Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về việc mua sắm kit xét nghiệm tại 3 bộ, ngành và 32 địa phương trong 2 năm 2020 - 2021, cho thấy 35 bộ, địa phương đã mua 7.973 tỉ đồng kit xét nghiệm, sinh phẩm, hóa chất phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 với số lượng lên tới hơn 58,7 triệu bộ.
Trong đó, 33 bộ, địa phương có mua sắm kit xét nghiệm từ Công ty cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) giá trị 2.161,6 tỉ đồng (trực tiếp hoặc qua đơn vị trung gian phân phối).
Đứng đầu trong danh sách địa phương mua sắm kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á là Đà Nẵng. Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho thấy, Đà Nẵng đã chi gần 275,5 tỉ đồng để mua hơn 900.000 kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á.
Số lượng kit xét nghiệm Đà Nẵng mua từ Công ty Việt Á chiếm tới hơn 92% giá trị số kit xét nghiệm mà thành phố này mua để phòng, chống dịch trong 2 năm 2020 - 2021 là gần 299 tỉ đồng. Đây cũng là tỷ lệ cao nhất trong số 33 bộ, địa phương có tên trong báo cáo của Kiểm toán Nhà nước.
Đứng thứ 2 là Bắc Giang với hơn 194 tỉ đồng mua kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á. Tuy nhiên, số lượng kit xét nghiệm Bắc Giang mua từ Công ty Việt Á chỉ chiếm hơn 60% tổng số tiền tỉnh này đã chi để mua sắm kit là hơn 322 tỉ đồng.
Ở vị trí thứ 3 là tỉnh Đồng Tháp với 174 tỉ đồng mua kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á, chiếm hơn 55% trong tổng số 314 tỉ đồng tỉnh này đã chi để mua kit xét nghiệm.
Vị trí thứ 4 là Hải Dương với gần 167 tỉ đồng chi để mua kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á. Đáng lưu ý, giá trị hợp đồng mà Hải Dương mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á chiếm tới hơn 88% tổng số ngân sách tỉnh này chi để mua kit xét nghiệm trong 2 năm là 188,2 tỉ đồng. Nếu tính về tỷ lệ hợp đồng mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á trong tổng số tiền đã chi mua kit xét nghiệm, Hải Dương đứng thứ 2, chỉ sau Đà Nẵng.
Đứng thứ 5 là Bộ Quốc phòng với 105,8 tỉ đồng mua sắm kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á. Tuy nhiên, số này chỉ chiếm khoảng hơn 19,92% tổng số tiền bộ này đã chi để mua sắm kit xét nghiệm (khoảng 871,6 tỉ đồng).
Xếp ở vị trí thứ 6 là Bình Dương với 92,9 tỉ đồng mua sắm kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á, chiếm 10,66% trong tổng số 617,2 tỉ đồng đã chi cho việc mua sắm kit.
Thủ đô Hà Nội cũng đứng ở vị trí thứ 10 khi chi tới 41,5 tỉ đồng để mua sắm kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á, chiếm 24,14% trong tổng số 172,1 tỉ đồng mà địa phương này đã chi mua sắm kit xét nghiệm Covid-19.
Trong khi đó, TP.HCM ở vị trí thứ 12, chi 31,4 tỉ đồng mua kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á. Tuy nhiên, số tiền mua kit từ Công ty Việt Á chỉ chiếm 2,75% tổng số tiền địa phương đã chi để mua sắm kit xét nghiệm, lên tới 1.143 tỉ đồng…
Hai tỉnh, thành, theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, không có số liệu về việc mua kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á là Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Thuận. Trong 2 năm 2020 - 2021, Bà Rịa - Vũng Tàu chi hơn 21 tỉ đồng mua kit xét nghiệm, sinh phẩm các loại; còn Bình Thuận chi hơn 215 tỉ đồng cho việc mua sắm kit test.
"Ma trận" giá kit test mua từ Việt Á
Có địa phương, mức giá kit xét nghiệm RT-PCR mua từ Công ty Việt Á dao động rất rộng, từ 31.500 đồng - 525.000 đồng/kit (như Đà Nẵng). Có tỉnh lại mua với mức giá từ 88.000 đồng - 509.000 đồng/kit như Vĩnh Phúc
Cũng có tỉnh mua kit từ Công ty Việt Á với giá rất cao, lên tới 1,05 triệu đồng/kit như Thanh Hóa. Giá kit xét nghiệm RT-PCR Thanh Hóa mua từ Công ty Việt Á thấp nhất là 367.000 đồng/kit. Trong khi đó, Ninh Bình đã mua hơn 1 tỉ đồng kit RT-PCR từ Công ty Việt Á với một giá duy nhất là 1,05 triệu đồng/kit.
Mức giá phổ biến mà các tỉnh, thành mua kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á dao động từ 367.000 đến hơn 500.000 đồng/kit.
Đáng nói, tại nhiều tỉnh, thành phố, giá kit test mua từ Công ty Việt Á là mức giá cao nhất trong các hợp đồng mua sắm kit của địa phương.
Trong khi đó, nếu tính trung bình (từ số lượng kit và tổng số tiền đã mua), giá kit RT-PCR các bộ, địa phương đã mua từ Công ty Việt Á dao động từ 112.000 đồng - 1,05 triệu đồng/kit.
Ngoài loại kit RT-PCR, một số đơn vị cũng mua kit test nhanh và sinh phẩm, hóa chất từ Công ty Việt Á.
Cụ thể, có 3 địa phương mua kit test nhanh từ Công ty Việt Á là Phú Thọ (giá trị hơn 157 triệu đồng); Yên Bái (825 triệu đồng); nhiều nhất là Lạng Sơn với hơn 10,3 tỉ đồng.
Ngoài ra, có 13/33 bộ, địa phương mua sinh phẩm, hóa chất tách chiết từ Công ty Việt Á, gồm: Bộ Công an, Hà Nội, Bắc Ninh, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Bình Dương, Tây Ninh, Hải Dương, Phú Thọ, Đồng Tháp, Thanh Hóa; với tổng giá trị khoảng 65,77 tỉ đồng.
Ngoài việc mua kit, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cũng cho hay, 14 địa phương, đơn vị còn vay, mượn kit xét nghiệm các loại từ các doanh nghiệp, trong đó có Công ty Việt Á.
Cụ thể, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội mượn của Công ty Việt Á 61.100 kit RT-PCR (không xác định giá trị); CDC Bình Dương mượn của Công ty Việt Á 26.448 kit RT-PCR (không xác định giá trị); Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Dương vay mượn của Công ty Việt Á số kit test cùng vật tư kèm theo có giá trị là 21,4 tỉ đồng; CDC Yên Bái vay, mượn của Công ty Việt Á 2.000 kit test có giá trị 1,018 tỉ đồng..
Ngoài ra, Bệnh viện đa khoa Hà Tĩnh mượn kit test của Công ty Việt Á xong không rõ số lượng, giá trị cho vay, mượn. CDC. TP Đà Nẵng cũng vay, mượn khoảng 15.349 kit test với giá trị 5,6 tỉ đồng nhưng không có thông tin vay của đơn vị nào…
