Theo kế hoạch, Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) sẽ tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai đối với các dự án đầu tư không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm đưa đất vào sử dụng, có dấu hiệu trong sai phạm trong quản lý, sử dụng đất theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 23/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết số 82/2019/QH14 của Quốc hội.
 |
Cụ thể, tại TP.HCM, Thanh tra Bộ TN&MT phối hợp với Cục Đăng ký đất đai, Cục Quy hoạch đất đai, Cục Kinh tế và phát triển quỹ đất và Sở TN&MT sẽ thanh tra dự án gồm: Dự án khu nhà ở xã hội – khu nhà ở thương mại Vạn Gia Phúc (The Western Capital) tại số 116 Lý Chiêu Hoàng, phường 10, quận 6 của Công ty TNHH quản lý bất động sản Hoàng Phúc.
Khu nhà ở 1 Bis – 1 Kep Nguyễn Đình Chiểu (phường Đa Kao, quận 1) của Công ty TNHH Bến Thành – Sao Thủy. Đặc biệt là dự án khu dân cư và du lịch, văn hoá, giải trí (The Water Bay) tại phường An Phú, quận 2 của Công ty TNHH Quốc tế Thế kỷ số 21. Đây là siêu dự án đã và đang ngốn hàng nghìn tỷ đồng của Tập đoàn Novaland từ khi “thâu tóm”được.
Liên quan đến dự án The Water Bay, từ cuối tháng 1/2020, Tập đoàn Đầu tư địa ốc No Va (Novaland) gửi đơn cầu cứu đến Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cùng hàng loạt lãnh đạo Trung ương, Bộ Chính trị, bộ ngành “than” doanh nghiệp đã "kiệt sức" và xin được cứu xét cho tiếp tục thực hiện dự án The Water Bay.
Novaland cho biết đây là dự án đã đủ điều kiện bán hàng và số vốn bỏ vào dự án này lên đến 6.000 tỷ đồng. Tuy nhiên việc tạm dừng dự án có khả năng khiến cổ phiếu của doanh nghiệp mất dần tính thanh khoản, dẫn đến nhiều hệ lụy phức tạp.
Cụ thể, những hệ lụy nếu cổ phiếu của Novaland bị mất tính thanh khoản mà doanh nghiệp này “trình bày” trong đơn cầu cứu bao gồm: Gây nợ xấu 50.000 tỷ đồng, gần 250.000 khách hàng biểu tình đòi trả nhà, đòi lấy lại tiền, gây mất trật tự, an ninh thành phố, gây kiện tụng quốc tế dây chuyền phức tạp, mất công ăn việc làm cho hàng chục nghìn gia đình, giảm niềm tin của doanh nhân, doanh nghiệp trong và ngoài nước, ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư…
Tuy nhiên, ngay sau khi gửi đơn kêu cứu tới Bộ Xây dựng, ông Bùi Thành Nhơn - Chủ tịch Tập đoàn Novaland đăng ký mua 10 triệu cổ phiếu NVL của doanh nghiệp này. Nếu giao dịch thành công, ông Nhơn sẽ nắm giữ hơn 201,6 triệu cổ phiếu, tương đương 20,8% vốn. Nhiều người cho rằng đơn kêu cứu của Novaland thực chất chỉ là “đòn gió” để ông Bùi Thành Nhơn “thâu tóm” cổ phiếu.
Theo tài liệu Tài chính Doanh nghiệp có được, khi phát triển khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP.HCM đã bố trí quỹ đất 160ha để xây dựng các dự án nhà ở tái định cư tại chỗ cho người dân bị thu hồi đất. Thế nhưng, ở nơi “tấc đất tấc vàng” thì quỹ đất này đã trở thành “mỏ vàng” màu mỡ mà nhiều đại gia bất động sản “mạnh gạo, bạo tiền” muốn thâu tóm.
Đây là phần đất đẹp nhất thuộc khu tái định cư 90,3ha ở Nam Rạch Chiếc (phường An Phú, quận 2) được cắt ra để hoán đổi lấy khu đất 30,2ha ở phường Bình Khánh và phường Bình Trưng Tây, quận 2 của Công ty Thế kỷ 21. Sau đó, khu đất 30,2ha cũng được giao nốt cho công ty này vào tháng 7/2017…
Bằng con đường “hoán đổi” đất tái định cư và chuyển đổi sang đất thương mại, khu đất 30,1ha số 26 Mai Chí Thọ có giá trị cao hơn hẳn và Tập đoàn Novaland mới lộ diện sau khi mua lại hơn 99,91% cổ phần Công ty Thế kỷ 21. Trong khi người dân Thủ Thiêm bức xúc đòi 160ha đất tái định cư ở đâu thì doanh nghiệp này rầm rộ công bố phát triển thành dự án “siêu đô thị cao cấp” với tổng mức đầu tư 12.000 tỷ đồng trên khu đất 30,2ha này.
Liên quan đến Khu dân cư Bình Khánh (Water Bay) - dự án mà Chủ tịch Novaland khẩn cầu Bộ Xây dựng được tiếp tục triển khai, dự án ban đầu được ngân hàng BIDV ký hợp đồng tài trợ gần 5.000 tỷ đồng. Con số khổng lồ, tương đương 15% vốn điều lệ vào thời điểm cho vay của BIDV, dẫn tới những đồn đoán rằng không chỉ VinaCapital là bên duy nhất có lợi ích trong dự án.
