Bánh chưng là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết. Tuy nhiên, vì là món ăn có lượng calo cao nên những người đang có nhu cầu giảm cân hay mắc các bệnh lý về chuyển hóa, điển hình như tiểu đường, cần chú ý khi thưởng thức món ăn cổ truyền này.
Theo TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Khám Tư vấn Dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Hà Nội), thông thường một chiếc bánh chưng được làm với nguyên liệu là 1,5-2 bát gạo nếp (khoảng 400-500g gạo). Trong khi đó, mỗi 100g gạo nếp có khoảng 344 kcal.
Như vậy, chưa kể đến thịt mỡ và đậu xanh, chỉ với việc ăn một cái bánh chưng, chúng ta đã nạp vào cơ thể khoảng 1.500 - 1.700 kcal từ tinh bột.
Một cái bánh chưng cỡ vừa chia làm 8 miếng, mỗi miếng (khối lượng 114g) sẽ cung cấp khoảng 204 kcal, tương đương với một bát cơm trắng. Một bát cơm trắng cung cấp khoảng 180-200 kcal.
"Mỗi ngày chỉ cần ăn thêm 2-3 miếng bánh chưng thì năng lượng khẩu phần sẽ tăng lên đáng kể, nguy cơ không kiểm soát được cân nặng có thể xảy ra", BS Hưng phân tích.
Với bánh chưng rán lại càng phải cẩn trọng hơn, vì chứa nhiều chất béo do được chiên trong dầu mỡ, nên không tốt cho những người có bệnh lý cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, tim mạch, bệnh thận…
Để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, theo BS Hưng, với những người không muốn tăng cân, chỉ nên ăn 200-300g bánh chưng mỗi ngày, nghĩa là khoảng 2 miếng của 1 cái bánh chưng cỡ vừa được chia làm 8 phần. Cùng với đó, khi đã ăn bánh chưng, cần giảm bớt năng lượng được cung cấp từ những món ăn khác.
"Khi ăn 1 miếng bánh chưng, nên giảm 1 bát cơm so với thông thường. Ngoài ra, trong bánh chưng cũng đã có thịt, nên cần bổ sung thêm cá, thịt vừa phải", BS Hưng cho hay.
BS Hưng khuyến cáo, bánh chưng dễ gây đầy bụng, khó tiêu vì vậy không nên ăn vào buổi tối. Bên cạnh đó, nên ăn kèm bánh chưng với dưa góp, hành muối để kích thích tiêu hóa.
"Lưu ý, người mắc các bệnh lý về chuyển hóa như: bệnh tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, thừa cân, béo phì… nên hạn chế ăn bánh chưng", BS Hưng nhấn mạnh,
Cũng theo chuyên gia này, người dân có thể điều chỉnh trong nguyên liệu gói bánh chưng hay cách chế biến, để có thể giảm năng lượng và chất béo của món ăn này.
Cụ thể, nên gói bánh chưng với thịt lợn nạc, gói loại bánh nhỏ và hạn chế ăn chiên rán.
Theo Bảng thành phần dinh dưỡng thức ăn của Viện Dinh dưỡng quốc gia, ba nguyên liệu chính để gói bánh chưng là gạo nếp, đậu và thịt mỡ có thành phần dinh dưỡng như sau:
- Gạo nếp 100g cho 344 kcal, chất tinh bột 74,9 g, chất đạm 8,6 g, chất béo 1,5 g, chất xơ 0,7g và nhiều vitamin nhóm B, nhất là vitamin B1.
- Đậu xanh 100g cho 328 kcal, chứa tinh bột 53,4 g, chất đạm 23,4 g, chất béo 2,4 g, chất xơ 4,7 g và nhiều vitamin nhóm B như các loại ngũ cốc khác. Đặc biệt đạm trong đậu có hàm lượng cao, hấp thu tốt, tỉ lệ thải bỏ thấp.
- Thịt heo mỡ 100g cho 394 kcal, đạm 14,5 g, béo 37,3 g, không có bột đường.
