Sự phát triển của mạng xã hội dường như khiến cuộc sống cá nhân của con người quá dễ dàng bị phát tán, xâm phạm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của chính cá nhân người trong cuộc.
Chẳng hạn như vào khoảng tháng 9/2019, cô N.H.H là giáo viên chủ nhiệm bị phụ huynh phát hiện vi phạm quy chế chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, vi phạm đạo đức nhà giáo khi liên tục đánh nhiều học sinh lớp 2/11, trường Tiểu học P.C.T, quận Tân Phú, TP HCM thông qua camera quay lén trong lớp. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo quận, ngày 26/9, Thanh tra quận đã thành lập tổ xác minh việc giáo viên trường Tiểu học P.C.T bạo hành học sinh. Ngày 22/10, UBND quận Tân Phú, TP HCM ban hành quyết định buộc thôi việc cô H. Khi phải nhận hình thức xử lý này, cô H đã gửi đơn cứu xét đến UBND TP HCM và Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Diễn biến của vụ việc trở nên phức tạp khi trong đơn, cô H đề cập Hiệu trưởng trường Tiểu học Phan Chu Trinh N.T.S bị kết luận mắc nhiều sai phạm nhưng không được xử lý. Đồng thời, cô cũng tố cáo chính bà S cấu kết, xúi giục phụ huynh đặt camera quay lén nhằm trù dập cô vì nữ giáo viên này đã tố cáo sai phạm của bà S.
Tương tự, trước đó, tháng 3/2016 trên trang cá nhân của một chủ tài khoản có đăng tải một video lên án cô giáo đối xử bạo lực với trẻ. Video này do đồng nghiệp của cô giáo đó quá bức xúc nên đã quay lại cảnh đó qua camera nội bộ của nhà trường và đăng tải lên trang cá nhân. Vậy hành vi quay camera và đăng tải lên internet có hợp pháp không? Và quyền đối với bí mật đời tư của người bị quay camera có bị xâm phạm không? Rồi các thông tin cá nhân của mình có được pháp luật bảo vệ hay không? Phạm vi thông tin cá nhân được bảo vệ như thế nào? Mức độ bảo vệ ra sao?... Đây là những câu hỏi mà rất nhiều người thắc mắc, băn khoăn.
Vấn đề này thực ra được quy định rõ trong các văn bản pháp luật hiện hành. Cụ thể, Điều 21 Hiến pháp năm 2013 nhấn mạnh: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình; Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn”.
Thể chế hóa tinh thần của Hiến pháp năm 2013, Bộ luật Dân sự năm 2015 tại Điều 38 quy định: Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng có công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác….
Có thể nói, Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định khá hoàn chỉnh, cụ thể, rõ ràng quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình của cá nhân, đây là quyền nhân thân của cá nhân bất khả xâm phạm. Quy định này hoàn toàn phù hợp với mọi cá nhân trong đời sống, xã hội, thể hiện được sự tôn trọng của pháp luật đối với đời sống riêng tư, bí mật đời tư của cá nhân.
Như vậy, hành vi quay lén là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, hiện nay pháp luật chưa có mức phạt cụ thể đối với hành vi trên và rất khó để giải quyết. Cách giải quyết trong trường hợp này thường chỉ là yêu cầu người đăng gỡ đoạn video xuống và yêu cầu kỷ luật giáo viên từ phía nhà trường.
Còn việc quay clip về việc cô giáo có hành vi bạo lực với trẻ em có bị xử lý hình sự hay không còn phải căn cứ vào mục đích của hành vi này. Nếu nó nhằm mục đích bêu rếu, câu like, thu hút sự chú ý thì đây là hành vi đáng lên án và có thể bị xử phạt vi phạm hành chính. Hơn nữa, nếu người quay clip trong hoàn cảnh đó hoàn toàn có thể ngăn chặn hành vi bạo lực của giáo viên nhưng lại không ngăn chặn cứu giúp đứa trẻ đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 102 Bộ luật Hình sự năm 2015.
