Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đang tạo điều kiện cho gạo Việt Nam gia tăng xuất khẩu sang thị trường EU. Đối với gạo, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo (gồm 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm). Đặc biệt, EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm. Vì vậy, Hiệp định EVFTA được xem là cơ hội tốt để các doanh nghiệp Việt Nam đa dạng hóa thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu các loại gạo chất lượng cao và đặc sản.
Trao đổi về vấn đề trên, ông Trần Quốc Toản - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, hy vọng hạn ngạch trên sẽ giúp tăng lượng xuất khẩu gạo Việt Nam vào thị trường EU cũng như thúc đẩy nhiều doanh nghiệp Việt Nam tham gia xuất khẩu gạo vào thị trường EU. Không những thế, đây cũng là lực đẩy để doanh nghiệp đầu tư, nghiên cứu sản xuất nhiều chủng loại gạo khác để được xuất khẩu vào EU, ngoài 9 loại gạo đã được thị trường này cho phép.
Bên cạnh đó, ông Toản cho hay, các điều kiện tiêu chuẩn mà EU áp cho hàng hóa Việt Nam; trong đó, có gạo là rất cao, kể cả về quy định an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, dán nhãn sản phẩm…
Theo Nghị định 103/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về chứng nhận gạo thơm xuất khẩu sang Liên minh châu Âu, doanh nghiệp muốn xuất khẩu gạo thơm vào EU phải đáp ứng các yêu cầu về nguồn giống; có diện tích vùng trồng, địa điểm sản xuất đáp ứng yêu cầu; có các biên bản kiểm tra đánh giá chất lượng từng lô hàng ở từng thời điểm kiểm tra để có thể xuất khẩu hàng hóa vào các thị trường này…
Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo cũng quy định chặt chẽ việc thương nhân xuất khẩu gạo phải có được cơ sở sản xuất, chế biến. Đồng thời, đầu tư vùng trồng, liên kết chặt chẽ với bà con nông dân và đưa ra các quy trình canh tác chặt chẽ để đưa ra các sản phẩm chất lượng cao vào các thị trường khó tính…
Ông Toản đánh giá, các doanh nghiệp đã có sự thay đổi, cải thiện về quá trình sản xuất để đáp ứng được tiêu chuẩn của EU và chất lượng gạo Việt Nam ngày càng được nâng cao, không chỉ đáp ứng được nhu cầu của thị trường EU mà còn nhiều thị trường khó tính khác.
Với các điều kiện của thị trường EU, doanh nghiệp của Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được. Chưa kể, năm 2019 gạo ST25 của Việt Nam đã đạt danh hiệu gạo ngon nhất thế giới, khẳng định chất lượng giống gạo của Việt Nam.
Hơn nữa, việc triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp phát triển từ các Bộ, ngành, địa phương với các chính sách phát triển thị trường, xúc tiến thương mại, các mô hình liên kết tiêu thụ lúa gạo cho người nông dân, các đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng và phát triển thương hiệu gạo Việt nên quy trình sản xuất của thương nhân hiện nay rất chặt chẽ, tạo ra nguồn gạo chất lượng có thể đáp ứng các tiêu chuẩn và tự tin xuất khẩu vào thị trường EU.
