KĐT mới Mai Pha, TP. Lạng Sơn là dự án được thực hiện theo Hợp đồng số 18/2020/HĐ-NĐT/UBND- HP&HS ngày 09/3/2020 giữa Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn và Liên danh Công ty CP đầu tư Hải Phát và Công ty TNHH Hà Sơn. Tổng diện tích đất bị thu hồi để thực hiện dự án này là 91,73 ha, với số đối tượng bị ảnh hưởng gồm 603 hộ gia đình và 03 tổ chức.
Trước đó, ngày 10/12/2018, HĐND tỉnh Lạng Sơn ban hành Nghị quyết số 22/NQ- HĐND về danh mục dự án phải thu hồi đất năm 2019 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Ngày 30/12/2019 UBND tỉnh Lạng Sơn ban hành Quyết định số 2735/QĐ-UBND về việc phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất năm 2020 của thành phố Lạng Sơn; Trên cơ sở đó, UBND thành phố Lạng Sơn đã ban hành các kế hoạch về việc thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc kiểm đếm để thực hiện dự án Khu đô thị mới Mai Pha… Tuy nhiên, quá trình đo đạc, kiểm đếm gặp phải nhiều phản ứng gay gắt từ phía người dân. Đến nay, sau gần 2 năm, nhiều hộ dân vẫn chưa đồng thuận với cách áp giá đền bù về giá đất…
Theo ý kiến của nhiều hộ dân, hiện nay việc áp giá đền bù 70.000 đồng/m2 đất là quá thấp. Trong khi đó, nhiều hộ dân bị mất gần hết đất nông nghiệp nhưng vẫn không được cấp đất tái định cư, điều này là chưa thỏa đáng.
Tại cuộc họp ngày 30/12/2021 giữa đại diện các hộ dân và lãnh đạo UBND xã Mai Pha, đại diện các phòng, ban chuyên môn của TP. Lạng Sơn, đại diện các hộ dân cho rằng, giá đất phải do chủ đầu tư thỏa thuận trực tiếp với người dân.
Theo thông tin, tài liệu mà UBND xã Mai Pha cung cấp cho phóng viên, có thể thấy, thời gian qua UBND xã Mai Pha đã nhiều lần tổ chức các buổi tuyên truyền, vận động, thuyết phục các hộ dân chấp hành công tác đo đạc, kiểm đếm phục vụ công tác bồi thường tái định cư dự án KĐT mới Mai Pha. Tại các buổi tuyên truyền này, đa số các hộ dân đều có chung ý kiến rằng giá đền bù quá thấp, chưa thỏa đáng; được đề nghị cấp đất tái định cư…
Trước ý kiến của đa số người dân, ngày 13/10/2021, tại Báo cáo số 293/BC-UBND, UBND xã Mai Pha cho rằng, việc thay đổi cơ chế chính sách trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các hộ gia đình bị thu hồi đất theo hướng cơ chế chính sách sau không có lợi bằng cơ chế chính sách trước, đặc biệt là cơ chế hỗ trợ giao đất tại khu tái định cư và cơ chế hỗ trợ 50% giá đất ở liền kề đối với các trường hợp bị thu hồi đất nông nghiệp, dẫn tới việc người dân có sự so sánh giữa các dự án liền kề, đang triển khai thực hiện cùng thời điểm…
UBND xã Mai Pha dẫn chứng, hiện nay dự án KĐT mới Bến Bắc (cùng nằm trên địa bàn TP. Lạng Sơn) được chủ đầu tư hỗ trợ tốt hơn KĐT mới Mai Pha, trong khi đó, nếu xét về vị trí, giá trị đất thì dự án này không thể bằng dự án KĐT mới Mai Pha.
Trên cơ đó, UBND xã Mai Pha đã đề xuất, kiến nghị UBND TP. Lạng Sơn theo hướng đề nghị chủ đầu tư dự án có phương án hỗ trợ thêm cho người dân ngoài phương án bồi thường, hỗ trợ theo quy định nhằm đảm bảo tính công bằng giữa những dự án đã thực hiện và đang thực hiện trên địa bàn xã. Đề xuất UBND tỉnh xem xét ban hành cơ chế chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư riêng cho địa bàn thành phố, do sự khác biệt về giá trị giữa đất thành phố và các huyện trong tỉnh.
