Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), sau khi tăng trưởng liên tục trong 9 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Mỹ đã sụt giảm liên tục trong quý cuối năm.
 |
| Xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ trong quý đầu năm 2023 có xu hướng sụt giảm do nhu cầu tiêu dùng. |
Cụ thể, giá trị xuất khẩu trong quý IV giảm tới 27%, đạt gần 82 triệu USD. Tuy nhiên, con số này vẫn cao hơn 21% so với cùng kỳ năm 2019, thời điểm trước khi xảy ra đại dịch.Tính lũy kế cả năm 2022, giá trị xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ đạt gần 487 triệu USD, tăng 44% so với năm 2021. Với con số này, Mỹ đang là thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam, với tỉ trọng chiếm tới gần 44%.
Các chuyên gia VASEP cho biết, so với năm 2021, tỉ trọng xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ tươi, đông lạnh và khô của Việt Nam sang thị trường Mỹ tăng từ 58% lên 72%. Trong đó, chủ yếu là thịt/loin cá ngừ đông lạnh, dòng sản phẩm này của Việt Nam sang Mỹ tăng 73% so với cùng kỳ, đạt gần 350 triệu USD.
Giá trung bình xuất khẩu các sản phẩm thịt/loin cá ngừ đông lạnh của Việt Nam trong quý cuối năm 2022 cũng đã hạ nhiệt so với trước, dao động ở mức 12,2 USD/kg, giảm 12% so với quý trước đó.
Nguyên nhân xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ sụt giảm
Nguyên nhân do lạm phát tăng cao, thói quen của người tiêu dùng thay đổi, chú trọng hơn vào những sản phẩm có giá bán rẻ hơn. Do đó nhu cầu của người dân sụt giảm khiến lượng cá ngừ tồn kho tại thị trường Mỹ tăng cao.
Ngoài ra, theo các chuyên gia VASEP, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang Mỹ đang theo chiều hướng giảm là do sự gia tăng giá cước vận chuyển, giá dầu thực vật, giá thép tăng cao… đã đẩy giá cá ngừ đóng hộp thành phẩm lên cao. Điều này đã khiến cho Mỹ giảm nhập khẩu cá ngừ đóng hộp và có xu hướng tăng nhập khẩu loin cá ngừ hấp đông lạnh để sản xuất trong nước. Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang Mỹ giảm 8%, trong khi xuất khẩu cá ngừ chế biến khác tăng 13%.
Giá trung bình xuất khẩu loin cá ngừ hấp đông lạnh của Việt Nam sang Mỹ trong quý cuối năm vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, vẫn dao động ở mức 6,4 USD/kg.
Ngược lại với Mỹ, xuất khẩu cá ngừ vào các nước EU tăng trưởng mạnh trong 2 tháng cuối năm
Trong khi xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ tăng trưởng mạnh trong nửa đầu năm và tăng trưởng chậm lại trong quý 4; thì xuất khẩu EU có những diễn biến ngược lại: khó khăn trong nửa đầu năm, tăng tốc trong 3 tháng cuối năm. Giá trị xuất khẩu sang khối thị trường này trong 3 tháng trở lại đây tăng trưởng liên tục.
Trong đó, xuất khẩu cá ngừ sang EU trong tháng 10 đạt mức cao nhất kể từ đầu năm tới nay, đạt gần 19 triệu USD, tăng 22% so với tháng 10/2021. Xuất khẩu cá ngừ trong tháng 11 vào EU đạt trên 20 triệu USD. Lũy kế 11 tháng, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường EU đạt hơn 150 triệu USD. Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các thị trường EU như Bỉ, Đức có xu hướng tăng mạnh, từ 10-33%.
Sự tăng trưởng này, phần lớn là do kết quả từ những ưu đãi thuế quan theo thoả thuận trong Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA) được khởi động lại trong những tháng đầu năm 2022 đã tạo động lực thúc đẩy xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang khối thị trường này.
Đỗ Hiền - VietQ
