Việc Chính phủ ban hành Nghị định 232 được đánh giá là quyết sách rất quan trọng nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư về việc xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.
Theo Nghị định 232, cơ chế độc quyền thương hiệu vàng miếng chấm dứt, mở rộng đối tượng được phép sản xuất vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giúp nguồn cung vàng trên thị trường đa dạng hơn. Người dân sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn, thị trường cạnh tranh, minh bạch hơn, qua đó góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước với giá vàng thế giới cũng như giữa các thương hiệu vàng.
Đối với vàng miếng, doanh nghiệp và ngân hàng thương mại (NHTM) được cấp phép nhập khẩu chỉ được nhập vàng có hàm lượng từ 99,5% trở lên; phải công bố công khai tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về chất lượng sản phẩm. Các tổ chức này cũng có trách nhiệm bảo hành sản phẩm, lưu trữ dữ liệu sản xuất – kinh doanh vàng miếng, xây dựng hệ thống quản lý thông tin kết nối với NHNN.
Đối với thị trường vàng miếng, Nghị định 232/2025/NĐ-CP yêu cầu các doanh nghiệp, NHTM được cấp phép nhập khẩu vàng chỉ được nhập khẩu vàng miếng, nguyên liệu có hàm lượng 99,5% trở lên; công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của vàng miếng, vàng nguyên liệu nhập khẩu theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn công bố áp dụng, khối lượng, hàm lượng sản phẩm đã nhập khẩu đúng với tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng đã công bố.
Với thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ (TSMN), Nghị định 232/2025/NĐ-CP cho phép DN và NHTM đáp ứng điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu. Quy định này sẽ giúp tăng nguồn cung vàng chính ngạch, gia tăng sự minh bạch và ổn định nguồn cung, tạo tiền đề cho các DN chế tác vàng TSMN yên tâm đầu tư lâu dài. Với sự tham gia của các DN, NHTM có tiềm lực, việc nhập khẩu và phân phối vàng nguyên liệu sẽ có tính chuyên nghiệp, minh bạch, bảo đảm khả năng đáp ứng nhu cầu của ngành sản xuất trang sức, mỹ nghệ trên toàn quốc.
Theo quy định tại Nghị định 232, doanh nghiệp, NHTM phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về sản phẩm vàng miếng do mình sản xuất, bảo hành sản phẩm vàng miếng cho khách hàng theo quy định pháp luật; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu vàng miếng được sản xuất; xây dựng hệ thống thông tin xử lý, lưu trữ dữ liệu vàng miếng được sản xuất có những nội dung cơ bản bao gồm thông tin nguyên liệu đầu vào, thời gian sản xuất, sản phẩm đầu ra; thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Doanh nghiệp, tổ chức tín dụng hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng có trách nhiệm xây dựng quy định nội bộ về mua, bán vàng miếng, trong đó quy định rõ quy trình giao dịch mua, bán vàng miếng với khách hàng; công bố công khai thông tin về quyền và nghĩa vụ của khách hàng trên trang thông tin điện tử của tổ chức tín dụng, doanh nghiệp hoặc niêm yết công khai tại trụ sở giao dịch; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng.
Nghị định 232/2025/NĐ-CP cũng đã bổ sung trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, các bộ ngành và địa phương trong quản lý thị trường vàng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phối hợp liên ngành. NHNN sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan thiết lập hệ thống thông tin, xây dựng, lưu trữ dữ liệu về thị trường vàng, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan liên quan nhằm tăng tính minh bạch, hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý. NHNN cũng sẽ phối hợp với Bộ, ngành liên quan trong đó có Bộ Tài chính để tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đồng bộ khác, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường vàng TSMN trong nước. Đồng thời, NHNN đề nghị các bộ, ngành liên quan quan tâm, nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát triển các kênh đầu tư thay thế để huy động nguồn lực vàng trong dân đầu tư vào phát triển kinh tế xã hội; nghiên cứu chính sách thuế phù hợp đối với giao dịch mua bán vàng để nâng cao tính minh bạch trên thị trường cũng như phục vụ mục tiêu quản lý nhà nước.
Về phía NHNN, đại diện Vụ chức năng cho biết, thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí Thư tại TBKL số 211-TB/VPTW ngày 30/5/2025, NHNN đang khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất áp dụng theo lộ trình.
Xử lý nghiêm hành vi thao túng giá vàng
Công điện 159 ngày 7/9 về điều hành chính sách tài khóa - tiền tệ của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu NHNN theo dõi sát diễn biến giá vàng thế giới và trong nước, sớm thực hiện các giải pháp, công cụ cần thiết để bình ổn thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giữa giá quốc tế và trong nước, không để tác động tiêu cực đến thị trường tiền tệ (tỷ giá, lãi suất, ngoại hối) và kinh tế vĩ mô.
“Tăng cường thanh tra, kiểm tra để phát hiện và xử lý nghiêm, dứt điểm các vi phạm, nhất là hành vi thao túng, găm hàng đẩy giá, buôn lậu, đầu cơ, trục lợi, kinh doanh trái phép... gây bất ổn thị trường vàng” – Công điện của Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo giới phân tích, các cửa hàng vàng đã chủ động hạ giá mua - bán vàng sau chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc, không để tình trạng thao túng thị trường vàng. Dự báo của giới phân tích, giá vàng trong nước có thể tiếp tục đi xuống trong vài ngày tới.
Liên quan đến chính sách tiền tệ, tại Công điện, Thủ tướng yêu cầu NHNN bám sát diễn biến thị trường, tình hình kinh tế trong và ngoài nước để điều hành chính sách tiền tệ chủ động. Chính sách tiền tệ phải đồng bộ với tài khóa và các chính sách vĩ mô nhằm ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Cơ quan quản lý ngành ngân hàng phải chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí, đơn giản thủ tục, tăng chuyển đổi số... để có dư địa giảm mặt bằng lãi suất cho vay, đồng thời hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Họ được giao triển khai hiệu quả các chương trình tín dụng cho vay nhà ở xã hội, đầu tư hạ tầng, công nghệ số, hỗ trợ liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao.
Bên cạnh đó, ngành ngân hàng cần xử lý nợ xấu, kiểm soát chặt dòng vốn tín dụng với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, xử nghiêm các vi phạm trong hoạt động ngân hàng như thao túng, sở hữu chéo, cấp tín dụng cho các doanh nghiệp "sân sau"... Toàn hệ thống hoàn thiện chuyển đổi số để kiểm soát rủi ro, dòng tiền vào, ra ngân hàng bằng công nghệ ngay trong quý IV.
Theo Đại Đoàn Kết
