Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng trong các công điện về tăng cường quản lý giám sát, thanh tra, kiểm tra thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chỉ đạo Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra tình hình và hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng trong hệ thống.
Theo đó, Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng đã lên kế hoạch thanh tra 8 ngân hàng thương mại gồm Techcombank, HDBank, TPBank, SHB, PVComBank, VietBank, SeABank và Baoviet Bank.
Đến tháng 4/2022, cơ quan thanh tra đã tiến hành thanh tra tại 7 ngân hàng, trừ Baoviet Bank, do Bộ Tài chính đã thực hiện kiểm tra với nhà băng này.
Sau thanh tra, đoàn thanh tra giám sát đã báo cáo người ra quyết định thanh tra và trình Thống đốc NHNN báo cáo kết quả thanh tra, bổ sung nội dung thanh tra hoạt động cung cấp dịch vụ liên quan đến đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của tổ chức tín dụng.
Đồng thời, kết quả thanh tra cũng được gửi tới Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để xử lý các sai phạm liên quan đến việc sử dụng vốn huy động qua phát hành trái phiếu của các tổ chức phát hành.
Cũng trong giai đoạn đầu năm này, Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng còn thực hiện thanh tra chuyên ngành với Ngân hàng TNHH MTV United Overseas Bank Việt Nam (UOB) và thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng đối với NHNN Chi nhánh Lạng Sơn, Nam Định.
Theo cơ quan thanh tra, hoạt động thanh tra chuyên ngành nhằm mục đích phát hiện những sơ hở, bất cập trong công tác quản lý, điều hành, cơ chế, chính sách, quy định của pháp luật về tiền tệ và ngân hàng, từ đó kiến nghị cấp có thẩm quyền chấn chỉnh, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế chính sách, quy định pháp luật.
Đồng thời, việc thanh tra cũng nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro có nguy cơ gây mất an toàn trong hoạt động tổ chức tín dụng.
Theo báo cáo tài chính của 24 ngân hàng, tổng số dư trái phiếu các tổ chức kinh tế mà các ngân hàng đầu tư tính đến hết 31/3/2022 là hơn 344.000 tỷ đồng, tăng 22% so với cuối năm trước đó.
Trong đó, Techcombank là ngân hàng nắm giữ lượng TPDN nhiều nhất với 76.583 tỷ đồng, tăng 22% so với cuối năm 2021. Mức tăng mạnh của TPDN đã đẩy tỷ trọng TPDN trên tổng tín dụng của Techcombank tăng từ mức 15,3% cuối năm 2021 lên 17,4% cuối quý 1/2022. Đây có thể là tỷ trọng cao nhất trong khối ngân hàng niêm yết, theo Chứng khoán Bảo Việt (BVSC).
Trước đó, cuối năm 2021 và đầu năm 2022, Thủ tướng đã ban hành nhiều công điện chỉ đạo về việc tăng cường quản lý giám sát, thanh tra, kiểm tra thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp và tăng cường chấn chỉnh hoạt động thị trường trái phiếu cùng các biện pháp ổn định thị trường.
Trong đó, Thủ tướng yêu cầu NHNN chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan, tăng cường thanh tra, kiểm tra tình hình và hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng, kịp thời phát hiện, cảnh báo rủi ro và có biện pháp xử lý theo quy định, bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng.
Yêu cầu được đưa ra trong bối cảnh các ngân hàng thường xuyên nằm trong nhóm doanh nghiệp có số dư phát hành và đầu tư trái phiếu lớn nhất thị trường.
Trong tháng 4 vừa qua, trong số 23 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với giá trị 16.472 tỷ đồng, có tới 14.940 tỷ (91%) là trái phiếu do các ngân hàng thương mại phát hành. Trong đó, MBBank dẫn đầu với 4.600 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 3 năm và Sacombank xếp sau với 2.500 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, trong báo cáo Chính phủ gửi tới Quốc hội cũng cho biết đến cuối tháng 3, tổng số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng là 326.500 tỷ đồng, tăng 19% so với cuối năm 2021 và chiếm 2,95% tổng dư nợ tín dụng.
Trong đó, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp với mục đích xây dựng, kinh doanh bất động sản là 124.800 tỷ, tăng 29% so với cuối năm 2021, chiếm 38% tổng số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, số dư trái phiếu mục đích tăng quy mô vốn là 101.500 tỷ đồng, tăng 7% so với cuối năm trước và chiếm gần 32% tổng số dư toàn hệ thống.
