Bên lề hội thảo “Tiêu chuẩn thúc đẩy tăng trưởng xanh” do Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ KH&CN) tổ chức nhân Kỷ niệm 50 năm Ngày Tiêu chuẩn thế giới, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Hoàng Linh nhấn mạnh ý nghĩa của các tiêu chuẩn trong việc vừa hỗ trợ thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, vừa góp phần bảo vệ môi trường.
Ông Linh cho biết, khi nền kinh tế quá tập trung vào tăng trưởng sẽ dẫn đến những hệ quả nhất định về môi trường. Với sự ra đời và song hành của các tiêu chuẩn, đặc biệt là những tiêu chuẩn “xanh”, các doanh nghiệp có thể chủ động tham gia bảo vệ môi trường, đồng thời tối ưu hóa khả năng sản xuất, kinh doanh thông qua tiết kiệm nguyên - nhiên vật liệu, sử dụng nguyên vật liệu tái tạo, giảm khí nhà kính...
Đến nay, hệ thống tiêu chuẩn quốc gia đã bao phủ gần như toàn bộ các hoạt động kinh tế - xã hội: từ các tiêu chuẩn cho sản phẩm hàng hóa cụ thể; tiêu chuẩn liên quan đến quá trình sản xuất; các tiêu chuẩn cho quá trình canh tác, trồng trọt; các tiêu chuẩn cho các sản phẩm hữu cơ; đến các nhóm tiêu chuẩn phục vụ cho việc thúc đẩy, xây dựng các đô thị thông minh…
Tính đến thời điểm này, đã có tổng cộng gần 13.000 tiêu chuẩn quốc gia và gần 800 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia được xây dựng. Trong đó, tỉ lệ hài hòa của tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam so với tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực là gần 60%, theo đúng mục tiêu và tiến độ Thủ tướng Chính phủ đã đề ra.
Đặc biệt, trong số các tiêu chuẩn quốc gia, Việt Nam đã xây dựng được 750 tiêu chuẩn hướng tới thúc đẩy tăng trưởng xanh, ông Linh nhấn mạnh.
Ông Linh cũng cho biết, thời gian vừa qua, Tổng cục đã nắm bắt kịp thời nhu cầu thực tiễn từ việc xử lý loại chất thải rắn là tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện. “Tổng cục đã cùng Bộ Xây dựng và các Ban kỹ thuật khẩn trương nghiên cứu, đánh giá thử nghiệm để xây dựng các tiêu chuẩn quốc gia - nền tảng kỹ thuật cho việc biến chất thải tro xỉ thành vật liệu làm đường. Đây là vấn đề không chỉ khiến doanh nghiệp quan tâm mà cả xã hội cũng rất quan tâm”, ông Linh cho biết.
Đề cập đến định hướng phát triển hệ thống tiêu chuẩn quốc gia trong thời gian tới, ông Linh cho hay, sẽ tiếp tục xem xét, rà soát các hệ thống tiêu chuẩn quốc gia và nâng tỉ lệ hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế lên thêm một nấc nữa, phấn đấu đạt 70% vào năm 2030. Tuy nhiên, mức độ hài hòa này sẽ được cân đối, tính toán cũng như có lộ trình phù hợp để làm sao vừa giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản quốc tế, vừa giữ được các lợi thế cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa của Việt Nam.
“Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng hiện đang thực hiện nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng và tuân thủ các tiêu chuẩn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, điều này có ý nghĩa quan trọng, thậm chí là sống còn đối với các doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa và xuất khẩu vào các thị trường có yêu cầu chất lượng cao”, ông Linh cho biết.
Việc tập trung xây dựng các tiêu chuẩn mang tính chất thân thiện với môi trường bởi tiêu chuẩn “xanh” chính là lợi thế giúp cho các sản phẩm hàng hóa của Việt Nam vượt qua rào cản mới của nước ngoài. Cụ thể, sẽ ưu tiên xây dựng các tiêu chuẩn liên quan đến các nguyên liệu, nhiên liệu mới thay thế cho nguồn nhiên liệu khoáng; năng lượng tái tạo; hiệu suất năng lượng cho các sản phẩm thiết bị sử dụng điện; tái sử dụng nước thải; tái chế chất thải; các sản phẩm có tính năng tiết kiệm nước; các công nghệ thân thiện với môi trường; bao bì phân hủy sinh học…
Bên cạnh đó, còn xây dựng các tiêu chuẩn về ứng phó biến đổi khí hậu như tiêu chuẩn về định lượng và kiểm kê khí nhà kính cho các ngành công nghiệp, điều hòa không khí sử dụng môi chất lạnh thế hệ mới thay thế các môi chất lạnh cũ có chứa các chất làm suy giảm tầng ozone.
Gần đây, các phong trào về môi trường phát triển khá mạnh và nhiều doanh nghiệp đã hưởng ứng sử dụng các tiêu chuẩn “xanh”, trong đó có Bộ tiêu chuẩn TCVN ISO 14000 về hệ thống quản lý môi trường - bộ tiêu chuẩn khá nổi tiếng trên thế giới và được phát triển rộng rãi ở Việt Nam. Theo số liệu của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế, Việt Nam đã có gần 1.500 doanh nghiệp triển khai áp dụng hệ thống quản lý môi trường này.
