Apple đã dành 10 năm qua để cố gắng thuyết phục tất cả mọi người rằng máy tính bảng iPad và tầm nhìn về điện toán cảm ứng của hãng chính là tương lai. Chiếc iPad đã chối bỏ mọi ý niệm về bàn phím, bàn chuột từ (touchpad) và thậm chí là cả bút cảm ứng stylus. Apple cũng từng chế giễu Microsoft vì đã chọn cách tiếp cận đó với Surface. "Cuộc đua của chúng tôi hoàn toàn khác, họ đã bị rối trí rồi," CEO Apple Tim Cook đã phát biểu như vậy khi đứng trên sân khấu giới thiệu máy tính Mac và iPad mới 6 năm về trước. "Họ đã theo đuổi ý tưởng netbook, giờ họ lại cố gắng biến PC thành tablet và biến tablet thành PC. Ai mà biết họ sẽ làm gì tiếp theo?"
 |
Tuy nhiên, trong những năm qua, tất cả những chiếc iPad đều ngày càng giống Surface, và chiếc iPad Pro mới trình làng trong tuần này lại càng giống Surface Pro hơn nữa. Cả hai thiết bị đều có bàn phím có thể gắn/tháo rời được, có chân đế điều chỉnh được, hỗ trợ trackpad và bút cảm ứng stylus. Với việc hệ điều hành iPadOS chính thức hỗ trợ chuột và các thao tác điều hướng với con trỏ chuột trong tuần này, cuối cùng Apple đã chính thức thừa nhận Microsoft đã đúng về tablet.
Sự trở lại của Microsoft với máy tính bảng là một cuộc hành trình đầy khó khăn và rõ ràng là không hoàn hảo. Từ năm 2002, Bill Gates đã cố gắng thuyết phục thế giới rằng máy tính bảng sẽ đóng vai trò quan trọng, nhưng phần cứng và phần mềm của họ ngày đó còn quá sơ khai. Gã khổng lồ phần mềm Mỹ cuối cùng cũng đã ra mắt tablet Surface RT cùng hệ điều hành Windows 8 vào năm 2012 để đáp trả iPad, nhưng thiết bị này lại chạy một hệ điều hành vốn dùng cho máy tính cá nhân trên nền chip ARM và do đó, nó không hỗ trợ các ứng dụng desktop truyền thống mà người dùng yêu thích. Dù khởi đầu có vẻ còn bối rối nhưng rõ ràng, nguyên tắc đối với máy tính bảng của Microsoft ở thời điểm đó là khá rõ ràng.
 |
"Máy tính bảng vẫn có một điều gì đó khác biệt, bởi người dùng vẫn thích sử dụng bàn phím vật lý," cựu trưởng bộ phận Windows Steven Sinofsky viết trong một bài blog về Windows 8 đăng tải năm 2012. "Ngay cả khi thiếu những phần mềm như Microsoft Office, sự thực là khi bạn muốn gõ một đoạn văn bản dài, bạn vẫn sẽ muốn sử dụng một thiết bị nhập nào đó tốt hơn bàn phím cảm ứng trên màn hình… Người dùng được lợi nhờ thiết bị nhập có độ chính xác cao, đáng tin cậy và có tốc độ nhanh – những điều này có được là nhờ bàn phím vật lý. Và chúng tôi cho rằng hệ điều hành và các ứng dụng sẽ không cần thiết phải thoả hiệp nữa khi chính thiết bị này có hỗ trợ bàn phím vật lý."
Thông điệp đưa ra là rất rõ ràng: điện toán dựa trên cmàn hình ảm ứng sẽ là ưu tiên lớn nhất của hệ điều hành Windows 8, nhưng không phải là cách duy nhất để sử dụng hệ điều hành này. Microsoft khẳng định rằng bạn cần đến một con chuột để thao tác được chính xác hơn, cần một chiếc bàn phím để gõ chữ và một chiếc bút stylus để ghi chú hoặc vẽ vời. Những nền tảng cơ bản này đã dẫn đến sự ra đời của Surface Pro, với nhiều loại thiết bị nhập liệu khác nhau để phù hợp với các nhu cầu khác nhau của người dùng.
