UBND tỉnh Đắk Nông vừa ký văn bản số 1777 quyết định thu hồi 1.045 ha đất của Công ty TNHH Hoàng Ba (Công ty Hoàng Ba) tại tiểu khu 1522 thuộc xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức, giao cho Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Nam Tây Nguyên (Công ty Nam Tây Nguyên) quản lý, bảo vệ.
Lý do thu hồi vì vi phạm Luật đất đai, Luật lâm nghiệp theo Kết luận thanh tra số 100 của Thanh tra tỉnh Đắk Nông.
Không có năng lực tài chính vẫn xin làm dự án
Theo Kết luận thanh tra số 100 của Thanh tra tỉnh Đắk Nông, Công ty Hoàng Ba thành lập năm 1997 tại tỉnh Bạc Liêu với số vốn 6,5 tỷ đồng.
Ngày 9/4/2012, Công ty Hoàng Ba thay đổi đăng ký kinh doanh lần thứ 5, do tăng vốn điều lệ và thay đổi ngành nghề kinh doanh, tăng vốn điều lệ lên 70 tỷ đồng trong đó ông Nguyễn Văn Ba, góp 28 tỷ đồng, ông Nguyễn Văn Vũ và bà Nguyễn Út Lớn góp mỗi người 21 tỷ đồng.
Việc góp vốn của các thành viên làm căn cứ Công ty khai tăng vốn điều lệ 50 tỷ đồng và 70 tỷ đồng không có các chứng cứ chứng minh.
Ông Nguyễn Văn Ba xác nhận thực tế vốn góp chỉ có 6,5 tỷ đồng, theo vốn đầu tư đăng ký của Công ty Hoàng Ba thời điểm 22/12/1997.
Ngày 24/3/2008, UBND tỉnh Đắk Nông có Công văn số 599/UBND-NL (do ông Đỗ Thể Nhữ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh ký), đồng ý chủ trương cho Công ty Hoàng Ba lập dự án đầu tư trồng rừng nguyên liệu và trồng cao su tại Tiểu khu 1922, giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn Công ty Hoàng Ba lập dự án, đồng thời tổ chức thẩm định theo trình tự, thủ tục.
Tháng 4/2008, Dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp được lập với quy mô 1.045 ha gồm: quản lý bảo vệ rừng 683,2 ha, trồng cao su 323,9 ha, trồng rừng 29,2 ha, xây dựng cơ sở hạ tầng 4,0 ha tại Tiểu khu 1522, xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức.
Chủ đầu tư thực hiện dự án là Công ty Hoàng Ba, tư vấn lập dự án là Trung tâm QHKSTK NLN Đăk Nông.
Tổng vốn đầu tư giai đoạn kiến thiết cơ bản (2009 - 2016) hơn 41 tỷ đồng; vốn đầu tư giai đoạn kinh doanh hơn 76 tỷ đồng. Tổng vốn đầu tư dự án hơn 117 tỷ đồng. Thời hạn thực hiện dự án là 50 năm kể từ khi được cho thuê đất.
Đến ngày 25/9/2008, UBND tỉnh Đắk Nông có 2 quyết định 1355 và 1356 về việc thu hồi 1.045 ha đất của Công ty Nam Tây Nguyên và cho Công ty Hoàng Ba thuê để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp.
Tháng 11/2008, UBND tỉnh Đắk Nông có quyết định số 1713 cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) với diện tích 1.041 ha cho Công ty Hoàng Ba với thời hạn sử dụng đến năm 2058.
Tháng 4/2009, tỉnh này tiếp tục có quyết định số 562 cấp GCNQSDĐ cho Công ty Hoàng Ba với diện tích 4 ha để xây nhà làm việc, nhà kho.
Tiếp đó, tháng 10/2011, tỉnh Đắk Nông lại có quyết định 1450 thu hồi các quyết định cấp GCNQSDĐ trên và cấp lại 4 GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất cho Công ty Hoàng Ba với tổng số 1.045 ha.
Kết quả kiểm tra hồ sơ cho thấy, Công ty Hoàng Ba lập dự án này với thời điểm 2008 với số tự có là hơn 21,2 tỷ đồng là không đúng với số vốn góp thực tế của 3 cổ đông góp vốn. Doanh nghiệp này có hợp đồng liên doanh với Công ty cổ phần Thương mại Đầu tư Thắng Đạt thực hiện dự án với số vốn 41,5 tỷ đồng nhưng trên thực tế Công ty Thắng Đạt không góp vốn và tham gia thực hiện dự án.
