Các nhà nghiên cứu của Trung tâm Ung thư Đại học Hawaii (Mỹ) đã theo dõi thói quen ăn uống của gần 80.000 nam giới và hơn 93.000 phụ nữ độ tuổi 45-75. Những người ăn lượng thực phẩm lành mạnh có nguồn gốc thực vật nhiều nhất sẽ giảm được 22% nguy cơ ung thư ruột so với những người ít ăn nhất. Nhóm nghiên cứu cũng kiểm tra tác động này ở 93.475 phụ nữ Mỹ, tuy nhiên không tìm thấy mối liên quan đáng kể giữa căn bệnh và chế độ ăn nhiều/ít thực vật lành mạnh.
Nghiên cứu đã xem xét nhiều nhóm thực phẩm, gồm các sản phẩm từ động vật như thịt, sữa, trứng, cá và hải sản. Các lựa chọn dựa trên thực vật lành mạnh hơn như rau, các loại đậu và kém lành mạnh hơn như khoai tây chiên, ngũ cốc chế biến nhiều. Để đạt được hiệu quả tốt, nên hạn chế 3 nhóm thực phẩm thực vật không lành mạnh là ngũ cốc tinh chế, nước ép trái cây và các thứ được bổ sung đường. Ngũ cốc tinh chế (gạo trắng, bánh mì trắng...) thường được cho là kém lành mạnh vì loại bỏ chất xơ và nhiều vitamin, vi chất quan trọng khác mà ngũ cốc nguyên hạt (còn gọi là ngũ cốc nguyên cám, như gạo lứt, bánh mì nâu, mì nâu các loại, yến mạch...). Nước ép trái cây bị cho là kém lành mạnh hơn trái cây bởi cô đọng nhiều đường và đã bị loại bỏ chất xơ.
Nam giới có thể giảm 1/4 nguy cơ mắc ung thư ruột non nhờ chế độ ăn thực vật. Ảnh minh họa
Sau gần hai thập kỷ nghiên cứu, kết quả được công bố trên Tạp chí BMC Medicine (Mỹ) vào khoảng cuối năm 2022. Đàn ông ăn nhiều rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và đậu có nguy cơ ung thư ruột non (đại trực tràng) thấp hơn 22% so với người hiếm khi ăn những thực phẩm này. Trong thời gian theo dõi có tổng cộng hơn 4.970 người tham gia nghiên cứu mắc ung thư đại trực tràng.
Theo công trình vừa được công bố trên BMC Medicine, một chế độ ăn lành mạnh dựa trên thực vật, cụ thể là ăn thường xuyên hơn 4 nhóm thực phẩm là ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây, các loại đậu - hạt sẽ giúp quý ông giảm mạnh nguy cơ bị ung thư ruột (tức ung thư đại trực tràng, bao gồm ung thư đại tràng và ung thư trực tràng).
Nghiên cứu Đại học Tufts (Mỹ) chỉ ra, ung thư đại trực tràng (ung thư ở ruột già) là loại ung thư bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi chế độ ăn uống so với các loại ung thư khác. Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường bổ sung và ít chất xơ góp phần làm tăng cân, béo phì, huyết áp và cholesterol cao. Đây là các yếu tố nguy cơ gây ung thư đại trực tràng.
Theo các nhà khoa học của Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Mỹ), ung thư liên quan đến tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn phải mất nhiều năm hoặc thậm chí nhiều thập kỷ để phát triển. Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều đường, muối và chất béo nhưng lại ít vitamin và chất xơ, có tác động âm thầm và có thể gây ung thư nếu tiêu thụ nhiều trong thời gian dài.
Tác dụng bảo vệ của chế độ ăn dựa trên thực vật rõ rệt hơn đối với nam giới. Phụ nữ tham gia nghiên cứu tuân theo chế độ ăn nhiều thực vật hơn cũng không ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư ruột. Tuy nhiên, lợi ích của chế độ này có thể khác nhau tùy theo chủng tộc, độ tuổi và vị trí của khối u.
Theo các nhà nghiên cứu, chế độ ăn dựa trên thực vật có nhiều thực phẩm giàu chất xơ, chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng khác giúp giảm nguy cơ ung thư ruột non. Ngược lại, ăn nhiều thịt đỏ, thịt đã qua chế biến, ngũ cốc tinh chế, tiêu thụ nhiều đường và chất béo có liên quan đến tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư.