Microsoft cũng đã làm chủ được thiết kế để giúp người dùng có thể sử dụng máy tính bảng thoải mái cả khi ngồi trên bàn làm việc cũng như đang nằm dài trên chiếc ghế sofa phòng khách, nhờ vào thiết kế chân đế và bản lề của Surface. Đó là một điểm khác biệt lớn so với các thiết bị như iPad; Microsoft và Intel hiện đã cấp phép thiết kế này cho các nhà sản xuất PC khác cùng sử dụng. Không mất nhiều thời gian để tất cả mọi người bắt đầu sao chép thiết kế của Microsoft.
 |
Ngay cả Apple cũng đã có động thái "đáp trả" Surface từ rất sớm. Chỉ một năm sau khi Microsoft ra mắt thiết kế đầy ấn tượng của Surface Pro 3, chiếc iPad Pro thế hệ đầu tiên của Apple đã trình làng vào năm 2015, hỗ trợ bút stylus Apple Pencil và một chiếc bàn phím đi kèm. Thiết bị này ra mắt đúng vào thời điểm doanh số iPad bắt đầu sụt giảm, đến mức doanh thu của Apple từ máy tính Mac còn nhiều hơn cả từ các dòng tablet iPad. Bàn phím của iPad Pro có thể gắn vào máy nhờ vào kết nối từ tính, tương tự như Surface Pro; tuy nhiên Apple vẫn "mạnh miệng" tuyên bố rằng thiết kế này "không giống với bất kỳ chiếc bàn phím nào mà bạn đã từng sử dụng trước đó" (!?).
Sự kiện này đánh dấu sự thay đổi lớn đối với iPad, và tất cả những chiếc iPad màn hình lớn giờ đây đều hỗ trợ bàn phím và stylus. Bất chấp những bổ sung về phần cứng như vậy, Apple vẫn tỏ ra kiên định với tầm nhìn "cảm ứng là số 1" đối với iPad. Việc sử udnjg bàn phím chung với iPad là một thảm hoạ. Bạn phải nhấc tay khỏi bàn phím để có thể chạm vào màn hình cảm ứng để điều chỉnh một từ trong đoạn văn bản đang gõ, hay thực hiện các thao tác điều hướng trên hệ điều hành. Trải nghiệm này không tự nhiên lắm, và diện tích cảm ứng lớn khiến cho thao tác của người dùng không còn độ chính xác cao nữa – nhất là với những ứng dụng có tính năng cao cấp gần với desktop truyền thống. Với việc Apple từ chối hỗ trợ màn hình cảm ứng trên các dòng máy Mac, rõ ràng sẽ có một trong hai bên phải thay đổi.
Những dấu hiệu đầu tiên về một loại thao tác điều hướng mới cho iPad xuất hiện trên hệ điều hành iOS và tính năng hỗ trợ con trỏ chuột vào năm ngoái. Kể từ hôm qua, Apple hiện đã hỗ trợ trackpad và chuột đầy đủ trong hệ điều hành iPadOS, và người dùng có thể sử dụng con chuột Bluetooth có sẵn của mình để kết nối với tablet Apple. Khác với con trỏ chuột trên hệ điều hành Windows hay macOS, Apple đã chọn một cách tiếp cận thông minh hơn để đưa con trỏ chuột lên một hệ điều hành "thân thiện với màn hình cảm ứng" như iPadOS. Con trỏ chuột sẽ chỉ xuất hiện khi người dùng cần đến nó; hình dạng mặc định của nó là một hình tròn và có thể thay đổi tuỳ thuộc vào đối tượng mà người dùng đang trỏ đến. Điều đó có nghĩa rằng người dùng có thể sử dụng con trỏ chuột này cho các tác vụ đòi hỏi sự chính xác như chỉnh sửa bảng tính, hoặc chỉ đơn giản là sử dụng cử chỉ cảm ứng đa điểm trên trackpad mới để điều hướng trong iPadOS.
Hiện tại, con trỏ chuột của Apple đang làm được nhiều hơn những gì mà người ta kỳ vọng ở nó; và điều quan trọng là Apple vẫn có thể giữ nguyên triết lý "thân thiện với màn hình cảm ứng" của iPad từ những ngày đầu. Hiện tại, bạn không thể sử dụng con chuột này để kéo và thả các cửa sổ chồng lên nhau một cách thoải mái như trên Windows hay macOS. Và nó cũng không thể thực hiện tất cả các tác vụ mà bạn vẫn thường làm với một con chuột máy tính trên các hệ điều hành desktop truyền thống. Apple đã sử dụng một công cụ nhập liệu truyền thống và "hiện đại hoá" nó cho hệ điều hành iPadOS.