Sau khi Công ty Thế Kỷ 21 (chủ đầu tư dự án) được bán cho Novaland (2015-2016), dự án chuyển sang vay Vietinbank Chi nhánh TP.HCM 3.400 tỷ đồng, trong đó 1.200 tỷ trả nợ BIDV, 2.200 tỷ để tiếp tục phát triển dự án Water Bay. Khoản nợ có kỳ hạn 48 tháng, ân hạn 18 tháng với lãi suất từ 10-10,8%/năm. Căn cứ vào lần giải ngân đầu tiên vào ngày 3/8/2016, thì khoản vay sẽ đáo hạn vào tháng 8/2020. Không rõ số phận khoản cho vay tương đương 1/10 vốn Vietinbank hiện nay ra sao, biết rằng dự án Water Bay rơi vào cảnh "đắp chiếu" sau khi các dự án ở Thủ Thiêm bị thanh kiểm tra 2 năm nay.
Tháng 9/2018, Kết luận của Thanh tra Chính phủ cho thấy UBND TP.HCM chấp thuận chuyển mục đích sử dụng hơn 30 ha đất của Century 21 tại dự án Khu du lịch, văn hóa, giải trí thuộc phường Bình Khánh sang xây dựng khoảng 4.000 căn hộ tái định cư và hoán đổi hơn 30 ha đất sạch thuộc 90,2 ha khu tái định cư Nam Rạch Chiếc. Sau đó, TP lại chấp thuận cho chuyển khu đất tái định cư này sang đầu tư kinh doanh nhà ở.
Đồng thời, theo Thanh tra Chính phủ, TP.HCM đã không thực hiện đấu giá theo quy định, tính tiền sử dụng đất không đúng thời thời điểm giao đất đối với dự án khu dân cư này.
Công ty con của Tập đoàn Novaland nợ thuế 154 tỷ đồng
Trong số hơn 2.300 doanh nghiệp nợ thuế chây ỳ mà Cục Thuế TP.HCM công bố đầu năm 2020 có Công ty Cổ phần Cảng Phú Định (công ty con của Tập đoàn Novaland) nợ thuế 154 tỷ đồng.
Tập đoàn Novaland là chủ sở hữu của doanh nghiệp này với tỷ lệ nắm giữ 83,45% vốn. Người đại diện pháp luật của công ty Cảng Phú Định là ông Bùi Đạt Chương, em trai Chủ tịch Novaland Bùi Thành Nhơn.
Công ty Cổ phần Cảng Phú Định tiền thân là Công ty TNHH MTV Cảng sông Thành phố Hồ Chí Minh (CASOCO) – một công ty con của Tổng Công ty cơ khí giao thông vận tải Sài Gòn (SAMCO), hoạt động chính trong lĩnh vực dịch vụ bốc xếp hàng hoá; kinh doanh khai thác cảng, bến tàu; dịch vụ giao nhận hàng hoá; kinh doanh vận tải hàng hoá, vận tải hành khách, đại lý vận tải và kinh doanh kho, bãi...
CASOCO chính thức được cổ phần hóa vào cuối năm 2014, thực hiện phiên đấu giá lần đầu ra công chúng (IPO) vào sáng 2/12/2014. Tổng số cổ phần được bán ra trong đợt IPO này là 8.377.850 cổ phần, tương ứng 83.778.500.000 đồng, chiếm 25,39% vốn điều lệ; với giá đấu thành công bình quân là 10.102 đồng/cổ phần (Giá đấu thành công cao nhất là 10.600 đồng/cổ phần; Giá đấu thành công thấp nhất là 10.100 đồng/cổ phần).
Cảng Phú Định là chủ đầu tư dự án Harbor City tại quận 8, TP.HCM. Dự án có tổng diện 60 ha, trong đó tích sàn xây dựng gần 640 ngàn m2, gồm 3.240 căn biệt thự song lập sân vườn. Ngoài ra, còn có lô đất tại đường số 1, Hồ Học Lãm, quận 8 có diện tích 603.996 m2, trong đó diện tích sàn sử dụng gần 86.000 m2, được thuê đến tháng 8/2051. Mục đích sử dụng đất tại đây của Sasoco là xây dựng Cảng sông Phú Định.
Tập đoàn Novaland đang vay nợ khủng
Tới cuối năm 2019, tổng dư nợ vay của Novaland và các công ty con là gần 34.600 tỷ đồng, gồm 7.600 tỷ ngắn hạn và 27.000 tỷ dài hạn. Cơ cấu nguồn vốn là vay ngân hàng, vay trái phiếu và vay từ bên thứ ba đối với dư nợ ngắn hạn là 20,7%:25,5%:48,9%; với dư nợ dài hạn là 48%:40,8%:12,2%.
Novaland là doanh nghiệp niêm yết có cơ cấu nguồn vốn lành mạnh và đa dạng bậc nhất Việt Nam. Tập đoàn của ông Nhơn tới cuối năm 2019 có khoảng 25 chủ nợ. Già nửa dư nợ được nắm giữ bởi các ngân hàng nước ngoài, mà đứng đầu (cũng là chủ nợ lớn nhất) là Credit Suisse với 9.000 tỷ, theo sau là Bank of New York Mellon 5.550 tỷ, GPI3 Co Ltd 1.400 tỷ...
Ở trong nước, Novaland có quan hệ tín dụng với cả chục ngân hàng lớn nhỏ, trong đó VPBank tỏ ra hào phóng nhất với dư nợ 3.800 tỷ, nhóm MBBank và MBS 2.700 tỷ, Sacombank 1.650 tỷ, Vietinbank 1.350 tỷ; đáng chú ý, một số ngân hàng quy mô vừa, thậm chí còn tồn tại nhiều vấn đề vẫn dành một tỷ lệ khá lớn trong cơ cấu tài sản để cho Novaland vay là TPBank (1.700 tỷ) hay PVCombank (1.800 tỷ).
Tài chính doanh nghiệp
