Cử tri Hà Nội phản ánh, trong thời gian cuối tháng 5/2022, một số bài báo đưa tin về chiêu thức lách luật, trục lợi tinh vi của đường dây nhập khẩu siêu xe qua hình thức quà biếu, tặng. Với hình thức nhập khẩu này, các doanh nghiệp có thể kê khai thuế thấp hơn nhiều lần so với giá trị thật của chiếc xe, từ đó trục lợi từ chênh lệch thuế, con số thất thoát thuế có thể lên đến hàng nghìn tỷ đồng 1 năm.
Cử tri Hà Nội đề nghị Bộ Tài chính nêu rõ cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm, xử lý nghiêm các sai phạm nếu có.
Xe ôtô nhập khẩu theo hình thức quà biếu tặng đóng hơn 14.400 tỷ đồng tiền thuế. (Ảnh minh họa)
Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 86 Luật Hải quan số 34/2014/QH13 ngày 23/6/2014; khoản 2 Điều 20 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 được sửa đổi bổ sung tại khoản 8 Điều 1 Nghị định số 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 của Chính phủ thì trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu là giá thực tế phải trả tính đến cửa khẩu nhập khẩu đầu tiên.
Căn cứ khoản 1 Điều 3 Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài chính được sửa đổi, bổ sung tại khoản 2 Điều 1 Thông tư 60/2019/TT-BTC ngày 30/8/2019 thì người khai hải quan tự kê khai, tự xác định trị giá hải quan theo các nguyên tắc và phương pháp xác định trị giá hải quan theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, tính trung thực của các nội dung tự kê khai và tự xác định trị giá hải quan.
Cơ quan hải quan xác định trị giá hải quan trong trường hợp có căn cứ xác định trị giá hải quan do người khai hải quan tự kê khai, tự xác định không phù hợp.
Cũng theo Bộ Tài chính, trường hợp hàng hóa nhập khẩu không có hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại (hàng nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại) như xe ôtô nhập khẩu theo hình thức quà biếu, tặng, trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu được xác định theo trị giá do người khai hải quan tự xác định và kê khai; trường hợp cơ quan hải quan có căn cứ xác định trị giá kê khai của người khai hải quan không phù hợp thì cơ quan hải quan xác định trị giá hải quan theo nguyên tắc và phương pháp quy định tại Điều 5 Thông tư số 39/2015/TT-BTC.
Theo Bộ Tài chính, căn cứ quy định của pháp luật, đối với hàng hóa nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại như hàng quà biếu, tặng, người khai hải quan có trách nhiệm phải tự kê khai, tự xác định trị giá hải quan; do đặc thù của loại hình này là hàng hóa không có chứng từ mua bán nên Thông tư số 39/2015/TT-BTC đã quy định trường hợp cơ quan hải quan có căn cứ xác định trị giá kê khai của người khai hải quan không phù hợp, cơ quan hải quan có quyền xác định trị giá hải quan theo quy định của pháp luật về trị giá hải quan trước khi thông quan, giải phóng hàng hóa.
“Căn cứ vào các quy định nêu trên, xe biếu tặng không được miễn giảm thuế mà phải nộp thuế như xe nhập khẩu thương mại khi làm thủ tục hải quan, trên cơ sở khai báo của người khai hải quan, cơ quan hải quan đã tiến hành kiểm tra, xác định lại trị giá tính thuế theo quy định và ấn định số thuế còn thiếu đối với xe ôtô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng, người khai hải quan phải nộp đủ số tiền thuế trước khi thông quan, giải phóng hàng hóa”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay.
Theo báo cáo của các cục hải quan tỉnh, thành phố có phát sinh nhập khẩu mặt hàng xe ôtô chở người theo loại hình quà biếu, tặng từ năm 2012 đến 31/5/2022 tổng số tiền thuế (nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt, GTGT) của người khai hải quan là 9.476 tỷ đồng; tổng số tiền thuế cơ quan hải quan đã xác định giá theo quy định, ấn định số thuế phải nộp là 14.403 tỷ đồng; tổng số tiền thuế chênh lệch tăng thêm sau khi cơ quan hải quan xác định trị giá, ấn định so với số tiền thuế người khai hải quan tự kê khai là 4.927 tỷ đồng và được thu đủ trước khi thông quan hàng hóa.
Người đứng đầu Bộ Tài chính khẳng định, để đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế xe biếu, tặng, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Hải quan phải thường xuyên rà soát kết quả xác định giá tính thuế xe ôtô nhập khẩu theo hình thức quà biếu tặng. Đồng thời phối hợp với cơ quan thuế nội địa để thu thuế thu nhập.