Cách tiếp cận cẩn trọng và được cân nhắc kĩ lưỡng này đã lý giải vì sao Apple phải mất nhiều thời gian đến vậy để hỗ trợ con trỏ chuột trên iPadOS. Tim Cook trước đó đã đề cập đến chuyện đánh đổi và việc hợp nhất máy tính và tablet. "Tất cả mọi thứ đều có thể bị buộc phải đánh đổi, và bạn thường đánh đổi đến mức những gì bạn còn lại không còn khiến bạn hài lòng nữa," Cook phát biểu trong một cuộc họp với các cổ đông khoảng gần 8 năm trước. "Bạn có thể hợp nhất một cái lò nướng với một cái tủ lạnh, nhưng thành quả sẽ không còn khiến người sử dụng cảm thấy hài lòng với thiết bị đó nữa."
Cook cũng tỏ ra cương quyết về việc Apple sẽ không hợp nhất dòng MacBook Air với iPad. "Sự thoả hiệp để hợp nhất đó – chúng tôi sẽ không làm như vậy," ông cho biết. Và đến thời điểm hiện tại, Cook vẫn giữ nguyên tầm nhìn đó. Apple đã không hợp nhất hệ điều hành macOS và iPadOS để có thể hỗ trợ trackpad và chuột trên iPad. Thay vào đó, thông điệp ở đây là iPad có thể thích nghi để trở nên giống một chiếc laptop hơn nhưng bản chất thì vẫn là tablet.
Thông điệp này nghe có vẻ giống Surface Pro của Microsoft, nhưng cuộc chơi giờ đây là một trận chiến của các hệ sinh thái, ứng dụng và hệ điều hành. Microsoft vẫn rất kiên định với hệ điều hành Windows và đã quyết định từ bỏ nhiều thay đổi để khiến máy tính bảng của họ thân thiện hơn với màn hình cảm ứng. Gã khổng lồ phần mềm Redmond thậm chí còn có ý định biến đổi Windows nhiều hơn nữa, trở thành hệ điều hành Windows 10X chạy trên các thiết bị hai màn hình trong năm nay.
 |
Trong khi đó, Apple thì kỳ vọng iPadOS có thể sẽ đáp ứng đủ nhu cầu của những người dùng vẫn muốn có một chút sự quen thuộc của laptop. Với việc hỗ trợ trackpad và cải thiện trình duyệt web Safari, iPad giờ đây đã có thể trở thành sự lựa chọn ưa thích của những người mong muốn một thiết bị kết hợp giữa tablet và laptop. Đây thực sự là một sự thay đổi lớn của Apple so với vài năm về trước.
Giờ đây khi Apple và Microsoft đã có sự tương đồng nhất định về tầm nhìn phần cứng của một chiếc tablet, cuộc chiến giữa PC và iPad chuyển sang phần mềm. Apple đã cho thấy họ sẵn sàng thích nghi, và có thể chúng ta sẽ được chứng kiến nhiều ứng dụng tương đương với desktop chạy trên iPad trong thời gian tới. Việc hỗ trợ chuột cho iPad là chìa khoá then chốt; và giờ đây iPad đã không còn chỉ là một thiết bị ở "nhóm thứ ba" dùng cho việc duyệt web, kiểm tra email, xem ảnh/video, nghe nhạc, chơi game và đọc sách điện tử thuần tuý nữa rồi.
Điều này có thể sẽ khiến Microsoft và các nhà sản xuất PC đau đầu, nhưng đó cũng không phải là "án tử" ngay lập tức đối với PC. Tương tự như việc Apple đã phải mất đến 10 năm để có thể kết hợp khía cạnh phần cứng và phần mềm iPad được như bây giờ, sẽ cần nhiều năm thử nghiệm đểcác nhà phát triển ứng dụng có thể tinh chỉnh khả năng hỗ trợ chuột trên iPadOS. Bên cạnh đó, Windows vàmacOS cũng chẳng thể "giậm chân tại chỗ", và chúng vẫn còn rất mạnh mẽ, có khả năng đa nhiệm tốt và chạy được những ứng dụng desktop phức tạp.
Dù vậy, Apple cũng đã đánh dấu một bước đi quan trọng. iPad đang thay đổi nhanh, ngay cả khi khẩu hiệu mới của Apple dành cho iPad là "chiếc máy tính tiếp theo của bạn sẽ không phải là máy tính". 10 năm tới sẽ định nghĩa chính xác thứ "máy tính" mà Apple muốn iPad trở thành là gì.
Theo The Verge
