 |
Thuốc càng phổ biến, càng dễ làm giả
Theo WHO, mỗi năm ước tính có khoảng 250.000 trẻ em trên khắp thế giới tử vong do thuốc sốt rét và viêm phổi giả. Vắc-xin, kháng sinh và các thiết bị y tế kém chất lượng hoặc bị giả mạo góp phần làm tăng thêm số ca tử vong. Có tới 10% thuốc ở các nước có thu nhập thấp và trung bình là thuốc kém chất lượng hoặc giả hoàn toàn, gây thiệt hại cho các nền kinh tế từ 10 - 200 tỷ USD 1 năm, vấn đề ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Mới đây, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế cũng vừa phát đi thông báo gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc phát hiện mẫu thuốc aquadetrim vitamin D3 nghi ngờ là giả.
Theo báo cáo của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, trong số các mẫu thuốc tân dược bị làm giả thì đa số là kháng sinh và thường là những loại kháng sinh đắt tiền. Điển hình là thuốc Zinnat của hãng Glaxo Operations UK Ltd đã từng bị phát hiện bị làm giả tại TP.Hồ Chí Minh.
Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ (FDA) từng đưa ra cảnh báo rằng về một phiên bản giả mạo của thuốc điều trị ung thư. Thuốc giả được đóng gói trông giống iclusig, một loại thuốc chống ung thư được sử dụng để điều trị người lớn mắc bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính và bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính. FDA cho biết, viên thuốc này không chứa gì ngoài paracetamol, một loại thuốc giảm đau. Thuốc bị làm giả nhiều tiếp theo là thuốc điều trị rối loạn cương như viagra (sildenafil) và cialis (tadalafil).
Các loại thuốc phổ biến khác là: thuốc rối loạn lo âu như xanax (alprazolam) và ativan (lorazepam), thuốc giảm đau (acetaminophen và oxycodone), thuốc chữa bệnh lao, thuốc điều trị HIV/AIDS, thuốc giảm cholesterol (atorvastatin), thuốc tăng động giảm chú ý (ADHD)... cũng từng được cảnh báo có phiên bản giả mạo.
Tiềm ẩn nguy cơ chết người từ các loại kháng sinh giả, kém chất lượng
Với các thuốc giả, những tác dụng phụ trên bệnh nhân có khả năng xảy ra và khó kiểm soát do không xác định chính xác thành phần hoạt chất có trong thuốc giả mà nguy hiểm nhất là ngộ độc thuốc và dị ứng thuốc. Các loại thuốc kháng sinh giả trên thị trường thường chứa sai loại kháng sinh hoặc liều lượng hoạt chất thấp... dẫn đến không chữa khỏi nhiễm trùng và góp phần vào việc kháng thuốc kháng sinh - một mối đe dọa ngày càng tăng và gây chết người trên khắp thế giới.
Trước đây WHO cũng đã báo cáo có đến 700 tác dụng phụ từ những bệnh nhân ở Trung Phi dùng thứ thuốc mà họ nghĩ là diazepam, nhưng thực chất là thuốc chống loạn thần haloperidol. Những bệnh nhân uống nhầm haloperidol bị co thắt cấp tính của cơ mặt, cổ và lưỡi (một tác dụng phụ nguy hiểm được gọi là loạn trương lực cơ).
Ngoài ra, đối với những người mắc bệnh mãn tính, hay những người mắc các bệnh hiểm nghèo, điều trị trong giai đoạn ung thư, nếu sử dụng các loại thuốc giả, thuốc kém chất lượng sẽ khiến bệnh tình nặng hơn, nguy hiểm đến tính mạng.
