dụng đất bổ sung điều kiện chọn nhà đầu tư là giao lại UBND huyện Nhà Bè 320 căn hộ chung cư để bố trí tái định cư (trong đó 250 căn hộ bán theo giá thành xây dựng không thu tiền sử dụng đất và 70 căn hộ theo giá bán không kinh doanh).
Đến tháng 3/2008, Công ty Đông Mê Kông đã có văn bản xin mua chỉ định phân khu này để mở rộng dự án khu nhà ở (trước đó, Công ty Đông Mê Kông đã được UBND TP cho chuyển đổi mục đích sử dụng 4.896 m2 đất nằm tiếp giáp khu đất số 11 để thực hiện dự án).
Sau đó, UBND TP đã giao Sở TNMT tổ chức cuộc họp gồm có Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch và Kiến trúc, UBND huyện Nhà Bè và Trung tâm phát triển quỹ đất để lấy ý kiến.
Ngày 30/6/2008, Sở TNMT đã báo cáo đề xuất UBND TP chấp thuận chủ trương giao cho UBND huyện Nhà Bè chủ động chọn nhà thầu đầu tư để xây dựng khu tái định cư tại khu đất số 11. Đồng thời, làm cơ sở để UBND huyện Nhà Bè hiệp thương đền bù với các hộ dân và sớm có quỹ nhà giao cho các hộ tái định cư thay cho phương án đấu giá quyền sử dụng đất vì sẽ mất nhiều thời gian cho công tác chuẩn bị, tổ chức đấu giá.
Tiếp đó, ngày 25/8/2008 UBND TP đã có công văn số: 5373/UBND-ĐTMT giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở TNMT, Sở Xây dựng, UBND huyện Nhà Bè xem xét đề xuất và trình UBND TP về kiến nghị của Sở TNMT và UBND huyện Nhà Bè không đưa ra đấu giá phần đất thuộc phân khu số 11 mà giữ lại để xây dựng 320 căn hộ chung cư tái định cư được sử dụng từ nguồn vốn ngân sách.
Theo quy hoạch của Sở Quy hoạch Kiến trúc tại thời điểm năm 2008 thì phân khu số 11 bao gồm phân khu 11A có diện tích 13.076,7m2 gồm diện tích xây dựng nhà cao tầng 10.000m2, đất công trình công cộng là 3.076,7m2 và phân khu 11B có diện tích 25.777,9m2 gồm diện tích xây dựng nhà cao tầng là 21.826,9m2, đất cây xanh ven rạch 2.015m2 và sông rạch 1.936m2.
Cùng với đó, các Sở nghành được UBND TP giao nhiệm vụ cũng đề xuất 2 phương án giao đất để UBND huyện Nhà Bè chọn nhà đầu tư mà không phải thông qua hình thức đấu giá là giao khu số 11A và ứng vốn ngân sách cho nhà đầu tư (khoảng 200 tỷ) để đầu tư xây dựng nhà tái định cư và phương án 2 sẽ giao khu đất 11B (có diện tích lớn gần gấp đôi khu 11A- PV) cho nhà đầu tư tự ứng vốn để đầu tư xây dựng 320 căn hộ giao lại cho UBND huyện Nhà Bè, phần diện tích đất còn lại chủ đầu tư được phép kinh doanh thu hồi vốn.
Sau đó, UBND TP đã chấp thuận đề xuất của Sở tài chính và các sở ngành khác đó là chọn phương án 2 và giao khu đất cho UBND huyện Nhà Bè chủ động chọn nhà đầu tư tại thửa đất số 11B theo phương thức nhà đầu tư ứng vốn để xây dựng 320 căn hộ chung cư theo nguyên tắc tại công văn số: 942/UBND ngày 13/2/2008, đảm bảo yêu cầu, tiến độ tái định cư của TP.
Đến ngày 8/12/2008, UBND huyện Nhà Bè đã có công văn số 890/UBND chọn Công ty Đông Mê Kông làm chủ đầu tư thực hiện dự án tại thửa đất số 11B tại đường Nguyễn Hữu Thọ, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè.
Căn cứ vào đó, năm 2009, Công ty Đông Mê Kông đã được Sở TNMT trình UBND TP. HCM chấp thuận đầu tư dự án nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh tại khu đất số 11B thuộc quỹ đất đấu giá dọc đường Nguyễn Hữu Thọ, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP.HCM.
Đến năm 2012, UBND TP đã chấp thuận đầu tư dự án nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh tại khu đất 11B cho Công ty Đông Mê Kông bằng văn bản số: 6462/UBND-ĐTMT.