Mất 320 ha rừng, nhiều cơ quan bị yêu cầu xử lý
Theo kết quả thanh tra, trong tổng số 1.045 ha Công ty Hoàng Ba được UBND tỉnh Đắk Nông cho thuê, diện tích quản lý bảo vệ rừng là 683,2ha.
Ba năm sau, Công ty TNHH MTV Tân Địa Cầu (đơn vị được thuê rà soát lại diện tích rừng bị phá) khi rà soát lại diện tích này thì phát hiện hơn 192 ha rừng đã bị phá.
Năm 2015, UBND tỉnh Đắk Nông có quyết định số 67 phê duyệt kết quả kiểm kê rừng, diện tích đất có rừng tại dự án của Công ty Hoàng Ba là hơn 668/683 ha, bị mất gần 15 ha. Tuy nhiên, báo cáo ngày 20/4/2017, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác định việc kiểm kê rừng của năm 2015 là sai, diện tích rừng thực tế tại dự án này chỉ hơn 537 ha, diện tích rừng bị mất là gần 146 ha.
Đến tháng 2/2018, báo cáo số 262 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy diện tích rừng tại dự án của Công ty Hoàng Ba chỉ còn 465 ha, diện tích rừng bị mất là 320 ha.
Theo tính toán của Sở, giá trị thiệt hại của diện tích 320 ha rừng bị mất là hơn 46,7 tỷ đồng, lớn hơn số vốn đầu tư gia đoạn 1 của dự án này là 41 tỷ đồng.
Thanh tra kết luận, từ khâu lập dự án đến quá trình thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp của Công ty Hoàng Ba không có tính khả thi để thực hiện, không có năng lực quản lý điều hành, năng lực tài chính.
Dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp của Công ty Hoàng Ba có nhiều sai phạm, từ khi khảo sát lập dự án đến giai đoạn sau khi được cho thuê đất, để mất rừng, người dân lấn chiếm đất với diện tích 574,3 ha không giải quyết được,
Từ đó, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh thu hồi toàn bộ dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp của Công ty Hoàng Ba và giao trách nhiệm cho các sở, ngành liên quan tham mưu cho UBND tỉnh thủ tục thu hồi dự án.
Công ty Hoàng Ba kê khai diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng không đúng thực tế diện tích rừng tại dự án của công ty dẫn đến chi không đúng hơn 240 triệu đồng nên đề nghị thu hồi.
Thanh tra tỉnh cũng yêu cầu chuyển hồ sơ sang Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh để khởi tố, điều tra đối với người đại diện theo pháp luật của Công ty Hoàng Ba từ năm 2009 đến nay theo Điều 219, 221 Bộ Luật Hình sự năm 2015.
Đối với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông, cơ quan này thẩm định dự án của Công ty Hoàng Ba có diện tích bảo vệ quản lý rừng là 683ha là không đúng chủ trương của UBND tỉnh. Việc giám sát thực hiện dự án không thường xuyên; không ký kết hợp đồng cho thuê rừng.
Sở đã tổ chức một số đoàn kiểm tra nhưng kết quả kiểm tra chưa được xem xét xử lý triệt để tình trạng phá rừng lấn chiếm đất cũng như việc trồng lại rừng của Công ty Hoàng Ba.
Đối với Sở Kế hoạch và Đầu tư, tình hình tài chính của Công ty Hoàng Ba tại thời điểm xem xét năng lực tài chính vào tháng 7/2008 không phù hợp với vốn đầu tư dự án nhưng xác nhận làm căn cứ để Sở này tham mưu cho UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư là chưa chặt chẽ.
Từ năm 2009 đến thời điểm thanh tra, Sở thiếu kiểm tra, đánh giá hiệu quả đầu tư, hoạt động đầu tư của Công ty Hoàng Ba. Sau 12 tháng từ khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư, Công ty Hoàng Ba thực hiện không đúng như dự án được phê duyệt nhưng Sở không có báo cáo, kiến nghị UBND tỉnh thu hồi giấy chứng nhận đầu tư theo quy định.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh từ khi có quyết định cho thuê đất năm 2008, đến khi ký hợp đồng thuê đất điều chỉnh năm 2014 và cho đến đầu năm 2017, hiện trạng sử dụng đất của Công ty Hoàng Ba có nhiều biến động nhưng Sở không kiểm tra theo dõi để tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh diện tích cho thuê.
Bên cạnh đó, theo kết luận thanh tra, các đơn vị gồm Văn phòng UBND tỉnh Đắk Nông, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Chi cục Kiểm lâm tỉnh, Hạt Kiểm lâm huyện Tuy Đức, UBND huyện Tuy Đức, UBND xã Quảng Trực, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Đắk Nông cũng có trách nhiệm tại dự án này.
