Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, mục đích của việc đánh thuế với với điều hòa nhiệt độ là để giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đang dự kiến đánh thuế theo công suất, tức là chỉ đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa nhiệt độ trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU. Bởi điều hòa từ dưới 24.000 BTU được người dân sử dụng nhiều. Trong khi điều hòa trên 90.000 BTU, đối tượng sử dụng chủ yếu là cơ quan.
Cho rằng điều hòa là mặt hàng thiết yếu, là mặt hàng bắt buộc phải tiêu dùng, do vậy Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề xuất bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này. “Biến đổi khí hậu như thế này mà không có điều hòa thì không sản xuất kinh doanh được, cũng không làm việc, sinh hoạt được. Theo chủ thuyết đánh thuế mặt hàng này để định hướng tiêu dùng, để giảm phát thải khí nhà kính, thì nên đánh vào công nghệ. Nếu phát thải khí nhà kính thấp, ta đánh thấp. Nếu điều hòa phát thải khí nhà kính cao thì thuế cao. Như thế mới phát triển khoa học công nghệ được”, ông Thanh nói thêm.
Đồng tình với Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng nếu có thể bỏ được thì nên bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt và nghiên cứu chuyển sang đánh thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng này. Nhận định điều hòa là mặt hàng rất là thiết yếu, không chỉ trong gia đình, mà trong cơ quan, tổ chức, nếu không có điều hòa, không thể làm việc được, ông Hoàng Thanh Tùng cho rằng nếu bỏ áp thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này sẽ là một bước đổi mới tư duy trong cách tiếp cận làm chính sách.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Văn Mãi cho rằng điều hòa là mặt hàng thiết hiếu nhưng nên khuyến khích sử dụng ít vì phát thải gây hại môi trường. Ông Mãi đồng tình đưa mặt hàng này vào đánh thuế môi trường là phù hợp.
Giải trình vấn đề này, đại diện cơ quan soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho rằng chất HFC, HCFC có trong điều hòa là tác nhân gây hại tầng ozon, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường khí hậu. Trước băn khoăn của các đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi chỉ đưa điều hòa có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU vào diện tính thuế thay vì từ 18.000 BTU đến 90.000 BTU như dự kiến ban đầu. Về số thu ngân sách nếu áp thuế theo phương án từ 24.000 BTU đến 90.000 BTU, thu ngân sách có thêm khoảng 20.000 tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, nếu ta áp thuế trong khoảng công suất này, người tiêu dùng thay vì lắp điều hòa công suất cao sẽ lắp hai cái công suất thấp hơn để không phải chịu thuế, do vậy mức thu cho ngân sách sẽ giảm hơn nữa.
