Theo nhận định từ các chuyên gia, việc đàm phán, ký kết và thực thi hàng loạt Hiệp định thương mại tự do (FTA) trong thời gian qua đang tạo điều kiện tốt cho Việt Nam đẩy mạnh công tác xuất khẩu hàng hóa, kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và mạng lưới sản xuất toàn cầu. Đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các FTA ngày càng thể hiện như một điểm sáng trong bức tranh tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
 |
| Các FTA ngày càng thể hiện như một điểm sáng trong bức tranh tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. (Ảnh minh họa) |
Thông tin từ Bộ Công thương, tính đến tháng 4/2021, các cơ quan, tổ chức được ủy quyển đã cấp hơn 127.296 bộ C/O mẫu EUR.1 (Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá) với kim ngạch hơn 4,78 tỷ USD đi 27 nước EU. Các mặt hàng chủ yếu là: giày dép, thủy sản, dệt may, nông sản, sản phẩm từ ngũ cốc, hàng điện tử… Ngoài ra, các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang EU còn thực hiện tự chứng nhận xuất xứ cho gần 3.585 lô hàng với trị giá hơn 10,88 triệu USD được hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định EVFTA.
Ngoài Hiệp định EVFTA, không thể không kể đến Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sẽ bao trùm một thị trường lớn với quy mô 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu và là khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới.
Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam, Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA) cũng cho thấy những hiệu ứng tích cực. Cụ thể trong những tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Anh tăng 22,1% so với cùng kỳ năm trước.
Đối với Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), chỉ trong 2 năm (2019 - 2020), kim ngạch trao đổi thương mại giữa Việt Nam và 10 nước CPTPP đã đạt 77,4 và 78,2 tỷ USD, tăng 3,9% và 5% so với năm 2018…
Mặc dù việc tham gia vào các FTA thế hệ mới giúp Việt Nam được hưởng lợi từ việc cắt giảm thuế quan song việc thực thi cũng đặt ra những thách thức cho nhiều ngành, nhiều doanh nghiệp nhất là về chất lượng, quy chuẩn. Bà Nguyễn Khánh Ngọc, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) nhận xét, các FTA cũng đang gia tăng sức ép cạnh tranh cho nền kinh tế và doanh nghiệp; đòi hỏi các doanh nghiệp có sự tuân thủ luật chơi theo tiêu chuẩn cao để tận dụng được cơ hội và hạn chế tranh chấp thương mại.
“Xu hướng bảo hộ cùng việc áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, bảo vệ môi trường ngày càng cao. Các hàng rào phi thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu tại thị trường các nước tham gia FTA với Việt Nam sẽ có xu hướng gia tăng. Đây là thách thức lớn đối với doanh nghiệp, ảnh hưởng tới khả năng tận dụng thuế quan”, bà Ngọc nói.
Hoặc như theo cam kết trong Hiệp định RCEP khi có hiệu lực, Việt Nam cũng trở thành thị trường nhập khẩu nông sản lớn từ các nước trong RCEP, tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa doanh nghiệp ngay trên chính “sân nhà”.
Để tận dụng tốt các cơ hội từ các FTA và giảm thiểu thách thức, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nắm bắt thuận lợi mà hiệp định mang lại, đồng thời khắc phục những “lỗ hổng” và yếu kém của mình. Bởi mặc dù nhiều FTA đã thực thi song vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa hiểu hết ý nghĩa của các cam kết trong từng ngành hàng, từng mặt hàng, nhất là những mặt hàng mà doanh nghiệp đang quan tâm và sản xuất…
Theo ViệtQ