Theo văn bản chấp thuận đầu tư, dự án khu nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh (có tên thương mại là Park Vistar) có quy mô xây dựng kết hợp với hơn 4.811,4 m2 đất của Công ty Đông Mê Kông đã được giao từ năm 2006 và sẽ được xây dựng 11 đơn nguyên chung cư kết hợp thương mại dịch vụ có chiều cao từ 6 đến 24 tầng với 1.344 căn hộ.
Tuy nhiên, đến nay do vướng nhiều sai phạm cũng như vướng mắc pháp lý, nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, khiếu kiện khiếu nại của khách hàng nên dự án đã ngừng thi công và chưa hẹn ngày triênr khai trở lại.
Giao đất không đúng quy định, trách nhiệm và xử lý sai phạm
Phân tích về vấn đề pháp lý khi Công ty Đông Mê Kông được giao đất thực hiện dự án Park Vistar không thông qua hình thức đấu giá, Luật sư Hồ Đặng Lâu - Giám đốc Hãng Luật Quốc Tế Thành Công – Thuộc Đoàn Luật sư TP. HCM cho biết: Đối với phần diện tích xây dựng 320 căn hộ chung cư để bố trí tái định cư (trong đó 250 căn hộ bán theo giá thành xây dựng (không thu tiền sử dụng đất) và 70 căn hộ (theo giá bán không kinh doanh) được nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất và sẽ không phải thông qua đấu giá (căn cứ theo Khoản 4 Điều 33 Luật Đất đai năm 2003 và Khoản 2 Điều 61 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP).
Còn đối với phần diện tích còn lại, chủ đầu tư được phép kinh doanh thu hồi vốn thì sẽ được nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất và phải thông qua đấu giá (căn cứ theo Điều 34 Luật Đất đai năm 2003 và Khoàn 1 Điều 61 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP).
Về thẩm quyền giao đất là UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định giao đất. Đối với thửa đất số 11B thì UBND TP đã chấp thuận đề xuất của Sở Tài chính là chọn phương án 2 và giao khu đất cho UBND huyện Nhà Bè chủ động chọn nhà đầu tư.
Việc Công ty Đông Mê Kông được giao đất không thông qua đấu giá là vi phạm quy định của Luật đất đai năm 2003. Bởi vì, một phần diện tích xây dựng 320 căn hộ tái định cư thì sẽ được giao đất không thông qua việc đấu giá. Phần diện tích còn lại, chủ đầu tư được phép kinh doanh để thu hồi vốn thì phải thông qua đấu giá. Chính vì vậy, việc giao toàn bộ phần diện tích phân khu 11B cho Công ty Đông Mê Kông không thông qua đấu giá là vi phạm pháp luật.
Cũng theo Luật sư Lâu, theo quy định tại Điều 61 của Nghị định số 181/2004/NĐ-CP về thi hành luật đất đai và Nghị định số 17/2006/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hành luật đất đai có quy định: Các trường hợp đấu giá và không đấu giá quyền sử dụng đất.
“Theo quy định pháp luật tại thời điểm năm 2008 thì đất thuộc quyền quản lý của nhà nước khi giao cho doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư thì không bắt buộc phải thông qua hình thức đấu giá, còn đối với phần dự án mục đích kinh doanh thì phải thông qua đấu giá. Việc giao toàn bộ phần diện tích phân khu 11B cho Công ty Đông Mê Kông không thông qua đấu giá là chưa phù hợp quy định pháp luật” - Luật sư Lâu khẳng định.
Liên quan tới việc này, theo tìn hiểu của phóng viên, dù đã được UBND TP “ưu ái” giao đất không thông qua đấu giá nhưng trong quá trình triển khai Công ty Đông Mê Kông lại liên tiếp mắc nhiều sai phạm mà trong kết luận thanh tra của UBND TP. HCM đã nêu như: được Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng khi Công ty Đông Mê Kông chưa được duyệt dự án đầu tư xây dựng, chưa được bàn giao đất trên thực địa, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa được UBND huyện Nhà Bè điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500.
Đến nay, các sai phạm, việc chậm triển khai dự án của chủ đầu tư là Công ty Đông Mê Kông đã quá rõ ràng tuy nhiên, không hiểu vì sao Sở TNMT TP. HCM lại chưa đề xuất thu hồi dự án như chỉ đạo tại văn bản số: 310/TNMT-QHSDĐ của Sở TNMT khi đề nghị UBND TP chấp thuận giao đất thực hiện dự án mà không thông qua đấu giá cho Công ty Đông Mê Kông vào năm 2009.
Trao đổi về trách nhiệm và xử lý sai phạm về đất đai, Luật sư Lâu cho biết: “Đối với những hành vi vi phạm của cá nhân, tổ chức, cơ quan quản lý về đất đai về việc giao đất không đúng quy định thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật”.
