Bộ Thương mại Mỹ (DOC) hồi cuối năm 2021 đã ban hành kết luận sơ bộ vụ việc điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm mật ong của Việt Nam. DOC đã xác định biên độ phá giá cho sản phẩm mật ong có xuất xứ từ Việt Nam 410,93%- 413,99% và áp mức thuế tạm thời tương ứng. Dự kiến kết luận chính thức và cuối cùng sẽ được ban hành vào tháng 4/2022 tới đây.
Từ năm ngoái đến nay Mỹ đã trở thành thị trường số 1 của nông lâm thủy sản xuất khẩu của Việt Nam với thị phần 28%. Tuy nhiên, năm qua, khi dịch COVID-19 tác động đến sản xuất của toàn cầu nhiều quốc gia lại càng đề cao chủ nghĩa bảo hộ thương mại và Mỹ không phải là ngoại lệ. Điển hình như mật ong Việt Nam đang phải đổi mặt với mức thuế khó tin lên tới hơn 400% khi xuất sang Mỹ.
Ông Lê Thanh Vân, Chủ tịch Hội Xuất khẩu mật ong Việt Nam, cho biết Việt Nam đứng đầu trong danh sách các nước xuất khẩu mật ong vào Mỹ. Hiện có khoảng 35 công ty Việt xuất khẩu mật ong, với kim ngạch hằng năm đạt khoảng 70-100 triệu USD. Đáng chú ý, tổng sản lượng mật ong cùng nhiều sản phẩm từ ong khác của cả nước đạt bình quân gần 60.000 tấn/năm, trong đó 90% tiêu thụ qua kênh xuất khẩu và thị trường Mỹ chiếm đến 95% thị phần xuất khẩu của mật ong nước ta.
Đại diện một công ty xuất khẩu mật ong cho biết nếu Mỹ áp dụng mức thuế cuối cùng cao như trên thì coi như ngành mật ong mất thị trường này. Vì mật ong nước ta không thể cạnh tranh với các đối thủ khác khi các nước khác cũng bị kiện bán phá giá trong đợt này là Brazil, Ấn Độ, Ukraine, Argentina chỉ bị áp mức thuế thấp hơn nhiều, dưới mức thuế đề xuất đưa ra ban đầu.
Chủ tịch Hội Nuôi ong Việt Nam Đinh Quyết Tâm thừa nhận doanh nghiệp (DN) ngành mật ong đa phần là nhỏ, thậm chí siêu nhỏ nên gần như bị động và hoang mang khi vụ kiện xảy ra. Trong bối cảnh trên, Hội Nuôi ong Việt Nam đã kết hợp với các bộ, ngành liên quan bàn bạc và thống nhất chung phải nhờ luật sư hỗ trợ.
Đại diện một số công ty mật ong cũng cho hay đã phối hợp với các cơ quan chức năng cung cấp đầy đủ thông tin, số liệu và dữ kiện phục vụ điều tra theo yêu cầu của phía Mỹ. Đồng thời, một số công ty ủy quyền cho luật sư tại Mỹ tham gia vụ kiện cũng như đề nghị phía Mỹ xem xét lại mức thuế quá cao trên tinh thần khách quan, công bằng.
Theo ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi thuộc Bộ NN&PTNT, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của mật ong Việt Nam, vì vậy giải pháp quan trọng nhất lúc này là cần sự phối hợp chặt chẽ từ các bộ, ban, ngành, cơ quan quản lý nhà nước hướng dẫn cho DN, người nông dân thực hiện yêu cầu từ phía Mỹ. Song song đó xây dựng các chỉ tiêu an toàn về mật ong để có cơ sở đánh giá về chất lượng sản phẩm xuất khẩu.