Theo cơ quan này, hiện nay, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư vào dây chuyền sản xuất bao bì hiện đại, sử dụng nguyên liệu nhựa nguyên sinh, giấy thực phẩm đạt chuẩn và công nghệ in ấn không độc hại. Tuy nhiên, vẫn tồn tại không ít cơ sở nhỏ lẻ sử dụng nguyên liệu tái chế không kiểm soát, chứa tạp chất hoặc kim loại nặng gây hại.
Trong khi đó, nếu sử dụng bao bì đựng thực phẩm kém chất lượng hoặc sản xuất từ nguyên liệu độc hại thì có thể trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Cục An toàn thực phẩm đã chỉ ra một số bao bì nguy hiểm thường gặp gồm túi nilon tái chế, có thể chứa dư lượng kim loại nặng như chì, cadimi. Cạnh đó, một số hộp xốp (EPS) nếu không đạt chuẩn có thể giải phóng styrene khi tiếp xúc thực phẩm nóng, hay màng nhựa PVC không dành cho thực phẩm nhưng vẫn bị lạm dụng do giá rẻ.
Chính vì thế, cơ quan quản lý khuyến nghị người tiêu dùng và doanh nghiệp cần chú trọng một số đặc điểm sau khi lựa chọn bao bì đựng thực phẩm.
Cụ thể, doanh nghiệp và người dân ưu tiên lựa chọn bao bì có nguồn gốc rõ ràng, được chứng nhận an toàn thực phẩm. Khi lựa chọn mua hàng, người dân có thể kiểm tra biểu tượng an toàn như biểu tượng “chén dĩa”, hoặc “food contact safe”.
Theo đó, khi gặp bao bì dù không mùi, không màu nhưng không nhãn mác thì có thể sản phẩm vẫn không đạt chuẩn.
Ngoài ra, Cục An toàn thực phẩm lưu ý với các bao bì nhựa chúng ta không dùng cho thực phẩm nóng, trừ khi được ghi rõ là chịu nhiệt hoặc dùng được cho lò vi sóng.
Theo Viện Y học ứng dụng Việt Nam, nhựa an toàn là nhựa không chứa các hóa chất độc hại (ví dụ chất độc BPA gây ung thư, béo phì, vô sinh,...). Có 7 loại nhựa thông dụng thường được sử dụng hiện nay. Người dân có thể phân biệt các loại nhựa dựa vào các ký hiệu được in dưới đáy vỏ chai/hộp nhựa bằng các con số từ 1-7. Các con số này biểu thị dấu hiệu phân loại nhựa và cho biết loại nào nên dùng và loại nào không nên dùng.
Số 1: Nhựa PET hay còn gọi là PETE (polyethylene terephthalate) là loại nhựa thông dụng thường được dùng để đựng thực phẩm dạng lỏng như nước uống, nước ngọt, gia vị (ví dụ nước mắm, nước tương)... Nhựa PET đảm bảo an toàn ở nhiệt độ bình thường, tuy nhiên chỉ nên dùng 1 lần và không nên tái sử dụng do vỏ chai dễ bám mùi vị và vi trùng. Nhựa PET cũng dễ biến dạng, cong queo khi gặp nhiệt độ cao và thẩm thấu chất độc trong nhựa vào thực phẩm.
Số 2: Nhựa HDP hay HDPE (high density polyethylene) là loại nhựa tốt và an toàn nhất để đựng thực phẩm. Loại nhựa này có rất nhiều ưu điểm như chịu được nhiệt độ cao (120oC trong thời gian ngắn, 110oC trong thời gian dài), không sinh ra độc tính, không bị tác động bởi môi trường bên ngoài.
Số 3: Nhựa PVC là loại nhựa mềm dẻo, đa dụng nhưng lại chứa rất nhiều hóa chất độc hại như phthalates (cản trở sự tăng trưởng của hormone và năng lực sinh sản), bisphenol A (BPA)... Nhựa PVC thường được sử dụng để sản xuất nhiều vật dụng như túi ni lông, màng bọc thực phẩm, chai đựng nước, đồ chơi. Loại nhựa này khi gặp nhiệt độ cao sẽ thẩm thấu chất độc vào thực phẩm, do đó đây là loại nhựa không an toàn để đựng thực phẩm, nhất là thực phẩm nóng. Vì vậy, không nên bọc thực phẩm bằng màng bọc PVC quay trong lò vi sóng ở nhiệt độ cao
Số 4: Nhựa LDPE (low density polyethylene) là loại nhựa không sinh ra độc tính, chịu được nhiệt độ cao (95oC trong thời gian ngắn), nhưng kém bền hơn HDPE về tính vật lý (dễ gãy, chịu va đập kém...). Đây là loại thường được sử dụng để sản xuất túi ni lông, găng tay ni lông, chai lọ đựng hóa chất, loại nhựa này cũng nên chú ý khi dùng ở nhiệt độ cao.
Số 5: Nhựa PP (polypropylene) là loại nhựa có tính chịu nhiệt tốt nhất (130-170oC) nên được sử dụng thông dụng để làm các loại hộp đựng thực phẩm. Vì thế được xem là có khả năng chịu nhiệt tốt, không sinh ra độc tính, an toàn khi sử dụng đựng thực phẩm nóng hay quay trong lò vi sóng.
Số 6: Nhựa PS (polystyrene) là loại nhựa rất rẻ và nhẹ. Loại nhựa này được ứng dụng để làm các hộp đựng đồ ăn dùng 1 lần hay cốc nhựa dùng 1 lần. Tuy có khả năng chịu nhiệt nhưng vẫn có thể thẩm thấu chất độc vào thực phẩm dưới tác động của nhiệt độ cao hay thực phẩm có chứa acid/kiềm mạnh. Do đó không an toàn để đựng thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm nóng.
Số 7: Nhựa PC là loại nhựa giá rẻ và cực kỳ độc hại. Loại nhựa này thường dùng để sản xuất vật dụng đựng hóa chất hay bình đựng nước. Khi đựng thực phẩm nóng có thể khuếch tán các chất độc hại nguy hiểm vào thực phẩm (ví dụ chất độc BPA).
Do sự phổ biến của các sản phẩm nhựa trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là những vật liệu nhựa không an toàn gây ra sự nhiễm vi nhựa ở hầu hết dân số. Viện Y học ứng dụng Việt Nam khuyến cáo vi nhựa khi xâm nhập vào cơ thể sẽ tích tụ tại các bộ phận trong cơ thể như gan, phổi... và gần như không có cách nào để thải độc nhựa khỏi cơ thể con người. Tuy nhiên, vẫn có cách để giảm thiểu tác hại của vi nhựa đối với sức khỏe con người có thể tránh sử dụng nhựa dùng 1 lần như ống hút, cốc nhựa, hộp nhựa và các loại nhựa có ký hiệu 3, 6, 7 để đựng thực phẩm, nhất là thực phẩm nóng, hoặc dùng để đựng thực phẩm quay trong lò vi sóng. Ưu tiên các loại nhựa có ký hiệu 1, 2, 4, 5 để đựng thực phẩm, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.