Vào đúng ngày đầu mồng Một tết Canh Tý, ông Bùi Thành Nhơn- Chủ tịch tập đoàn Novaland (NVL-Hose), đã có Đơn cầu cứu khẩn cấp gửi Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà về việc "xin được cứu xét cho tiếp tục thực hiện dự án để tránh bị mất thanh khoản". Tập đoàn này "khẩn cầu" Bộ Xây dựng cho Công ty TNHH Phát triển Quốc tế Thế kỷ 21 (thành viên của Novaland) được tiếp tục phát triển Dự án Khu dân cư tại Khu đất 30,224ha tại phường Bình Khánh, Quận 2, TP.HCM.

Lý do được Novaland đưa ra là bởi đây là dự án đã đủ điều kiện bán hàng và đơn vị này đã đầu tư vào đây hơn 6.000 tỷ đồng.

"Novaland cam kết chấp hành mọi quyết định của Chính phủ. Việc cho tiếp tục phát triển dự án ngoài giúp có thêm nguồn thu, còn giúp hơn 200 nhà đầu tư nước ngoài yên tâm bỏ vốn vào Novaland để triển khai các dự án đang dang dở", Đơn cầu cứu khẩn cấp của ông Bùi Thành Nhơn nêu rõ.

Trong BTCTC thể hiện rõ, với các hợp đồng tín dụng ngắn hạn, Sacombank đang là chủ nợ lớn thứ hai của Novaland với số dư còn lại lần lượt là 113,798 tỷ đồng và 60,44 tỷ đồng.

Khoản vay thứ nhất tại Sacombank có tổng hạn mức 800 tỷ đồng, thời hạn 36 tháng kể từ 28/09/2017. Lãi suất hằng năm bằng lãi suất cơ động cộng với biên độ 3,5%/năm. Tài sản đảm bảo là giá trị quyền sử dụng đất và tài sản hình thành trong tương lai của một dự án tại quận 4, TP.HCM.

Khoản vay thứ hai của Novaland tại Sacombank (vii) là hợp đồng tín dụng trị giá 232 tỷ đồng, thời hạn 60 tháng kể từ ngày giải ngân, nợ gốc vay được trả định kỳ 3 tháng/lần. Khoản vay này có mức lãi suất 10,5%/năm cho 3 tháng đầu tiên, sau đó áp dụng lãi suất bằng lãi suất tiết kiệm đối với khách hàng cá nhân kỳ hạn 13 tháng cộng với biên độ 3,5%/năm.

Khoản vay này được đảm bảo bằng diện tích bãi đậu xe của hai dự án Tropic 1, Lexington và một phần khu thương mại của 3 dự án Sunrise City (South, Central, North).

Vậy, mức độ "thân thiết" của doanh nghiệp này với Sacombank đến đâu?

Vào ngày 16/12/2016, tập đoàn này có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước xin tham gia đề án tái cơ cấu Sacombank "với nguyện vọng của Novagroup là được chung tay cùng với Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ trong việc tái cơ cấu Sacombank".

Cho rằng, Sacombank “trong giai đoạn cùng cực của sự khó khăn” của việc tái cơ cấu thời đó, ông Bùi Thành Nhơn- Chủ tịch Hội đồng Quản trị Novaland Group khuyến nghị ngân hàng này đang rất cần người lái tàu tâm huyết gắn liền với nguồn vốn thật, cần nhóm quản lý chuyên nghiệp trong và ngoài nước thông hiểu việc tái cấu trúc ngân hàng tầm cỡ quốc tế, cần người có mối quan hệ hài hoà với tất cả các bên để tránh xung đột, cần người quy tụ được nhân tài về hợp sức kiên trì vực dậy ngân hàng.

Có thể thấy rằng, ba tháng theo đuổi đề xuất tham gia tái cơ cấu Sacombank cũng là thời điểm Novagroup niêm yết trên sàn chứng khoán.

Lại đặt tiếp câu hỏi, lý do nào đưa đẩy Novaland quan tâm đến Sacombank?

Theo tờ trình gửi đến NHNN, Novagroup và ông Bùi Thành Nhơn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Novagroup , đề xuất được mua 20% cổ phần của Sacombank. Lúc đó, Sacombank có vốn điều lệ 18.036 tỉ đồng, 20% cổ phần tương đương 360,7 triệu cổ phiếu. Thị giá Sacombank ngày 24/3/2017 là 11.400 đồng, tức NovaGroup phải bỏ ra 4.112 tỉ đồng. Đấy chỉ là một trong các giả thiết vì giao dịch khối lượng lớn cổ phiếu dẫn đến thay đổi vai trò cổ đông cũng như cơ cấu cổ đông ngân hàng, nên giá mua bán không thể chỉ nhất nhất căn cứ vào giá trên sàn, mà còn phải cân nhắc các yếu tố khác.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quí 4/2016 đã kiểm toán của Novaland, đến ngày 31/12/2016 công ty có 3.337 tỉ đồng tiền và các khoản tương đương tiền (các khoản tương đương tiền là tiền gửi ngắn hạn dưới ba tháng) cộng thêm 964 tỉ đồng đầu tư tài chính, tổng cộng 4.300 tỉ đồng. Tuy nhiên một số khoản tiền gửi này được dùng làm tài sản đảm bảo cho một vài khoản vay và bảo lãnh nhỏ hơn theo như thuyết minh báo cáo tài chính.

Về nợ, NVL có 5.596 tỉ đồng vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn cộng với 7.907 tỉ đồng vay và nợ thuê tài chính dài hạn, tổng cộng 13.503 tỉ đồng (báo cáo tài chính hợp nhất trang 7), trong khi đến cuối năm 2015 tổng nợ chỉ có 7.994 tỉ đồng. Như vậy tổng nợ tăng thêm 5.509 tỉ đồng, tức tăng 69%. Chi phí lãi vay đã tăng 2,46 lần, từ 351 tỉ lên 863 tỉ đồng.

Cũng có thể hiểu rõ, NHNN rất kiên quyết khi Thống đốc cũng như các lãnh đạo khác liên tục phát biểu tái cấu trúc ngân hàng bắt buộc phải có tiền tươi thóc thật để tháo gỡ sở hữu chéo. Mọi đối tác muốn tham gia tái cơ cấu Sacombank phải trả lời nhiều câu hỏi của cơ quan quản lý, mà một trong những câu hỏi đó là anh có tiền thật không?

Mối quan hệ của Novaland và Sacombank cũng quan hệ mật thiết hơn từ thời đó...