Theo thông tin từ Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Lạng Sơn cung cấp cho phóng viên, hiện nay mới chỉ có 47 hộ dân đồng ý nhận tiền và bàn giao mặt bằng thực hiện dự án; 167 hộ gia đình và 03 tổ chức đã đo đạc, kiểm đếm. Đây là con số khá khiêm tốn so với tổng số 603 hộ và 03 tổ chức bị ảnh hưởng, nằm trong danh sách thu hồi đất, đền bù...
Những con số trên đang minh chứng điều gì, nếu không phải thể hiện lập trường, quan điểm, phản ứng của người dân về phương án đền bù đất tự dự án KĐT mới Mai Pha.
Trong quá trình tìm hiểu nội dung này, chúng tôi được biết, hiện tại, trên địa bàn xã Mai Pha (TP. Lạng Sơn) đang triển khai thực hiện dự án xây dựng trụ sở Công an tỉnh Lạng Sơn. Các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, ngoài chính sách bồi thường theo giá đất cụ thể; hỗ trợ chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm (bằng 03 lần giá đất nông nghiệp); hỗ trợ khác để ổn định đời sống và sản xuất (bằng 02 lần giá đất nông nghiệp) thì các hộ gia đình, cá nhân được tính bổ sung hỗ trợ giá trị chênh lệch giữa 02 phương án bồi thường, hỗ trợ tính theo Quyết định số 12/2015/QĐ-UBND (hỗ trợ khác để ổn định đời sống và sản xuất bằng 50% giá đất ở liền kề theo bảng giá đất hàng năm) và Quyết định số 10/2019/QĐ-UBND theo Thông báo số 350/TB-UBND ngày 06/7/2020 của UBND tỉnh (hỗ trợ khác bằng 02 lần giá đất nông nghiệp). Tổng giá trị bồi thường, hỗ trợ đối với 01m2 đất nông nghiệp tối đa là 674.000 đồng/m2.
Còn trên địa bàn phường Đông Kinh (địa phương nằm giáp ranh với xã Mai Pha), hiện đang thực hiện dự án Khu tái định cư và dân cư Nam Nguyễn Đình Chiểu, các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, ngoài chính sách bồi thường theo giá đất cụ thể và hỗ trợ chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm (bằng 03 lần giá đất nông nghiệp); hỗ trợ khác để ổn định đời sống và sản xuất (bằng 02 lần giá đất nông nghiệp) thì người dân bị thu hồi đất để thực hiện dự án được hỗ trợ giá trị chênh lệch giữa 02 phương án bồi thường, hỗ trợ tính theo Quyết định số 12/2015/QĐ-UBND và Quyết định số 10/2019/QĐ-UBND theo Thông báo số 502/TB-UBND ngày 30/8/2019 của UBND tỉnh. Tổng giá trị bồi thường, hỗ trợ đối với 01m2 đất nông nghiệp tối đa khi đáp ứng đủ các điều kiện là 1.334.000 đồng/m2.
Có thể nói, so sánh giá 674.000 đồng/m2 tại dự án xây dựng trụ sở Công an tỉnh Lạng Sơn và 1.334.000 đồng/m2 tại dự án Khu tái định cư và dân cư Nam Nguyễn Đình Chiểu với 70.000 đồng/m2 tại dự án KĐT mới Mai Pha thì rõ ràng có thể nhận thấy cá nhân, hộ gia đình, tổ chức bị thu hồi đất tại KĐT mới Mai Pha đang chịu thiệt thòi rất nhiều.
Thiết nghĩ, người dân xã Mai Pha, cũng như TP. Lạng Sơn luôn đồng thuận với chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các quyết sách về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và thành phố. Tuy nhiên, cái mà họ đang cần là sự minh bạch, công bằng trong thực hiện các chính sách về đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, để người dân khỏi lâm vào cảnh “kẻ cười, người khóc”.